1. Nhà văn Hy Lạp Ê dốp (Aesop) là ai?
Aesop (phát âm tiếng Việt là: Ê-dốp, tiếng Hy Lạp: Αἴσωπος, Aisōpos; sống trong khoảng năm 620-564 trước CN) là một nhà văn Hy Lạp. Ông sinh ra là một người nô lệ, cùng thời với Croesus và Solon vào giữa thế kỷ 6 trước Công nguyên thuộc giai đoạn Hy Lạp cổ đại. Theo một số tài liệu có đề cập đến Aesop (trong các tác phẩm của Aristophanes, Plato, Xenophon và Aristotle), thì Aesop làm nô lệ cho một người có tên là Xanthus, sống tại đảo Samos. Aesop chắc chắn đã được trả tự do, vì ông đã thực hiện cuộc tranh đấu bảo vệ dân chúng chống lại một thủ lĩnh mị dân tại Samos.Tư liệu về cuộc đời của ông không rõ ràng lắm và không có bản viết tay nào của ông còn tồn tại đến ngày nay. Nhưng ông được xem là tác giả của rất nhiều câu chuyện ngụ ngôn nổi tiếng trên thế giới, đã được truyền miệng qua nhiều thế kỷ bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau theo truyền thống kể chuyện và vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Trong những câu chuyện này, động vật có thể trò chuyện và có tính cách con người, chẳng hạn như Thỏ và rùa, Kiến và châu chấu.
Aesop đã để lại cho nhân loại một kho tàng truyện ngụ ngôn đồ sộ cả về mặt số lượng lẫn giá trị. Với đa số nhân vật là những con vật đã được nhân cách hóa, truyện ngụ ngôn Aesop hàm chứa những thông điệp sâu sắc mà giản dị, được chuyển tải đến người đọc bằng giọng văn nhẹ nhàng, hóm hỉnh. Cuối một số chuyện còn là những thông điệp ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa nhằm nhắn nhủ bạn đọc những chân lý giản dị trong cuộc sống.
Trong quá trình lưu truyền đó, một số truyện đã bị mất đi nhưng cũng có một số truyện được thêm vào từ các nền văn hóa khác nhau, thể hiện sự ngưỡng mộ của nhân loại đối với trí tuệ sâu sắc của ông. Là một nhà văn sáng tác truyện ngụ ngôn huyền thoại được trích dẫn bởi Socrates, Aristophanes và các nhân vật nổi tiếng khác, Aesop được người Hy Lạp kính trọng, dù ông có xuất thân nô lệ.
2/ Một số câu chuyện ngụ ngôn nổi tiếng của Aesop ( Aesop’s Fables)
2.1 Đoàn kết là sức mạnh: Truyện ngụ ngôn về Bó gậy của Aesop, Aisòpos
Một ông già có những đứa con trai hay gây gổ với nhau. Vào thời điểm sắp chết, ông đã gọi những người con trai xung quanh mình để đưa ra lời khuyên cho họ. Ông ra lệnh cho những người hầu của mình mang một bó gậy quấn lại với nhau. Với con trai cả, ông ra lệnh: "Hãy bẻ nó đi." Người con trai cố hết sức để bẻ nhưng không thể làm gãy bó gậy. Lần lượt từng người con trai thử, nhưng không ai trong số họ thành công. "Cởi bó gậy ra", người cha nói, "và mỗi người lấy một cây gậy." Khi họ đã làm theo, người cha bảo: "Bây giờ, hãy bẻ gãy nó" và mỗi cây gậy đều dễ dàng bị gãy. "Các con thấy ý nghĩa mà cha muốn nói với các con chứ," người cha nói. "Cá nhân con có thể dễ dàng bị đánh bại, nhưng khi cùng nhau, các con sẽ là bất khả chiến bại. Liên minh mang lại sức mạnh."Ở Việt Nam cũng có câu chuyện tương tự: Câu chuyện bó đũa được học trong chương tình SGK lớp 2
2.2. Con ếch và cái giếng (The Frogs and the Well)
Hai chú Ếch sống cùng nhau trong một đầm lầy. Nhưng vào một mùa hè nóng nực, đầm lầy khô cạn, và chúng quyết định rời bỏ đầm để tìm nơi ở khác: nếu có thể được chọn ếch thích những nơi ẩm thấp. Họ tìm thấy một cái giếng sâu, và một con ếch trong số chúng nhìn xuống giếng và nói với con kia: "Đây là một nơi tuyệt vời. Chúng ta hãy nhảy vào và định cư ở đây đi." Nhưng chú ếch kia có cái đầu khôn ngoan hơn, trả lời: "Không nên, bạn của tôi. Giả sử giếng này khô cạn như đầm lầy, chúng ta phải làm thế nào để thoát ra ngoài?"2.3 Kiến và chim bồ câu
Con Kiến đã đến bờ sông để giải cơn khát, và bị dòng nước chảy xiết cuốn đi, sắp chết đuối. Một con Bồ câu ngồi trên cây cạnh bờ sông nhìn thấy, nhổ một chiếc lá và thả nó xuống dòng nước chỗ con kiến gặp nạn. Con Kiến trèo lên nó và trôi vào bờ một cách an toàn. Ngay sau đó, một người bắt chim đến đứng dưới gốc cây và dùng cành cây dính keo nhắm vào con Bồ câu đang đậu trên cành. Con Kiến nhận ra âm mưu của anh ta, đã cắn vào chân anh ta. Đau đớn, người bắt chim ném cành cây xuống, và tiếng động khiến Bồ câu bay đi.2.4 Con quạ và cái bình
Một con Quạ đang chết khát nhìn thấy một cái bình, và hy vọng tìm thấy nước thúc giục quạ bay đến đó một cách mau chóng. Khi tới cạnh cái bình, nó buồn bã phát hiện ra chiếc bình chứa ít nước đến nỗi nó không thể cúi đầu uống được. Nó đã thử mọi cách có thể nghĩ ra để đến được mặt nước, nhưng mọi nỗ lực đều vô ích. Cuối cùng, con quạ thu thập càng nhiều đá càng tốt và thả từng viên một bằng mỏ của mình vào bình cho đến khi nước dâng vào trong tầm với của nó và do đó nó đã uống được nước.2.5 Hercules và người lái xe ngựa (Wagoner)
Một Nông dân đang lái chiếc xe của mình dọc theo con đường quê lầy lội sau cơn mưa lớn. Những con ngựa khó có thể kéo tải qua lớp bùn sâu, và cuối cùng đã dừng lại khi một trong các bánh xe chìm xuống bùn sình trong một đoạn đường.Người nông dân trèo xuống khỏi chỗ ngồi của mình và đứng bên cạnh toa xe nhìn nó nhưng không cố gắng hết sức để đưa nó ra khỏi đường ray. Tất cả những gì anh ta làm là để nguyền rủa sự xui xẻo của mình và lớn tiếng kêu gọi Hercules đến giúp đỡ anh ta. Sau đó, người ta nói, Hercules thực sự đã xuất hiện, nói rằng:
“Hãy đặt vai vào tay lái, anh bạn, và thúc giục những con ngựa của bạn. Bạn có nghĩ rằng bạn có thể di chuyển toa xe chỉ bằng cách nhìn vào nó và than vãn về nó không? Hercules sẽ không giúp được gì trừ khi bạn thực hiện một số nỗ lực để tự giúp mình”.
Và khi người nông dân đặt vai vào bánh xe, thúc ngựa, chiếc xe ngựa đã di chuyển thuận lợi thoát khỏi vũng lầy, ngay sau đó, người nông dân đã cưỡi ngựa đi tiếp và nhận được một bài học hay.
Ngoài ra, còn các câu chuyện ngụ ngôn khác như:
- Ong và sao Mộc
- Con mèo và sao Kim
- Cáo và khỉ
- Sư tử và chuột
- ....
3. Bài học từ những câu chuyện của Aesop (điều này cũng tương tự như bài học rút ra từ những câu chuyện ngụ ngôn)
Truyện cổ tích và truyện ngụ ngôn có thể giúp trẻ em:
- Phát triển kỹ năng tư duy phản biện
- Hiểu sự đồng cảm
- Nhận ra tầm quan trọng của sự bền bỉ và khả năng phục hồi
- Hiểu tầm quan trọng của việc tử tế và thể hiện sự chính trực
- Nhận ra tầm quan trọng của việc không tin tưởng người lạ
- Tăng trí tưởng tượng
- Xây dựng vốn từ vựng
- Làm quen với cấu trúc câu chuyện
3.1 Chậm và kiên định sẽ thằng cuộc đua
Aesop cho chúng ta thấy nhiều lần rằng sự kiên trì sẽ được đền đáp.Hare and the Tortoise (Rùa và thỏ) : Một con thỏ rừng chế nhạo một con rùa về cách nó di chuyển chậm chạp, vì vậy con rùa thề sẽ đánh bại nó trong một cuộc đua. Con rùa lao theo trong khi thỏ quá tự tin tạm dừng bên cạnh đường đi. Thỏ con thức dậy và thấy con rùa đó không những đã vượt qua mình mà còn đi quá xa khiến nó không thể đuổi kịp. Con rùa chiến thắng. Cái này không bao giờ cũ.
The Crow and the Pitcher (Con quạ và chiếc bình): Một con quạ khát khao tuyệt vọng tìm thấy một cái bình đựng nước dưới đáy, nhưng mỏ của nó quá ngắn để chạm tới nó. Chú quạ thông minh kiên nhẫn thả những viên sỏi vào bình cho đến khi mực nước dâng lên và chú có thể với tới: minh chứng cho cả sự chăm chỉ và khéo léo.
The Farmer and His Sons (Người nông dân và các con trai): Một người nông dân sắp chết muốn chắc chắn rằng các con trai của mình sẽ chăm sóc đất đai sau khi ông chết đi, vì vậy ông nói với các con trai của mình rằng có một kho báu trên cánh đồng. Tìm kiếm kho báu theo nghĩa đen, họ đào sâu xới đất, kết quả là mùa màng bội thu. Quả thật là kho báu.
3.2. Không trốn tránh
Các nhân vật của Aesop có thể nghĩ rằng họ quá thông minh để làm việc, nhưng họ không bao giờ bỏ qua được lâu.Người buôn muối và con lừa của anh ta: Một con lừa chở một tải muối vô tình rơi xuống một con suối và nhận ra rằng, sau khi lượng muối tan ra nhiều, tải trọng trên lưng nó nhẹ đi nhiều. Lần sau khi vượt qua làn nước, con lừa cố tình ngã xuống để giảm tải một lần nữa. Sau đó, chủ nhân của nó chất đầy bọt biển cho nó, vì vậy khi con lừa ngã xuống nước lần thứ ba, bọt biển sẽ hút nước và trọng lượng của nó tăng gấp đôi thay vì biến mất.
The Ants and the Grasshopper (Con ve và con kiến): Một tác phẩm kinh điển khác. Một con ve ca hát suốt mùa hè trong khi kiến làm việc chăm chỉ để thu hoạch ngũ cốc. Mùa đông đến, con ve, kẻ không bao giờ dành thời gian chuẩn bị đồ ăn, cầu xin kiến thương tình. Họ nói không. Những con kiến có vẻ hơi nhẫn tâm trong trường hợp này, nhưng con ve đã lãng phí cả mùa hè của mình để ăn chơi.
3.3. Hành động mạnh hơn lời nói
Như bất kỳ ai đã từng ngồi họp đều biết, công việc thực tế thường hiệu quả hơn là nói về công việc.Belling the Cat (Đeo chuông cho mèo): Một nhóm chuột gặp nhau để quyết định phải làm gì với kẻ thù của chúng, con mèo. Một con chuột non nói rằng chúng nên đặt một chiếc chuông vào con mèo để chúng có thể nghe thấy khi nó đang tới. Mọi người đều cho rằng đó là một ý tưởng tuyệt vời cho đến khi một con chuột già hỏi ai sẽ đến gần con mèo để đeo chuông.
Cậu bé đang tắm: Một cậu bé sắp chết đuối trên sông nhờ một người qua đường giúp đỡ nhưng thay vào đó lại bị mắng vì đã xuống sông nghịch nước. Thật không may, lời khuyên không cứu nổi cậu bé.
The Wasps, Partridges, and the Farmer: Một con ong bắp cày và ong bướm khát nước xin một nông dân xin ít nước, hứa sẽ trả ơn anh ta bằng những việc làm hữu ích. Người nông dân nhớ tới anh ta có hai con bò luôn làm việc mà không đòi hỏi gì, vì vậy anh ta liền đưa nước cho chúng.
3.4. Tự lo lấy thân
Đừng yêu cầu sự giúp đỡ khi bạn có thể cố gắng tự giúp mình. Dù sao thì bạn cũng có thể làm tốt hơn những người khác.Hercules and the Wagoner: Khi toa xe của người đi xe ngựa bị mắc kẹt trong bùn, người lái xe - không làm gì – kêu xin Hercules giúp đỡ nhưng chẳng nhận được sự giúp đỡ nào. Hercules nói rằng anh ấy sẽ không giúp đỡ cho đến khi người lái xe tự nỗ lực.
Chim sơn ca và những con chim non: Một con chim sơn ca mẹ và những con non của nó đang định cư trên một cánh đồng lúa mì. Một con chim sơn ca non tình cờ nghe một người nông dân thông báo rằng mùa màng đã chín và đã đến lúc nhờ bạn bè giúp thu hoạch. Chim sơn ca hỏi mẹ của nó liệu họ có cần chuyển đi nơi khác để an toàn hay không, nhưng chim mẹ trả lời rằng nếu người nông dân chỉ hỏi bạn bè của mình, ông ta không nghiêm túc về việc hoàn thành công việc. Họ sẽ không phải di chuyển cho đến khi người nông dân quyết định tự mình thu hoạch cây trồng.
3.5. Chọn Đối tác kinh doanh của bạn một cách cẩn thận
Ngay cả công việc khó khăn cũng sẽ không được đền đáp nếu bạn liên minh với sai người.The Wild ass and the Lion: Cách đây rất lâu, Sư tử, Cáo, Chó rừng và Sói đồng ý đi săn cùng nhau, chia sẻ với nhau bất cứ thứ gì họ tìm thấy. Một ngày nọ, Sói bắt được con nai và ngay lập tức gọi đồng bọn đến để chia chiến lợi phẩm. Không cần được bầu, Sư Tử đặt mình ở vị trí đứng đầu để chia chác, và thể hiện sự công bằng tuyệt vời, bắt đầu đếm số lượng cần chia: “Một,” anh ta nói, đếm trên móng vuốt của mình, “chính tôi - Sư tử. Hai, đó là Sói, ba, là Chó rừng, và Cáo là bốn. " Sau đó, hắn rất cẩn thận chia con nai thành bốn phần bằng nhau.
“Tôi là Vua sư tử,” anh ấy nói, “vì vậy tất nhiên tôi sẽ nhận được phần đầu tiên. Phần tiếp theo này rơi vào tay tôi bởi vì tôi là người mạnh nhất; và đây cũng là của tôi bởi vì tôi là người dũng cảm nhất ”. Bây giờ anh ta bắt đầu lườm những người khác với ý đe dọa. “Nếu bất kỳ ai trong các bạn có bất kỳ yêu cầu nào đối với phần còn lại,” anh ta gầm gừ, duỗi móng vuốt đầy ẩn ý, “bây giờ là lúc để lên tiếng.”
Kẻ mạnh luôn đúng. (Might makes right)
Ngoài ra, như đã đề cập bên trên: sức mạnh của tình đoàn kết, ra tay giúp người khác biết đâu 1 ngày mình sẽ được đền ơn, chăm chỉ làm việc hơn vui ca tối ngày… và nhiều giá trị hữu ích cho mỗi chúng ta.
Sửa lần cuối:
