Một ngày đông Hà Nội. Những cơn gió Đông Bắc cứ thế mà thổi đến. Trẻ em ôm rịt lấy mẹ. Đứa trẻ của người phụ nữ bán cam.
Tôi thường thấy chị bám vào góc ngã tư với chiếc xe đạp cùng sọt cam trĩu nặng. Cùng một đứa trẻ con.
Em bé gái lăng xăng nhảy nhót quanh sọt cam của mẹ khi mẹ bày ngày ngắn những trái cam tạo thành hình tháp trông rất đẹp. Cô thường bán loại cam rám vàng, trái hơi nhỏ và mọng nước. “Cam này đúng chính hiệu từ nhà cô chị nên yên tâm về chất lượng.” Chị giới thiệu ngắn gọn rồi chăm chú vào những quả cam. Thỉnh thoảng chị quay ra trả lời câu hỏi của đứa con đang tuổi hiếu kỳ. “Sao lại gọi là gió mùa Đông Bắc mà không phải là gió mùa Đông Nam? Sao quả chanh không thể ngọt được?” Cô bé con không ngớt miệng, cứ thế làm chi mẹ bận rộn thêm.
Chỉ là một phận người giữa mùa đông Hà Nội mà thôi, đâu có ai quan tâm trừ những người muốn mua cam. Cam của chị nhìn rất đẹp, như màu áo vàng chóe của con bé đang mặc. Trẻ con biết gì đâu, thấy mẹ làm gì là muốn lao vào giúp thôi mà. Con bé quờ tay vào chồng cam làm lăn xuống mấy quả vào sọt,
Cũng còn may cho chị bán cam là chân bị dập ẩu nào vì chống cam mới chỉ xếp thấp. Chị nhìn con, đưa tay xoa đầu cùng một nụ cười chứ không mắng. Tôi ngạc nhiên trước hành động ấy. Sáng mùa đông tưởng ấm vì có ánh nắng sớm chiếu vàng rực mặt đường mà vẫn lạnh quá. Mặc mấy chiếc áo mà vẫn rét run. Vậy mà trên vỉa hè nơi góc ngã tư có hai mẹ con một cao gầy một lũn chũn cứ cười mãi không thôi.
Cam lạnh ăn vào mát rượi. Chẳng ai lại rao như thế. Ừ thì thật. Rao thế mới thật chứ. Tôi ngạc nhiên trước suy nghĩ ấy. Bán hàng thật thà thì có nhiều người mua, đó là quy luật của cánh hàng rong, nhưng thực tế lại không như vậy. Không ít người buôn gian bán lận vẫn có đất sống. "Em bán hàng cứ xởi lởi trời cho thôi, còn cân điêu thì không bao giờ dám, trời phạt đấy"
Đừng lấy quả đó, không ngon đâu. Tôi ngạc nhiên trước lời cảnh báo của chị. Bán hàng kỳ vậy? Chị đáp lại bằng một nụ cười. Chỉ là mình coi người ta cũng chính là mình ăn, người ta ăn không ngon thì mình cũng chẳng bán được lần sau thôi. Chị vừa nói rồi tiện tay nhặt quả khác cho khách. Đúng rồi, quả này chỉ vắt nước thôi vì nó chua. Em nhìn chỉ có chuẩn.
Lý luận đơn giản mà sắc bén vô cùng. Tại sao một người sớm tối va chạm với đời lại có thể coi chuyện mưu sinh quá nhẹ nhõm, còn tôi, người được coi là khá ổn định thì lúc nào cũng nghĩ nghĩ lo lo. Cam quả vàng óng quả xanh mướt, thì ra là hai giống cam khác nhau. Chị thể hiện sự hiểu biết của mình với “thâm niên” cả gần hai chục năm bán cam. “Từ bé mình đã biết lựa cam rồi. Cam Việt rất đáng để tự hào với nhiều giống cam ngon nổi tiếng. Ở phía Bắc, chúng ta có cam sành Hà Giang, cam Cao Phong - Hòa Bình, cam Hàm Yên - Tuyên Quang, rồi cam VĂn Giang - Hưng Yên. Đặc điểm của các loại cam này là quả to, mọng nước, vị ngọt đậm lẫn chua rất hấp dẫn và dễ ăn. Trái cam ở các tỉnh miền núi phía Bắc sống trong điều kiện thời tiết lý tưởng nên đã cho ra quả cam có vị ngon nức tiếng. Sự hòa quyện giữa vị ngọt và chua của loại cam này thật đậm đà khó quên.
Ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, có một loại cam nổi tiếng là cam canh. Loại cam này vỏ rất mỏng, gần giống như quít nhưng vị thì khác hoàn toàn. Cam canh có vị ngọt thanh rất đặc trưng và không có vị chua. Độ ngọt của cam canh rất vừa phải, không bị khé cổ, là loại cam rất dễ ăn, nhất là với người không thích ăn chua. Cam canh từ lâu đã là loại đặc sản có tiếng, thường được mua biếu tặng và giá khá cao so với cam thông thường. Đặc biệt, cam canh có múi tách tời và rất dễ bóc, khiến cho những người bận rộn rất vừa ý. Ở miền Trung thì có giống cam Vinh. Đây cũng là một loại cam nổi tiếng được trồng ở phái Tây tỉnh Nghệ An. Vùng đất nhiều nắng gió này đã bỏ nhiều công sức chọn lọc, gieo trồng nên loại cam rất ngon. Cam Vinh có vị ngon đặc biệt ngọt thanh và chua dịu, vỏ mỏng, tép vàng nhạt. Đây là một giống cam rất chất lượng, mang đậm bản sắc của văn hóa xứ Nghệ. Sự nổi tiếng của đã lan sang cả miền Bắc, được nhiều người chọn mua làm quà biếu.
Còn ở miền Nam, vị ngon của giống cam Xoàn cũng nức tiếng gần xa. Cam Xoàn là loại cam có nguồn gốc xuất xứ từ một số tỉnh miền Tây Nam Bộ như An Giang, Tiền Giang, Hậu Giang, Bến Tre và Vĩnh Long. Trong các loại cam của nước ta hiện nay thì cam Xoàn là loại ít hạt và ngọt nhất. Quả cam Xoàn hình tròn, vỏ mỏng màu vàng nhạt, ăn có vị ngọt đậm, thanh mát, tỏa ra mùi thơm đặc trưng. Loại cam này dễ trồng, cho trái sai quanh năm và rất phổ biến ở Nam Bộ.”
Ủng hộ chị cân cam rồi đi tiếp trên cuộc hành trình của ngày mới. Chỉ một người bán cam ở Hà Nội thôi mà có cả một câu chuyện ẩn chứa bên trong. Hà Nội có những ký ức rất đỗi bình dị mà thân thương như thế.
Cuộc thi viết “Mùa Tết” Văn Học Trẻ 2023
Tản văn - Hàng cam mùa đông Hà Nội
Tác giả: Đinh Thành Trung
Tôi thường thấy chị bám vào góc ngã tư với chiếc xe đạp cùng sọt cam trĩu nặng. Cùng một đứa trẻ con.
Em bé gái lăng xăng nhảy nhót quanh sọt cam của mẹ khi mẹ bày ngày ngắn những trái cam tạo thành hình tháp trông rất đẹp. Cô thường bán loại cam rám vàng, trái hơi nhỏ và mọng nước. “Cam này đúng chính hiệu từ nhà cô chị nên yên tâm về chất lượng.” Chị giới thiệu ngắn gọn rồi chăm chú vào những quả cam. Thỉnh thoảng chị quay ra trả lời câu hỏi của đứa con đang tuổi hiếu kỳ. “Sao lại gọi là gió mùa Đông Bắc mà không phải là gió mùa Đông Nam? Sao quả chanh không thể ngọt được?” Cô bé con không ngớt miệng, cứ thế làm chi mẹ bận rộn thêm.
Chỉ là một phận người giữa mùa đông Hà Nội mà thôi, đâu có ai quan tâm trừ những người muốn mua cam. Cam của chị nhìn rất đẹp, như màu áo vàng chóe của con bé đang mặc. Trẻ con biết gì đâu, thấy mẹ làm gì là muốn lao vào giúp thôi mà. Con bé quờ tay vào chồng cam làm lăn xuống mấy quả vào sọt,
Cũng còn may cho chị bán cam là chân bị dập ẩu nào vì chống cam mới chỉ xếp thấp. Chị nhìn con, đưa tay xoa đầu cùng một nụ cười chứ không mắng. Tôi ngạc nhiên trước hành động ấy. Sáng mùa đông tưởng ấm vì có ánh nắng sớm chiếu vàng rực mặt đường mà vẫn lạnh quá. Mặc mấy chiếc áo mà vẫn rét run. Vậy mà trên vỉa hè nơi góc ngã tư có hai mẹ con một cao gầy một lũn chũn cứ cười mãi không thôi.
Cam lạnh ăn vào mát rượi. Chẳng ai lại rao như thế. Ừ thì thật. Rao thế mới thật chứ. Tôi ngạc nhiên trước suy nghĩ ấy. Bán hàng thật thà thì có nhiều người mua, đó là quy luật của cánh hàng rong, nhưng thực tế lại không như vậy. Không ít người buôn gian bán lận vẫn có đất sống. "Em bán hàng cứ xởi lởi trời cho thôi, còn cân điêu thì không bao giờ dám, trời phạt đấy"
Đừng lấy quả đó, không ngon đâu. Tôi ngạc nhiên trước lời cảnh báo của chị. Bán hàng kỳ vậy? Chị đáp lại bằng một nụ cười. Chỉ là mình coi người ta cũng chính là mình ăn, người ta ăn không ngon thì mình cũng chẳng bán được lần sau thôi. Chị vừa nói rồi tiện tay nhặt quả khác cho khách. Đúng rồi, quả này chỉ vắt nước thôi vì nó chua. Em nhìn chỉ có chuẩn.
Lý luận đơn giản mà sắc bén vô cùng. Tại sao một người sớm tối va chạm với đời lại có thể coi chuyện mưu sinh quá nhẹ nhõm, còn tôi, người được coi là khá ổn định thì lúc nào cũng nghĩ nghĩ lo lo. Cam quả vàng óng quả xanh mướt, thì ra là hai giống cam khác nhau. Chị thể hiện sự hiểu biết của mình với “thâm niên” cả gần hai chục năm bán cam. “Từ bé mình đã biết lựa cam rồi. Cam Việt rất đáng để tự hào với nhiều giống cam ngon nổi tiếng. Ở phía Bắc, chúng ta có cam sành Hà Giang, cam Cao Phong - Hòa Bình, cam Hàm Yên - Tuyên Quang, rồi cam VĂn Giang - Hưng Yên. Đặc điểm của các loại cam này là quả to, mọng nước, vị ngọt đậm lẫn chua rất hấp dẫn và dễ ăn. Trái cam ở các tỉnh miền núi phía Bắc sống trong điều kiện thời tiết lý tưởng nên đã cho ra quả cam có vị ngon nức tiếng. Sự hòa quyện giữa vị ngọt và chua của loại cam này thật đậm đà khó quên.
Ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, có một loại cam nổi tiếng là cam canh. Loại cam này vỏ rất mỏng, gần giống như quít nhưng vị thì khác hoàn toàn. Cam canh có vị ngọt thanh rất đặc trưng và không có vị chua. Độ ngọt của cam canh rất vừa phải, không bị khé cổ, là loại cam rất dễ ăn, nhất là với người không thích ăn chua. Cam canh từ lâu đã là loại đặc sản có tiếng, thường được mua biếu tặng và giá khá cao so với cam thông thường. Đặc biệt, cam canh có múi tách tời và rất dễ bóc, khiến cho những người bận rộn rất vừa ý. Ở miền Trung thì có giống cam Vinh. Đây cũng là một loại cam nổi tiếng được trồng ở phái Tây tỉnh Nghệ An. Vùng đất nhiều nắng gió này đã bỏ nhiều công sức chọn lọc, gieo trồng nên loại cam rất ngon. Cam Vinh có vị ngon đặc biệt ngọt thanh và chua dịu, vỏ mỏng, tép vàng nhạt. Đây là một giống cam rất chất lượng, mang đậm bản sắc của văn hóa xứ Nghệ. Sự nổi tiếng của đã lan sang cả miền Bắc, được nhiều người chọn mua làm quà biếu.
Còn ở miền Nam, vị ngon của giống cam Xoàn cũng nức tiếng gần xa. Cam Xoàn là loại cam có nguồn gốc xuất xứ từ một số tỉnh miền Tây Nam Bộ như An Giang, Tiền Giang, Hậu Giang, Bến Tre và Vĩnh Long. Trong các loại cam của nước ta hiện nay thì cam Xoàn là loại ít hạt và ngọt nhất. Quả cam Xoàn hình tròn, vỏ mỏng màu vàng nhạt, ăn có vị ngọt đậm, thanh mát, tỏa ra mùi thơm đặc trưng. Loại cam này dễ trồng, cho trái sai quanh năm và rất phổ biến ở Nam Bộ.”
Ủng hộ chị cân cam rồi đi tiếp trên cuộc hành trình của ngày mới. Chỉ một người bán cam ở Hà Nội thôi mà có cả một câu chuyện ẩn chứa bên trong. Hà Nội có những ký ức rất đỗi bình dị mà thân thương như thế.
Cuộc thi viết “Mùa Tết” Văn Học Trẻ 2023
Tản văn - Hàng cam mùa đông Hà Nội
Tác giả: Đinh Thành Trung
