Bài giảng Nhân vật giao tiếp

I.Thế nào là nhân vật giao tiếp?
-Trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ, nhân vật giao tiếp xuất hiện trong vai người nói hoặc người nghe.
+Dạng nói: các nhân vật thay đổi lượt lời luân phiên
+Dạng nghe: có nhiều nhân vật giao tiếp, có thể nghe nhưng không hồi đáp

II. Vị thế:
-Các nhân vật giao tiếp có vị thế ngang nhau hoặc hơn kém, có thể thân thiết hoặc xa lạ. Quan hệ của các nhân vật được quyết định với những đặc điểm đặc biệt (tuổi tác, địa vị, giới tính, môi trường,...)

Nhân vật giao tiếp. Ảnh mạng. ​

III. Chiến lược giao tiếp:
-Trong giao tiếp phải dựa vào ngữ cảnh và tình huống cũng như vị thế để đặt ra chiến lược giao tiếp phù hợp.

IV. Ví dụ
Đọc đoạn trích sau và phân tích nhân vật giao tiếp:

"Thoáng nhìn qua, đã hiểu cơ sự rồi. Làm lý trưởng rồi chánh tổng, bây giờ lại đến lượt con cụ làm lý trưởng, những việc như thế này cụ không lạ gì. Cụ hãy quát mấy bà vợ đang xưng xỉa chực tâng công với chồng:

- Các bà đi vào nhà: đàn bà chỉ lôi thôi, biết gì?

Rồi quay lại bọn người làng, cụ dịu giọng hơn một chút:

- Cả các ông, các bà nữa, về đi thôi chứ! Có gì mà xúm lại như thế này?

Không ai nói gì, người ta dần dần tản đi. Vì nể cụ bá cũng có, nhưng vì nghĩ đến sự yên ổn của mình cũng có: người nhà quê vốn ghét lôi thôi. Ai dại gì đứng ỳ ra đấy, có làm sao họ triệu mình đi làm chứng. Sau còn trơ lại Chí Phèo và cha con cụ bá. Bây giờ cụ mới lại gần hắn, khẽ lay và gọi:

- Anh Chí ơi! Sao anh lại làm ra thế ?"

1. Các nhân vật giao tiếp đoạn văn: Bá Kiến, mấy bà vợ Bá Kiến, Chí Phèo, dân làng.
2. Vị thế xã hội của Bá Kiến đối với từng người nghe:
- Với dân làng- Bá Kiến thuộc tầng lớp trên nên lời nói có trọng lượng, câu nói mang tính ra lệnh, đuổi đi.
- Với các bà vợ: - Bá Kiến là chồng - vai trên, lời nói mang tính chất “dạy vợ”, có uy quyền nhất định.
- Với Chí Phèo: Bá Kiến nói vừa như thăm dò lại có tính dỗ dành vì hiểu rõ bản chất anh Chí.