Soạn văn Thực hành tiếng Việt, Bài 6 - Nâng niu kỉ niệm, Ngữ văn 10, sách Chân trời sáng tạo

Soạn văn Thực hành tiếng Việt, Bài 6 - Nâng niu kỉ niệm, Ngữ văn 10, sách Chân trời sáng tạo

Triều Anh
Triều Anh
  • Thành viên BQT
  • Người yêu của văn chương ❤️ đến từ Sóc Trăng
Trật tự từ có ý nghĩa rất quan trọng trong câu tiếng Việt. Trong câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự từ nhưng phải mang lại hiệu quả sử dụng riêng. Cùng Triều Anh tham khảo bài soạn Thực hành tiếng Việt, Bài 6 - Nâng niu kỉ niệm, Ngữ văn 10, sách Chân trời sáng tạo.
Lỗi về trật tự từ.png
Ảnh: sưu tầm
I. Lỗi về trật tự từ trong câu và cách sửa

- Dấu hiệu nhận biết lỗi trật tự từ
Việc sắp xếp sai trật tự từ có thể làm cho câu có các biểu sau:
+ Câu mơ hồ về nghĩa, sai logic.
+ Câu diễn đạt không đúng nội dung mà người viết muốn thể hiện.
Ví dụ:
Nó nhắm mắt lại, nằm xuống giường và cố gắng ngủ.
Nhận xét:
Trong câu trên, việc sắp xếp các hành động không theo một trật tự hợp lí khiến câu sai logic.
- Cách sửa lỗi về trật tự từ
+ Sắp xếp trật tự từ theo đúng loogic.
+ Sắp xếp trật tự từ để diễn đạt đúng nội dung mà người viết muốn thể hiện.

II. Thực hành sửa lỗi

1. Bài tập 1, SGK trang 15

Chỉ ra và sửa lỗi về trật tự từ trong các câu:
a. Giải bóng đá Đông Nam Á (AFF Cup) chỉ có duy nhất ở Việt Nam trên kênh VTC.
- Lỗi sai: diễn đạt không đúng nội dung mà người viết muốn thể hiện.
Cụm từ “ở Việt Nam” được đặt sai trật tự khiến cho câu không diễn đạt đúng nội dung.
- Cách sửa: Sắp xếp lại trật từ để diễn đạt đúng nội dung.
Câu đúng: “Ở Việt Nam, giải vô địch bóng đá Đông Nam Á (AFF Cup) chỉ có trên kênh VTC”.
b. Tên trộm khai nhận đã thực hiện nhiều vụ trộm ở trụ sở công an.

- Lỗi sai: sắp xếp tật tự từ sai logic.
Cụm từ “ở trụ sở công an” được sắp xếp sai vị trí khiến câu trở nên mơ hồ về nghĩa.
- Cách sửa: sắp xếp lại trật tự từ để diễn đạt đúng nội dung.
Câu đúng: “Ở trụ sở công an, tên trộm khai nhận đã thực hiện nhiều vụ trộm”.
c. Họ úp cái nón lên mặt, nằm xuống ngủ một giấc cho đến chiều.
- Lỗi sai: Việc sắp xếp các hành động không theo một trật tự hợp lý khiến câu sai lô-gíc.
- Cách sửa: sắp xếp lại trật tự từ để các hành động hợp lý hơn.
Câu đúng: “Họ nằm xuống, úp cái nón lên mặt, ngủ một giấc cho đến chiều”.
d. Anh ấy đóng cửa lại, từ tốn nói lời chào tôi rồi đi vào nhà.
- Lỗi sai: Việc sắp xếp các hành động không theo một trật tự hợp lý khiến câu sai lô-gíc.
- Cách sửa: sắp xếp lại trật tự từ để các hành động hợp lý hơn.
Câu đúng: “Anh ấy từ tốn nói lời chào tôi, đóng cửa lại rồi đi vào nhà”.
đ. Đây là bộ phim về ngày tận thế nổi tiếng của Mỹ.
- Lỗi sai: Các từ ngữ “nổi tiếng”, “của Mỹ” bị sắp xếp chưa đúng vị trí khiến câu trở nên mơ hồ về nghĩa.
- Cách sửa: sắp xếp lại trật tự từ để diễn đạt đúng nội dung.
Câu đúng: “Đây là bộ phim nổi tiếng của Mỹ về ngày tận thế”.
e. Trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp kiên cường, nhân dân ta đã thể hiện một sức sống mãnh liệt.
- Lỗi sai: từ “kiên cường” bị sắp xếp chưa đúng vị trí khiến câu trở nên mơ hồ về nghĩa.
- Cách sửa: sắp xếp lại trật tự từ để diễn đạt đúng nội dung.
Câu đúng: “Trong cuộc đấu tranh kiên cường chống thực dân Pháp, nhân dân ta đã thể hiện một sức sống mãnh liệt”.

2. Bài tập 2
a. “9 xe lăn tặng Bệnh viện Ung bướu TPHCM”

=> Viết đúng: Tặng Bệnh viện Ung bướu TP.HCM 9 xe lăn.
b. “Gà vịt lén lút bán tràn lan”
=> Viết đúng: Lén lút bán gà vịt khắp nơi (Cụm từ “lén lút bán” chưa được sắp xếp đúng trật tự trong câu và từ “tràn lan” được sử dụng không đúng nghĩa)

3. Bài tập 3
So sánh sự khác nhau về trật tự từ và nghĩa giữa các câu để xác định vai trò của việc thay đổi trật từ từ:
- Cặp câu a1 và a2:
Trong câu a2, việc sắp xếp trật tự các hành động không hợp lý khiến câu sai lô-gíc (không thể xếp “cúi mình nhìn ra phí ao” trước “lẳng lặng ngồi dậy”). Do vậy, sự thay đổi trật tự từ như ở câu a2 là không thể chấp nhật được.
- Cặp câu b1 và b2:
Trong câu b2, việc sắp xếp trật tự các hành động không hợp lý khiến câu sai lô-gíc. Do vậy, sự thay đổi trật tự từ như ở câu b2 là không thể chấp nhật được.
- Cặp câu c1 và c2:
+ Cụm từ “xinh xắn” trong câu c1 được Thạch Lam dùng để bổ sung ý nghĩa cho “hai bàn chân” tuy nhiên trong câu c2 cụm từ ấy lại được sắp xếp theo cách bổ sung ý nghĩa cho “Nga”.
+ Câu 1 vốn được tác giả Thạch Lam sử dụng để miêu tả những cảm nhận được của Thanh khi đi dạo trong vượn nhà, gợi nhớ những kí ức đẹp đẽ của Thanh về Nga. Do đó cách sắp xếp trật tự từ như trong câu c2 khiến nội dung miêu tả cảm nhận của nhân vật Thanh mất đi vẻ kín đáo, ý nhị ban đầu. Vì vậy, cách thay đổi trật tự từ ấy không thể chấp nhận được.
* Nhận xét
Câu a2, b2, c2 đã thay đổi trật tự từ so với câu a1, b1, c1. Việc thay đổi như vậy không phù hợp. Vì:
+ Với câu a2, b2 không đảm bảo được về lô-gíc ngữ nghĩa của câu.
+ Câu c2 không đảm bảo về ngữ pháp trong câu.

4. Bài tập 4
Việc sắp xếp trật tự các vế trong câu đảm bảo về lô-gíc ngữ nghĩa.

5. Bài tập 5
“Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm”
Câu thơ có những nét độc đáo sau trong cách sử dụng từ ngữ:
+ Điệp từ “dốc” được đặt ở đầu hai vế gợi cảm giác những con đường dốc nối tiếp nhau.
+ Từ ngữ giàu chất tạo hình: “khúc khuỷu, thăm thẳm,…” đã diễn tả đắc địa sự hiểm trở và độ cao ngất trời của núi rừng Tây Bắc.
+ Từ láy “thăm thẳm” vốn được dùng chỉ độ sâu hay xa đến mức hút tầm mắt, nhìn không thấy đâu là cùng, là tận. Từ “thăm thẳm” khi kết hợp với từ “dốc” gợi cảm giác dốc lên hoặc xuống sâu hun hút, không thể nhìn thấy đỉnh hay đáy, địa hình dốc dựng đứng.

6. Bài tập 6
a. Các từ Hán Việt được sử dụng trong đoạn thơ: “biên cương, viễn xứ, chiến trường, áo bào, độc hành”.
→ Hiệu quả của việc sử dụng các từ Hán Việt trong đoạn thơ: khiến cho đoạn thơ trở nên trang trọng khi nói đến sự hi sinh của người lính Tây Tiến.
b. Biện pháp tu từ được sử dụng trong cụm từ “về đất”: nói giảm, nói tránh “về đất, áo bào thay chiếu, mồ viễn xứ, …” (nói đến cái chết, sự chôn cất).
→ Hiệu quả của biện pháp tu từ nói giảm, nói tránh được sử dụng trong cụm từ về đất: tránh sự đau thương khi nghĩ đến sự hi sinh của người lính Tây Tiến, đồng thời cho thấy quan niệm về cuộc đời của chủ thể trữ tình (đất là nơi thân thuộc, bao bọc, chở che con người, là nơi để con người trở về).​
.......................................​
 
Từ khóa
bài 6 - nâng niu kỉ niệm lỗi về trật tự từ lỗi về trật tự từ trong câu và cách chữa ngữ văn 10 thach lam thăm thẳm thực hành sửa lỗi về trật tự từ trong câu thực hành tiếng việt triều anh
  • Like
Reactions: But Nghien
887
1
0

BBT đề xuất

Đang có mặt

Không có thành viên trực tuyến.
Top