-
Chào mừng bạn truy cập Mạng xã hội VĂN HỌC TRẺ - VHT fanpage, VHT groups, VHT Youtube,
- Nhà tài trợ: Bhnong Food, Bhnong Group, Bhnong Girl,
- Hướng dẫn sử dụng diễn đàn
Mạng xã hội Văn học trẻ
- Đăng bởi Bich Khoa at Văn ôn thi vào 10
Văn tự sự đã trở thành một phần không thể thiếu trong kho tàng văn học Việt Nam. Vậy văn tự sự là gì? Nguồn gốc và đặc điểm của văn tự sự là gì?
Đặc điểm chính của văn tự sự là việc kể lại câu chuyện với các tình tiết được sắp xếp, chắp nối liền mạch, tạo thành một bố cục hoàn chỉnh có đầy đủ mở bài, thân bài và kết bài.
Khác với văn miêu tả, văn tự sự yêu cầu người viết phải thể hiện được sự liền mạch giữa các điểm chính của bài viết, đem lại một câu chuyện, một sự việc được tường thuật đầy đủ.
Kỹ năng nổi bật văn tự sự, người viết phải có kỹ năng dẫn chuyện, trình bày vấn đề một cách liền mạch, xuyên suốt, các vấn đề được chắp nối với nhau bằng những nút thắt, tình tiết hấp dẫn. Qua đó, bài văn tự sự mới thực sự hay và lôi cuốn người đọc.
Xuyên suốt chiều dài lịch sử văn học thế giới, có lẽ thể loại văn tự sự tồn tại sớm nhất, từ những mẩu chuyện kể, văn học dân gian. Các câu chuyện giàu sức tạo hình, thể hiện được bố cục mở thân kết, đem lại sự hấp dẫn, gay cấn đã được nhiều thế hệ người Việt đón nhận và tán dương. Tuân thủ theo nguyên tắc của văn tự sự, nhiều thế hệ tác giả đã xây dựng được nhiều cốt truyện khác nhau, với nhiều mục đích và phương thức trình bày, từ đó tạo thành 12 thể loại văn học dân gian nổi tiếng của người Việt Nam.
Cho tới giai đoạn hình thành chữ viết ở thế kỷ X, văn học dân gian chuyển mình thành văn học viết, và dòng văn tự sự được sử dụng liên tục, với nhiều mục đích khác nhau. Nổi bật nhất là dòng văn học kỳ bí, được dùng để kể lại những tích xưa, những câu chuyện rùng rợn trong dân gian truyền khẩu với nhau. Đôi lúc trong quá trình viết, tác giả cũng thêm thắt những tình tiết rùng rợn, càng làm cho bài văn thêm đáng sợ.
Đối với các câu chuyện, dù độ dài ngắn có khác nhau, thì văn tự sự vẫn được dùng để kể lại những câu chuyện theo bố cục trình tự nhất định. Là phương thức biểu đạt xuất hiện xuyên suốt các tác phẩm văn học, văn tự sự được dùng để tái hiện lại ý tưởng của người viết, bằng cách xây dựng một hệ thống có đầy đủ các tình tiết, nhân vật, cốt truyện.
Sự tiện lợi của văn xuôi còn đến từ việc người viết có thể tùy ý thiết kế cốt truyện theo cách mình muốn. Chỉ cần đảm bảo các yếu tố mở, thân, kết và các tuyến nhân vật phù hợp, diễn giải các câu chuyện kể dưới dạng mạch văn, tác phẩm đã trở thành thể loại văn tự sự.
Chúng ta có thể lầm lẫn văn xuôi với văn tự sự, bởi trong giai đoạn văn học trung đại, văn xuôi được sử dụng liên tục trong các loại văn bản hành chính của triều đình. Tuy nhiên, văn xuôi được dùng để gọi chung các tác phẩm hành văn tự nhiên dựa theo lối văn nói, tuân thủ ngữ pháp chặt chẽ. Trong khi đó, văn tự sự chú trọng vào hệ thống nhân vật, các tình tiết xây dựng cốt truyện. Có thể nói, văn xuôi là thể loại văn học bao hàm văn tự sự.
Sự phát triển của văn học viết đã giúp chúng ta lưu trữ rất nhiều truyện kể dân gian khác nhau, thậm chí sáng tác và bổ sung thêm vào kho tàng văn học chung. Nhìn chung, văn tự sự được sử dụng để trình bày lại các tác phẩm văn học dân gian dưới dạng chữ viết, giúp các thế hệ đời sau lưu trữ và nhìn lại các sản phẩm văn học được tích trữ từ nhiều thế hệ trước. Các thể loại văn học đầu tiên như truyện thần thoại, truyền thuyết, cổ tích đều sử dụng phương thức tự sự để kể và tường thuật lại các câu chuyện dân gian. Sau này, các thể loại văn học khác như ngụ ngôn, truyện cười cũng dùng hình thức tự sự để truyền tải thông điệp dễ dàng đến công chúng.
Một trong những bài tập đầu tiên khi tiếp xúc với chương trình Ngữ Văn chính là phân biệt các phương thức biểu đạt, phổ biến nhất là bài tập nhận biết văn tự sự. Tuy nhiên, đôi khi chúng ta vẫn còn lẫn lộn giữa các phương thức biểu đạt, và nghệ thuật biểu đạt, khiến nhiều học sinh mất điểm oan ức. Dưới đây sẽ là ba dấu hiệu cơ bản nhất giúp chúng ta phân biệt và làm rõ được văn tự sự là gì.
Khác với văn miêu tả chỉ chú trọng vào việc đặc tả và biểu đạt sự vật hiện tượng, văn tự sự phải có đủ các phần cần thiết, từ mở bài, thân bài và kết bài, nhằm hình thành một cốt truyện hoàn chỉnh, nhằm khắc họa hình ảnh chân thực của con người hoặc cuộc sống. Trong đó:
Mở bài: Đối với thể loại văn tự sự, mở bài là nơi giới thiệu sơ lược các tuyến nhân vật xuất hiện, đồng thời bối cảnh xã hội của câu chuyện. Để giữ cho số chữ tối thiểu, các tác phẩm văn học dân gian thường mở bài bằng 1 đến 2 câu ngắn gọn, bao quát bối cảnh của câu chuyện. Ở Mở Bài, ngôi xưng hô sẽ là yếu tố quan trọng để định hình toàn bộ bài văn tự sự, việc lựa chọn khéo léo ngôi xưng hô sẽ tạo ra một cảm giác tổng quát cho bài văn tự sự.
Thân bài: Ở thân bài, các diễn biến của câu chuyện được đề cập và tiếp nối nhau đến cùng. Đó có thể là các sự việc xảy ra theo trình tự thời gian (từ xưa đến nay), hoặc trình tự không gian (từ ngoài vào trong/từ sơ sài đến chi tiết), hoặc cũng có thể là sự phát triển của các nhân vật. Các yếu tố này sẽ làm cho bài văn tự sự có thêm chiều sâu.
Kết bài: các vấn đề phải được giải quyết ở thân bài đến kết bài, ở đoạn kết người viết có thể lồng ghép bài học hoặc một lời dẫn đơn giản để kết thúc bài văn.
Để bài văn tự sự trở nên hay và mạch lạc hơn, người viết cần nghĩ đến các diễn biến nổi bật trong câu chuyện làm điểm nhấn, sau đó sáng tạo thêm những tình tiết bổ sung, làm cho câu chuyện thêm liền mạch và đi đến hồi kết.
Các vấn đề đặt ra trong văn tự sự phải được giải quyết bởi chính các nhân vật xuất hiện trong câu chuyện. Khi ta làm văn nghị luận, quan điểm cá nhân có thể được sử dụng để viết và luận bàn đề bài và luận cứ ta đưa ra. Tuy nhiên, văn tự sự không nên có sự lạm bàn của tác giả, chỉ nên là quan điểm của nhân vật xuất hiện trong tác phẩm.
Là phương thức biểu đạt thử thách khả năng kể chuyện của người viết, văn tự sự yêu cầu người viết phải đảm bảo ngữ pháp, đồng thời linh hoạt sử dụng thêm nhiều phương thức biểu đạt khác, nhằm biến câu chuyện trở nên thu hút và mạch lạc hơn. Chúng ta có thể xem văn tự sự là một cái sườn hệ thống lại câu chuyện, từ mở đầu, các nút thắt cao trào, cho đến cái kết cuối. Việc điểm xuyết thêm các phương thức khác như miêu tả, biểu cảm sẽ làm cho bài văn mềm mại, trau chuốt hơn.
Tong Hop
Thêm
Khái niệm văn tự sự
Văn tự sự là phương thức biểu đạt được dùng để kể hoặc tường thuật lại các sự kiện theo một trình tự nhất định, nối tiếp nhau tạo thành một câu chuyện hoàn chỉnh.
Khác với văn miêu tả, văn tự sự yêu cầu người viết phải thể hiện được sự liền mạch giữa các điểm chính của bài viết, đem lại một câu chuyện, một sự việc được tường thuật đầy đủ.
Kỹ năng nổi bật văn tự sự, người viết phải có kỹ năng dẫn chuyện, trình bày vấn đề một cách liền mạch, xuyên suốt, các vấn đề được chắp nối với nhau bằng những nút thắt, tình tiết hấp dẫn. Qua đó, bài văn tự sự mới thực sự hay và lôi cuốn người đọc.
Nguồn gốc của văn tự sự là gì?
Xuyên suốt chiều dài lịch sử văn học thế giới, có lẽ thể loại văn tự sự tồn tại sớm nhất, từ những mẩu chuyện kể, văn học dân gian. Các câu chuyện giàu sức tạo hình, thể hiện được bố cục mở thân kết, đem lại sự hấp dẫn, gay cấn đã được nhiều thế hệ người Việt đón nhận và tán dương. Tuân thủ theo nguyên tắc của văn tự sự, nhiều thế hệ tác giả đã xây dựng được nhiều cốt truyện khác nhau, với nhiều mục đích và phương thức trình bày, từ đó tạo thành 12 thể loại văn học dân gian nổi tiếng của người Việt Nam.
Cho tới giai đoạn hình thành chữ viết ở thế kỷ X, văn học dân gian chuyển mình thành văn học viết, và dòng văn tự sự được sử dụng liên tục, với nhiều mục đích khác nhau. Nổi bật nhất là dòng văn học kỳ bí, được dùng để kể lại những tích xưa, những câu chuyện rùng rợn trong dân gian truyền khẩu với nhau. Đôi lúc trong quá trình viết, tác giả cũng thêm thắt những tình tiết rùng rợn, càng làm cho bài văn thêm đáng sợ.
Chức năng của văn tự sự là gì?
Văn tự sự kể lại những câu chuyện theo bố cục trình tự
Đối với các câu chuyện, dù độ dài ngắn có khác nhau, thì văn tự sự vẫn được dùng để kể lại những câu chuyện theo bố cục trình tự nhất định. Là phương thức biểu đạt xuất hiện xuyên suốt các tác phẩm văn học, văn tự sự được dùng để tái hiện lại ý tưởng của người viết, bằng cách xây dựng một hệ thống có đầy đủ các tình tiết, nhân vật, cốt truyện.
Sự tiện lợi của văn xuôi còn đến từ việc người viết có thể tùy ý thiết kế cốt truyện theo cách mình muốn. Chỉ cần đảm bảo các yếu tố mở, thân, kết và các tuyến nhân vật phù hợp, diễn giải các câu chuyện kể dưới dạng mạch văn, tác phẩm đã trở thành thể loại văn tự sự.
Chúng ta có thể lầm lẫn văn xuôi với văn tự sự, bởi trong giai đoạn văn học trung đại, văn xuôi được sử dụng liên tục trong các loại văn bản hành chính của triều đình. Tuy nhiên, văn xuôi được dùng để gọi chung các tác phẩm hành văn tự nhiên dựa theo lối văn nói, tuân thủ ngữ pháp chặt chẽ. Trong khi đó, văn tự sự chú trọng vào hệ thống nhân vật, các tình tiết xây dựng cốt truyện. Có thể nói, văn xuôi là thể loại văn học bao hàm văn tự sự.
Văn tự sự được sử dụng để lưu truyền những câu chuyện kể khác nhau
Sự phát triển của văn học viết đã giúp chúng ta lưu trữ rất nhiều truyện kể dân gian khác nhau, thậm chí sáng tác và bổ sung thêm vào kho tàng văn học chung. Nhìn chung, văn tự sự được sử dụng để trình bày lại các tác phẩm văn học dân gian dưới dạng chữ viết, giúp các thế hệ đời sau lưu trữ và nhìn lại các sản phẩm văn học được tích trữ từ nhiều thế hệ trước. Các thể loại văn học đầu tiên như truyện thần thoại, truyền thuyết, cổ tích đều sử dụng phương thức tự sự để kể và tường thuật lại các câu chuyện dân gian. Sau này, các thể loại văn học khác như ngụ ngôn, truyện cười cũng dùng hình thức tự sự để truyền tải thông điệp dễ dàng đến công chúng.
Dấu hiệu nhận biết văn tự sự là gì?
Một trong những bài tập đầu tiên khi tiếp xúc với chương trình Ngữ Văn chính là phân biệt các phương thức biểu đạt, phổ biến nhất là bài tập nhận biết văn tự sự. Tuy nhiên, đôi khi chúng ta vẫn còn lẫn lộn giữa các phương thức biểu đạt, và nghệ thuật biểu đạt, khiến nhiều học sinh mất điểm oan ức. Dưới đây sẽ là ba dấu hiệu cơ bản nhất giúp chúng ta phân biệt và làm rõ được văn tự sự là gì.
Câu chuyện có đủ ba phần, mở, thân, kết
Khác với văn miêu tả chỉ chú trọng vào việc đặc tả và biểu đạt sự vật hiện tượng, văn tự sự phải có đủ các phần cần thiết, từ mở bài, thân bài và kết bài, nhằm hình thành một cốt truyện hoàn chỉnh, nhằm khắc họa hình ảnh chân thực của con người hoặc cuộc sống. Trong đó:
Mở bài: Đối với thể loại văn tự sự, mở bài là nơi giới thiệu sơ lược các tuyến nhân vật xuất hiện, đồng thời bối cảnh xã hội của câu chuyện. Để giữ cho số chữ tối thiểu, các tác phẩm văn học dân gian thường mở bài bằng 1 đến 2 câu ngắn gọn, bao quát bối cảnh của câu chuyện. Ở Mở Bài, ngôi xưng hô sẽ là yếu tố quan trọng để định hình toàn bộ bài văn tự sự, việc lựa chọn khéo léo ngôi xưng hô sẽ tạo ra một cảm giác tổng quát cho bài văn tự sự.
Thân bài: Ở thân bài, các diễn biến của câu chuyện được đề cập và tiếp nối nhau đến cùng. Đó có thể là các sự việc xảy ra theo trình tự thời gian (từ xưa đến nay), hoặc trình tự không gian (từ ngoài vào trong/từ sơ sài đến chi tiết), hoặc cũng có thể là sự phát triển của các nhân vật. Các yếu tố này sẽ làm cho bài văn tự sự có thêm chiều sâu.
Kết bài: các vấn đề phải được giải quyết ở thân bài đến kết bài, ở đoạn kết người viết có thể lồng ghép bài học hoặc một lời dẫn đơn giản để kết thúc bài văn.
Các vấn đề tiếp nối nhau liền mạch dẫn đến cái kết
Để bài văn tự sự trở nên hay và mạch lạc hơn, người viết cần nghĩ đến các diễn biến nổi bật trong câu chuyện làm điểm nhấn, sau đó sáng tạo thêm những tình tiết bổ sung, làm cho câu chuyện thêm liền mạch và đi đến hồi kết.
Các vấn đề đặt ra trong văn tự sự phải được giải quyết bởi chính các nhân vật xuất hiện trong câu chuyện. Khi ta làm văn nghị luận, quan điểm cá nhân có thể được sử dụng để viết và luận bàn đề bài và luận cứ ta đưa ra. Tuy nhiên, văn tự sự không nên có sự lạm bàn của tác giả, chỉ nên là quan điểm của nhân vật xuất hiện trong tác phẩm.
Lối hành văn mềm mại uyển chuyển
Là phương thức biểu đạt thử thách khả năng kể chuyện của người viết, văn tự sự yêu cầu người viết phải đảm bảo ngữ pháp, đồng thời linh hoạt sử dụng thêm nhiều phương thức biểu đạt khác, nhằm biến câu chuyện trở nên thu hút và mạch lạc hơn. Chúng ta có thể xem văn tự sự là một cái sườn hệ thống lại câu chuyện, từ mở đầu, các nút thắt cao trào, cho đến cái kết cuối. Việc điểm xuyết thêm các phương thức khác như miêu tả, biểu cảm sẽ làm cho bài văn mềm mại, trau chuốt hơn.
Tong Hop
Câu 1: Tác phẩm nào đã truyền cảm hứng, nâng cao nhận thức hướng anh (chị) tới lối sống tích cực, trách nhiệm với xã hội, khơi dậy ý chí, khát vọng cống hiến, xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc.
Trong một số nhà thơ, nhà văn Việt Nam viết về đề tài chiến tranh nhằm ca ngợi tinh thần yêu nước, vì đất nước quên mình, bảo vệ nền độc lập của tổ quốc. Tôi thích nhất là nhà thơ, nhà văn, vị lãnh tụ vĩ đạt của Việt Nam Nguyễn Sinh Cung (Hồ Chí Minh) với tác phẩm “Nhật ký trong tù” được sáng tác vào những năm 1940. Dù tôi vẫn chưa có cơ hội để đọc trực tiếp trong sách nhưng tôi được đọc tác phẩm qua trang web hochiminh.vn, từ đó tôi mới ngộ ra được vẻ đẹp và ý nghĩa sâu xa ẩn trong tác phẩm.
Khi tìm hiểu sâu vào cuộc sống của Bác khi ở tù tôi được biết tâm tư và suy nghĩ của Bác qua 4 câu thơ trích trong tác phẩm : “Thân thể ở trong lao,/Tinh thần ở ngoài lao;/Muốn nên sự nghiệp lớn,/Tinh thần càng phải cao.
Với tình yêu quê hương, đất nước, niềm khao khát độc lập, tự do cho tổ quốc, cùng với đó là tình cảm đặc biệt của Bác với văn học Việt Nam người đã dẫn dắt độc giả chìm đắm vào chính tác phẩm của mình một cách đầy nghệ thuật qua những con chữ đầy thắm thía. Người đọc dù không trong tình cảnh ngặt nghèo của Bác nhưng vẫn cảm nhận được sự lạc quan, mong ước độc lập cho đất nước, chứ không có thái độ tuyệt vọng, sợ cái chết.
Đặt biệt, tác phẩm đã phần nào tái hiện lại các hoạt động của người trong tù, từ ngồi bên cửa sổ để nghe tiếng sáo não nề như nhớ gia đình trong bài thơ “Người bạn tù thổi sáo”; Bác ngắm trăng vào đêm không ngủ được vì lo cho đất nước qua “ Vọng Nguyệt”; hay sự cô đơn của Bác Hồ vào đêm tết trung thu khi ở tù trong “ Trung thu”;… Vị lãnh tụ ấy đã sáng tác ra những bài thơ mang đầy tâm tư và nỗi nhớ đưa người đọc từ bất ngờ này sang ngạc nhiên khác tất cả chỉ được thể hiện qua nét bút tài tình của Bác Hồ.
Với cách sử dụng từ ngữ sinh động, thông qua bàn tay chạm khắc đầy tài hoa của người nghệ sĩ mang tên Hồ Chí Minh tác phẩm mang tư tưởng lớn luôn được truyền đi với hình thức nghệ thuật độc đáo. Điều này tạo nên sự bất tử cho tác phẩm “ Nhật ký trong tù” với lớp bụi của thời gian, mặc dù đến nay tác phẩm đã trôi qua hơn 80 năm nhưng tiếng vang của nó vẫn còn là sự hứng thú mỗi khi nhắc đến.
Từng trang sách, từng dòng chữ đều là một cuộc phiêu lưu tinh thần, là hành trình đi tìm đường cứu nước đầy gian nan của Bác và sự kiện không may Bác bị bắt vào tù, từ những cảm xúc sâu thẳm được gói gọn trong hơn 130 bài thơ bằng tiếng Hán. Điều đặc biệt là trong cuốn sách, Hồ Chí Minh đã vẽ nên một tấm bức tranh chân thực về cuộc sống diễn ra trong tù ở Quảng Tây suốt 1 năm 1 tháng, phần nào giúp độc giả cảm nhận được tâm tư tình cảm của Bác một lòng hướng về quê hương, Tổ quốc Việt Nam.
Tác phẩm "Nhật ký trong tù" không chỉ là một cuốn sách, mà còn là một nguồn cảm hứng vô tận, là một ngọn lửa tinh thần, là một điểm tựa vững chắc cho tâm hồn mỗi người dân Việt Nam. Từ những bài thơ trong tác phẩm, chúng ta học được rằng, cần nâng cao nhận thức hướng tới lối sống tích cực, trách nhiệm với xã hội, khơi dậy ý chí, khát vọng cống hiến, xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc.
Câu 2: Anh (chị) viết một sáng kiến kinh nghiệm nhằm thúc đẩy việc đọc sách trong các đối tượng: người dân ở khu vực biên giới, hải đảo; vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; người dân tộc thiểu số, người cao tuổi, người khuyết tật chữ in,... (Nêu được mục tiêu, đối tượng hưởng lợi, nội dung công việc thực hiện, dự kiến kết quả đạt được. Khuyến khích những sáng kiến đã được áp dụng trong thực tiễn và có minh chứng).
Nhà biên kịch George Raymond Richard Martin người Mỹ có câu nói: “Một người hay đọc sách sống hàng ngàn cuộc đời khác nhau. Một người không bao giờ đọc sách chỉ sống một cuộc đời”. Nhận thức được tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, đặc biệt là đối với những người dân ở khu vực khó khăn, dân tộc thiểu số, người khuyết tật về thị lực,… Tôi muốn nêu lên sáng kiến chúng ta có thể phát triển loại hình đọc sách bằng âm thanh (sách nói). Sáng kiến này nhằm tận dụng tuyệt đối sự tân tiến của ứng dụng truyền thông thời 4.0, cụ thể ở đây là điện thoại, radio,… để giúp đưa nội dung của sách đến các đối tượng: người dân ở khu vực biên giới, hải đảo; vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; người dân tộc thiểu số, người cao tuổi, người khuyết tật chữ in... ở khắp mọi nơi.
Mục tiêu tôi muốn hướng đến là nhằm mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức cho người dân thông qua sách. Sách được truyền đạt thông qua giọng nói của con người giúp việc nghe có cảm xúc, dễ nhớ, thú vị và thư giãn hơn. Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, đặc biệt là những đối tượng khó khăn ở các vùng sâu vùng xa, hoặc người có vấn đề về mắt,... Góp phần nâng cao nhận thức và bồi dưỡng tâm hồn cho người nghe sách. Ngoài ra, còn là xóa bỏ rào cản về địa lý, điều kiện kinh tế và khả năng tiếp cận sách của mỗi người dân.
Về đối tượng được hưởng lợi chủ yếu là người dân ở khu vực biên giới, hải đảo; vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Người dân tộc thiểu số trên cả nước. Người cao tuổi có các bệnh lý về mắt,... Người khuyết tật chữ in. Hơn nữa, là những người thích đọc sách nhưng không có thời gian.
Nội dung công việc thực hiện chủ yếu là sản xuất và phát sóng các chương trình radio về sách (Đọc sách, giới thiệu tóm tắt nội dung, phân tích tác phẩm,…) bằng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu; Chia sẻ về cảm nhận, đánh giá về sách đang được yêu thích trên thị trường; Tạo dựng kho sách nói online để người nghe có thể truy cập và nghe sách mọi lúc mọi nơi, được biết đến nhiều nhất như sách nói trên ứng dụng nghe nhạc spotify, youtube,…; Tích cực đào tạo đội ngũ nhân lực tuyển chọn và đào tạo đội ngũ MC, biên tập viên, kỹ thuật viên có chuyên môn và tâm huyết, có giọng nói tốt, truyền cảm để thu hút nghe sách nói ở mọi người nhất là người lớn tuổi…; Ngoài ra, chúng ta có thể đề nghị phát sóng chương trình qua các kênh, hợp tác với các đài phát thanh địa phương để phát sóng chương trình trên sóng radio dành cho người dân ở vùng sâu vùng xa vẫn chưa tiếp cận được với điện thoại thông minh.
Kết quả đạt được có thể dự kiến như sau: Góp phần tăng tỷ lệ người dân tiếp cận và hình thành thói quen đọc sách trong khu vực sinh sống. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc đọc sách trong cộng đồng. Đa dạng hóa hình thức tiếp cận sách, phù hợp với nhu cầu và điều kiện sinh hoạt của từng đối tượng người dân. Mặt khác, giúp thu hẹp khoảng cách tiếp cận tri thức giữa các vùng miền, khu vực cư trú. Tạo dựng môi trường văn hóa lành mạnh, khuyến khích học tập và phát triển cộng đồng.
Sách kiến phát triển “sách nói” của tôi đã và đang được áp dụng, ưa chuộng ở một số tỉnh thành trên cả nước có thể kể đến như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Cần Thơ,… Gặt hái được hiệu quả nhất định, mang kết quả rất tích cực. Ví dụ như: Chương trình poscast “Kho Sách Nói” trên ứng dụng nghe nhạc spotify rất được yêu thích và được đánh giá 5 sao, với hơn 20 tác phẩm được chia thành nhiều phần. Tiêu biểu như tác phẩm “ Tâm Lý Bầy Đàn”, “Tiền không phải là vấn đề”, “ Trên cả sự hạnh phúc”, “Dám nghĩ dám làm”, “Tư duy thông minh”,…; Hay là dự án “sách nói” về các tác phẩm truyện của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được đông đảo thính giả yêu thích đọc sách đón nhận nồng nhiệt. Chương trình “sách nói” đã cho chúng ta hóa thân vào hai nhân vật Ngạn và Hà Lan ở làng Đo Đo với khoảng thời gian tuổi thơ đầy tươi đẹp, cùng lớn lên rồi trưởng thành và kết thúc với sự luyến tiếc nhớ lại những mảng kí ức đầy hoài niệm ấy. Ngoài ra còn có ứng dụng “sách nói” Voidz FM với những tác phẩm được yêu thích ở mọi thể loại từ đời sống xã hội, kỹ năng sống, văn học Việt Nam, nước ngoài,…
Tiểu thuyết gia nổi tiếng người Canada ông Robertson Davies đã từng nói: “Một cuốn sách hay thực sự hay nên đọc trong tuổi trẻ, rồi đọc lại khi đã trưởng thành, và một nửa lúc tuổi già, giống như một tòa nhà đẹp nên được chiêm ngưỡng trong ánh bình minh, nắng trưa và ánh trăng”. Vì thế “Sách Nói” là một sáng kiến thiết thực và hiệu quả để phát triển văn hóa đọc cho cộng đồng, đặc biệt là những đối tượng khó khăn trên cả Việt Nam. Đối với tôi, sáng kiến này cần được nhân rộng và hỗ trợ để mang lại lợi ích cho nhiều người hơn nữa.
--------------------------------------------------------------
Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, các bạn có thể thay bằng lời văn của mình nha. Chúc các bạn học tốt
VĂN CHƯƠNG ĐÃ LÀM CHÚNG TA “HIỂU LẦM” TÁC GIẢ VIỆT NAM THẾ NÀO?
1. Vũ Trọng Phụng
Vũ Trọng Phụng thường viết về những tệ nạn xã hội mô tả rất “khét”, nên là nhiều người nghĩ ông phải là “một tay chơi” sành sỏi lắm. Nhưng sự thật thì Vũ Trọng Phụng toàn nghe bạn bè kể lại rồi viết, bản thân ông lại “lành như cục bột”, không biết mùi ăn chơi bao giờ và cũng không biết tán gái là gì luôn.
2. Nam Cao
Nam Cao hay lấy người thật việc thật ở làng Đại Hoàng quê mình để làm chất liệu xây dựng tác phẩm, vì vậy, bạn đọc dễ tưởng tượng cảnh ông đi khắp làng trên xóm dưới, quan sát như “camera chạy bằng cơm”. Thực tế, Nam Cao ít khi ở nhà, người "hóng biến" lại chính là vợ ông. Nhờ có vợ kể lại mà ông có cảm hứng viết những tác phẩm “Chí Phèo”, “Lão Hạc”.
3. Thạch Lam
Thạch Lam có giọng văn nhẹ nhàng, man mác khiến người ta liên tưởng tới một anh thư sinh hiền lành, nhút nhát. Thực tế, ông có vẻ ngoài thư sinh nhưng không hề nhút nhát một xíu nào. Thạch Lam từng là dân chơi thứ thiệt và yêu đương cũng rất “bạo”. Thay vì nhờ mai mối, ông đã chọn lấy vợ theo tiếng gọi con tim, bí mật làm đám cưới rồi mới báo tin cho gia đình.
4. Kim Lân
Kim Lân sáng tác “Vợ nhặt” dựa trên câu chuyện của gia đình trong những năm khốn khó. Tuy nhiên, Kim Lân không “nhặt” vợ mà là vợ “nhặt” ông. Nguyên do là vì vợ của Kim Lân là em ruột của một người bạn của ông. Kim Lân thích bà nhưng không dám nói, chính bà đã chủ động bày tỏ tình cảm bằng cách dúi cho ông mấy quả mận, khác với Thị theo Tràng vì mấy bát bánh đúc.
Nguồn: dangdocgiday
Thêm
1. Vũ Trọng Phụng
Vũ Trọng Phụng thường viết về những tệ nạn xã hội mô tả rất “khét”, nên là nhiều người nghĩ ông phải là “một tay chơi” sành sỏi lắm. Nhưng sự thật thì Vũ Trọng Phụng toàn nghe bạn bè kể lại rồi viết, bản thân ông lại “lành như cục bột”, không biết mùi ăn chơi bao giờ và cũng không biết tán gái là gì luôn.
2. Nam Cao
Nam Cao hay lấy người thật việc thật ở làng Đại Hoàng quê mình để làm chất liệu xây dựng tác phẩm, vì vậy, bạn đọc dễ tưởng tượng cảnh ông đi khắp làng trên xóm dưới, quan sát như “camera chạy bằng cơm”. Thực tế, Nam Cao ít khi ở nhà, người "hóng biến" lại chính là vợ ông. Nhờ có vợ kể lại mà ông có cảm hứng viết những tác phẩm “Chí Phèo”, “Lão Hạc”.
3. Thạch Lam
Thạch Lam có giọng văn nhẹ nhàng, man mác khiến người ta liên tưởng tới một anh thư sinh hiền lành, nhút nhát. Thực tế, ông có vẻ ngoài thư sinh nhưng không hề nhút nhát một xíu nào. Thạch Lam từng là dân chơi thứ thiệt và yêu đương cũng rất “bạo”. Thay vì nhờ mai mối, ông đã chọn lấy vợ theo tiếng gọi con tim, bí mật làm đám cưới rồi mới báo tin cho gia đình.
4. Kim Lân
Kim Lân sáng tác “Vợ nhặt” dựa trên câu chuyện của gia đình trong những năm khốn khó. Tuy nhiên, Kim Lân không “nhặt” vợ mà là vợ “nhặt” ông. Nguyên do là vì vợ của Kim Lân là em ruột của một người bạn của ông. Kim Lân thích bà nhưng không dám nói, chính bà đã chủ động bày tỏ tình cảm bằng cách dúi cho ông mấy quả mận, khác với Thị theo Tràng vì mấy bát bánh đúc.
Nguồn: dangdocgiday
- Đăng bởi Bich Khoa at Văn học SGK cấp 2
Trung Thu, vô tình thấy lại bài văn này, đọc lại mà sao lòng rưng rưng quá...
Ngày nhỏ chỉ biết rằng bài văn ấy hay. Lớn lên mình mới thấy, để có cái hay ấy chính là xương máu của bao lớp cha anh đã ngã xuống để có được.
Cái bánh chúng mình ăn, cái đèn chúng mình rước, con phố lấp lánh chúng mình đi qua... tất cả đều là bình thường của hôm nay nhưng chính là mơ ước của hôm qua.
“Anh nhìn trăng và nghĩ tới ngày mai...
Ngày mai, các em có quyền mơ tưởng một cuộc sống tươi đẹp vô cùng. Mươi mười lăm năm nữa thôi, các em sẽ thấy cũng dưới ánh trăng này, dòng thác nước đổ xuống làm chạy máy phát điện; ở giữa biển rộng, cờ đỏ sao vàng phấp phới bay trên những con tàu lớn. Trăng của các em sẽ soi sáng những ống khói nhà máy chi chít, cao thẳm, rải trên đồng lúa bát ngát vàng thơm, cùng với nông trường to lớn, vui tươi…”
Ngày hôm nay, nhất là sau khi thấm tình đồng bào, cùng san sẻ những giờ phút khó khăn nhất sau cơn bão, xin kính cẩn nghiêng mình cảm ơn các "anh" đã hy sinh để chúng em có được trung thu tươi đẹp này!
Xin cảm ơn, xin biết ơn, ngàn lần!
Việt Nam!
| Inside the Box, Trích Trung thu độc lập, Thép Mới
Thêm
Ngày nhỏ chỉ biết rằng bài văn ấy hay. Lớn lên mình mới thấy, để có cái hay ấy chính là xương máu của bao lớp cha anh đã ngã xuống để có được.
Cái bánh chúng mình ăn, cái đèn chúng mình rước, con phố lấp lánh chúng mình đi qua... tất cả đều là bình thường của hôm nay nhưng chính là mơ ước của hôm qua.
“Anh nhìn trăng và nghĩ tới ngày mai...
Ngày mai, các em có quyền mơ tưởng một cuộc sống tươi đẹp vô cùng. Mươi mười lăm năm nữa thôi, các em sẽ thấy cũng dưới ánh trăng này, dòng thác nước đổ xuống làm chạy máy phát điện; ở giữa biển rộng, cờ đỏ sao vàng phấp phới bay trên những con tàu lớn. Trăng của các em sẽ soi sáng những ống khói nhà máy chi chít, cao thẳm, rải trên đồng lúa bát ngát vàng thơm, cùng với nông trường to lớn, vui tươi…”
Ngày hôm nay, nhất là sau khi thấm tình đồng bào, cùng san sẻ những giờ phút khó khăn nhất sau cơn bão, xin kính cẩn nghiêng mình cảm ơn các "anh" đã hy sinh để chúng em có được trung thu tươi đẹp này!
Xin cảm ơn, xin biết ơn, ngàn lần!
Việt Nam!
| Inside the Box, Trích Trung thu độc lập, Thép Mới
Một ngày nọ, Lev Tolstoy đang đứng trên sân ga Tula thì một chuyến tàu nhanh dừng lại. Một quý ông vội vã rời khỏi toa hạng nhất và chạy về phía quán đồ ăn nhẹ. Chẳng bao lâu sau, một quý bà xuất hiện từ toa tàu và gọi theo ông ta, “George! George!” Nhưng George, đang mải mê với quán đồ ăn nhẹ, không nghe thấy.
Quý bà, trong lúc vội vã, thấy Tolstoy đứng gần đó và nhầm ông là một ông già bình thường. Bà tiếp cận Tolstoy và nói, “Ông già, ông có thể giúp tôi gọi người đàn ông kia lại được không? Tôi sẽ cho ông một đồng xu.”
Tolstoy, cảm thấy thú vị, đã làm theo và đưa George trở lại với quý bà. Bà này đưa cho ông đồng xu hứa hẹn. Trong khi đó, những người đứng trên sân ga bắt đầu thì thầm với nhau, “Nhìn kìa, đó là Tolstoy!” Quý bà, giờ đây cảm thấy tò mò, hỏi, “Ở đâu? Ở đâu?” Khi họ chỉ về phía ông già đã gọi George, bà rất xấu hổ. Bà nhanh chóng chạy đến và thốt lên, “Ngài Tolstoy, xin hãy tha lỗi cho tôi! Tôi cảm thấy thật xấu hổ…” Bà sau đó yêu cầu lấy lại đồng xu.
Tolstoy, cười lớn, trả lời, “Tôi không muốn trả lại đồng xu này… Có thể đây là đồng xu duy nhất tôi kiếm được một cách chân chính.” Khi tiếng chuông thứ ba vang lên báo hiệu tàu sắp khởi hành, quý bà luống cuống quay về toa tàu của mình.
Câu chuyện này, từ cuốn tiểu sử “Linh Hồn Tolstoy” của Ivan Nazhivin, phản ánh sự khiêm nhường và khiếu hài hước của Tolstoy, ngay cả khi phải đối mặt với sự nhầm lẫn danh tính.
Suu tam
Thêm
Quý bà, trong lúc vội vã, thấy Tolstoy đứng gần đó và nhầm ông là một ông già bình thường. Bà tiếp cận Tolstoy và nói, “Ông già, ông có thể giúp tôi gọi người đàn ông kia lại được không? Tôi sẽ cho ông một đồng xu.”
Tolstoy, cảm thấy thú vị, đã làm theo và đưa George trở lại với quý bà. Bà này đưa cho ông đồng xu hứa hẹn. Trong khi đó, những người đứng trên sân ga bắt đầu thì thầm với nhau, “Nhìn kìa, đó là Tolstoy!” Quý bà, giờ đây cảm thấy tò mò, hỏi, “Ở đâu? Ở đâu?” Khi họ chỉ về phía ông già đã gọi George, bà rất xấu hổ. Bà nhanh chóng chạy đến và thốt lên, “Ngài Tolstoy, xin hãy tha lỗi cho tôi! Tôi cảm thấy thật xấu hổ…” Bà sau đó yêu cầu lấy lại đồng xu.
Tolstoy, cười lớn, trả lời, “Tôi không muốn trả lại đồng xu này… Có thể đây là đồng xu duy nhất tôi kiếm được một cách chân chính.” Khi tiếng chuông thứ ba vang lên báo hiệu tàu sắp khởi hành, quý bà luống cuống quay về toa tàu của mình.
Câu chuyện này, từ cuốn tiểu sử “Linh Hồn Tolstoy” của Ivan Nazhivin, phản ánh sự khiêm nhường và khiếu hài hước của Tolstoy, ngay cả khi phải đối mặt với sự nhầm lẫn danh tính.
Suu tam
Bão số 3 Yagi đã vào đất liền hôm nay 7/9/2024. Một cơn bão vào đất liền miền Bắc nước mình rất rất mạnh, xếp hàng đầu hơn 60 năm qua. Từ sáng 7/9 đến sáng 9/9, ở khu vực Bắc Bộ và Thanh Hoá xuất hiện một đợt mưa lớn với tổng lượng mưa phổ biến từ 100-350mm, có nơi trên 500mm (mưa lớn nhất ở phía Đông Bắc Bộ tập trung trong ngày và đêm 7/9; phía Tây Bắc Bộ từ tối ngày 7/9 đến đêm 8/9).
Mưa lớn có khả năng gây ra tình trạng ngập úng tại các vùng trũng, thấp; lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc.
Khi mình viết bài này, bão đã vào đến khu vực Hà Nội
Lúc 20h ngày 7/9, tâm bão ở Khoảng 21.0 độ Vĩ Bắc; 105.8 độ Kinh Đông, trên đất liền thủ đô Hà Nội.
Sức gió mạnh nhất: Cấp 10 (89-102km/h), giật cấp 12.
Dự báo: Trong 3 giờ tới, bão di chuyển theo hướng Tây, tốc độ khoảng 15-20km/h.
Do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 3 tại Hải Dương gió mạnh cấp 12, giật cấp 13; Lục Ngạn (Bắc Giang) gió mạnh cấp 9, giật cấp 11; Hưng Yên gió mạnh cấp 8, giật cấp 11; Bắc Giang gió mạnh cấp 7, giật cấp 9; Bắc Ninh gió mạnh cấp 7, giật cấp 10.
---
21: 34 ngày 07/09/2024
Vị trí tâm bão ở khoảng 21.0 độ Vĩ Bắc; 105.6 độ Kinh Đông, ở khu vực đất liền Hà Nội
Sức gió mạnh nhất: Cấp 9-10 (75-102km/h), giật cấp 12. Dự báo: Trong 3 giờ tới, bão di chuyển theo hướng Tây, tốc độ khoảng 15-20km/h.
Nguồn VTV
Thêm
Mưa lớn có khả năng gây ra tình trạng ngập úng tại các vùng trũng, thấp; lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc.
Khi mình viết bài này, bão đã vào đến khu vực Hà Nội
Lúc 20h ngày 7/9, tâm bão ở Khoảng 21.0 độ Vĩ Bắc; 105.8 độ Kinh Đông, trên đất liền thủ đô Hà Nội.
Sức gió mạnh nhất: Cấp 10 (89-102km/h), giật cấp 12.
Dự báo: Trong 3 giờ tới, bão di chuyển theo hướng Tây, tốc độ khoảng 15-20km/h.
Do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 3 tại Hải Dương gió mạnh cấp 12, giật cấp 13; Lục Ngạn (Bắc Giang) gió mạnh cấp 9, giật cấp 11; Hưng Yên gió mạnh cấp 8, giật cấp 11; Bắc Giang gió mạnh cấp 7, giật cấp 9; Bắc Ninh gió mạnh cấp 7, giật cấp 10.
---
21: 34 ngày 07/09/2024
Vị trí tâm bão ở khoảng 21.0 độ Vĩ Bắc; 105.6 độ Kinh Đông, ở khu vực đất liền Hà Nội
Sức gió mạnh nhất: Cấp 9-10 (75-102km/h), giật cấp 12. Dự báo: Trong 3 giờ tới, bão di chuyển theo hướng Tây, tốc độ khoảng 15-20km/h.
Nguồn VTV
Bão đã ra khỏi Hà Nội và suy yếu rồi.
KẾT THÚC BẢN TIN CẬP NHẬT HÀNG GIỜ BÃO SỐ 3
Các địa phương tiếp tục bám sát thông tin dự báo về lũ, bản đồ nguy cơ lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, không lơ là, chủ quan, mất cảnh giác!
---
Bắt đầu từ bây giờ, bản tin báo bão hàng giờ sẽ kết thúc, mặc dù bão số 3 đã suy yếu và vẫn còn trên trên đất liền khu vực đồng bằng Bắc Bộ.
* Dự báo: Bão sẽ suy yếu thành ATNĐ.
- Trong 12h tới (10h/08/9): trên khu vực phía Tây Bắc Bộ. Gió cấp 6, giật cấp 8
- Trong 24h (22h/08/9): suy yếu và tan dần trên khu vực Thượng Lào.
---
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia
KẾT THÚC BẢN TIN CẬP NHẬT HÀNG GIỜ BÃO SỐ 3
Các địa phương tiếp tục bám sát thông tin dự báo về lũ, bản đồ nguy cơ lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, không lơ là, chủ quan, mất cảnh giác!
---
Bắt đầu từ bây giờ, bản tin báo bão hàng giờ sẽ kết thúc, mặc dù bão số 3 đã suy yếu và vẫn còn trên trên đất liền khu vực đồng bằng Bắc Bộ.
* Dự báo: Bão sẽ suy yếu thành ATNĐ.
- Trong 12h tới (10h/08/9): trên khu vực phía Tây Bắc Bộ. Gió cấp 6, giật cấp 8
- Trong 24h (22h/08/9): suy yếu và tan dần trên khu vực Thượng Lào.
---
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc giaBẢN ĐỒ GỐM VIỆT NAM
Nếu ai hỏi bạn yêu gốm đến vậy
Cũng đơn giản : là đất Mẹ yêu thương
Từ Quảng Ninh- Móng Cái địa đầu
Dòng sứ đẹp chi li từng hoạ tiết
Chẳng thua kém sứ đời Minh nước bạn
Gốm Vạn Ninh cùng tên gọi Sứ này
Qua miền quan họ nghe em hát "Người ơi... "
Gốm Phù Lãng, nét khắc chìm sinh động
Gốm thắm đỏ sắc màu đẹp đẽ
Sáng tạo hoa văn là nét đặc trưng
"Sứ Móng Cái, Vại Hương Canh "
Vĩnh Phúc đó đồi cọ xanh che mát
Đến dòng gốm không cần men làm áo
Lửa luyện tôi men tự sinh ra
Gốm Thổ Hà vùng Bắc Giang mận chín
Đắp,nặn hình hài tạo tác thật vô song
Miền sơn cước Sơn La vẫy gọi
Gốm Mường Chanh xưa lắm một thời
Lò làm sâu, lá dẻ hun men
Màu đen xám khó lẫn dòng gốm khác
Đồng bào Thái tài hoa lụa gốm
Theo lịch sử
hơn 4.000 năm trước
Nền Văn hoá Hoà Bình, Bắc sơn
Đến Phùng Nguyên, Đồng Đậu, Gò Mun
Qua di khảo Cổ Loa (Hà Nội)
Đại Lai, Luy Lâu, Đương Xá (Bắc Ninh)
Thanh Lãng, Đồng Đậu, Lũng Hoà (Vĩnh Phúc)
Gốm xưa xứ Thanh- Tam Thọ lừng danh
Giai đoạn này lớp men phủ gốm
Đã ghi nhận Thế kỷ 1-3
Ghi dấu ấn văn hoá người Việt
Hoa văn trên gốm đến lạ kỳ
Qua Ninh Bình món sơn dương núi đá
Cùng ngắm cùng say gốm Bồ Bát cao sang
Cốt trắng tinh như ngà như ngọc
Khéo bàn tay vẽ, men phủ công phu
Thổ Hà, Bồ Bát sao mà yêu đến vậy
Gốc khởi sinh dòng gốm Bát Tràng
Thủ đô yêu dấu trọn vẹn niềm tin yêu
Dòng Bát Tràng ngày càng hưng thịnh
Gốm nơi đây đa dạng hình hài
Nét đắp nổi khác riêng Phù Lãng
Hơi thở quê hương qua từng nét vẽ
Say lòng người, đi khắp bốn phương
Xuôi hướng đông, mẹ Âu Cơ về Biển
Vùng Hải Dương gốm Chu Đậu ra đời
Men Tam Thái tạo trên từng bảo vật
Gốm lưu truyền rạng rỡ khắp năm châu.
Ghé xứ Thanh- gốm Lò Chum một thuở
Nghệ nhân Thổ Hà từng đến sống nơi đây
Nét tương đồng vết in từng hoạ tiết
Gốm và men hướng vọng cố hương
Về xứ Nghệ đậm nghĩa tình sau trước
Í ới bát chè xanh vang giữa những trưa hè
Đất quê em những món chân quê
Gốm Trù Sơn cá mè kho làng Vũ Đại
Hò dô ta hò thăm quê hương mẹ Suốt
Đất anh kiệt vị tướng lòng dân
Đèo Ngang hùng vĩ thơ bà Huyện còn mãi
Gốm Mỹ Cương, Quảng Bình quê ta đó
Theo chân chúa Nguyễn khai hoang vùng Thuận Quảng
Gốm Phước Tích- Thuận Hoá đất cố đô
Kiểu dáng độc một thời vua ngự
Cảnh làng quê yên ả sông Ô Lâu
Đất thần kinh còn thêm dòng gốm đẹp
Gốm Cung Đình: Long Thọ- Vân Cù
Thanh, Hoàng Lưu ly: hai màu chủ đạo
Thống Phong, đôn, chậu... Vua Ngự, Vua Ban
Kinh thành Huế - nơi hội tụ dòng gốm đẹp
Mấy trăm năm vẫn lưu giữ vẹn nguyên
Vùng Quảng Nam với sâm cùng hương quế
Đất địa linh, nhân kiệt anh tài
Gốm Thanh Hà màu đất đỏ thắm miền trung
Nay học hỏi thêm nước men rực rỡ
Về Quảng Ngãi một dòng gốm vang danh
Đã say đắm bao nhiêu nhà sưu tập
Gốm Châu Ổ hai màu Cam Lục
Một dòng men đặc hữu nơi đây
Lại thêm tạo tác cao tay
Thật xứng đáng suy tôn dòng gốm Việt
Qua Bình Định thăm gốm Gò Sành
Nơi di khảo chôn vùi dòng gốm đẹp
Gốm Chăm hiện nét rõ ràng
Triều đại Tây Sơn còn lưu hình in vết
Về xứ Nẫu ghé Ô Loan chiều xuống
Cảnh hoàng hôn níu những bước chân đi
Gốm nơi đây thật tuyệt đẹp đến mê người
Dòng Quảng Đức men nước màu đa sắc
Chạm khắc nét,dáng xảo tinh
Cốt đất xanh, đi cùng màu hoàng thổ
Nung vỏ sò đầm độc đáo
Tuyệt nhiên chưa thấy cốt trắng cao lanh
Ngắm xa xa những dãi cát vàng
Đất Ninh Thuận nắng khô từng cơn gió
Người nơi đây ngày đêm cần mẫn
Gốm Bàu Trúc tuổi cả ngàn năm
Kiểu đa dạng màu xam xám rất riêng
Nét hoa văn Mẹ Thiên Y ngưỡng vọng
Ghé Khánh Hoà hương trầm, tổ yến
Gốm Lư Cấm cốt Vĩnh Thạnh một thời
Hai thế kỷ đi cùng non nước
Tam sắc phong quá đỗi tự hào
Theo con gió, theo con nước
Về miền Nam đất trù phú thênh thang
Cù Lao Phố - dấu tích xưa
Gốm Biên Hoà mở mang thời hội nhập
Nét Tây phương hoà phương Đông
Đông nam bộ có thêm dòng gốm đẹp
Lái Thiêu quyến rũ xưa, nay
Kế thừa gốm Cây Mai- Đề Ngạn
Sài gòn xưa- gốm nước Nam
Nhớ ông cha mang gương đi mở cõi
Vùng này dân dã hiền hoà
Men ngũ sắc cốt vàng đanh xốp
Nước thời gian khó phôi pha
Bút tự ghi Gia Định Thành Thông Chí
Cùng chuyến xe về miền Tây sông nước.
Sông Mang Thít đất đỏ Vĩnh Long
Gốm tươi thắm không men màu như lụa
Dòng phù sa trù phú đất Chín Rồng
Khắp nước ta thờ Đấng Mẹ, đức Cha
Qua An Giang ghé thăm Bà Chúa Xứ
Mắm vùng đây thử miếng tấm tắc khen
Gốm nơi này Óc Eo - nền văn hoá
Chẳng thua chi Cốt gốm đen Nhật Bản
Trầm tích lắm đọng chẳng có được nơi nào
Gốm Đen Mỹ Hoà đồng ruộng luá mênh mông
Bàn tay người thổi hồn vào đất
Đất mẹ cho con no ấm ngàn đời
Yêu gốm- Tình người hồn đất
Lưu giữ ngàn đời nét văn hoa mai sau
Nếu ai hỏi sao yêu gốm đến vậy...
T.P.Q
Cố đô Huế, ngày 23.11.2022
#hoiquan
Thêm
Nếu ai hỏi bạn yêu gốm đến vậy
Cũng đơn giản : là đất Mẹ yêu thương
Từ Quảng Ninh- Móng Cái địa đầu
Dòng sứ đẹp chi li từng hoạ tiết
Chẳng thua kém sứ đời Minh nước bạn
Gốm Vạn Ninh cùng tên gọi Sứ này
Qua miền quan họ nghe em hát "Người ơi... "
Gốm Phù Lãng, nét khắc chìm sinh động
Gốm thắm đỏ sắc màu đẹp đẽ
Sáng tạo hoa văn là nét đặc trưng
"Sứ Móng Cái, Vại Hương Canh "
Vĩnh Phúc đó đồi cọ xanh che mát
Đến dòng gốm không cần men làm áo
Lửa luyện tôi men tự sinh ra
Gốm Thổ Hà vùng Bắc Giang mận chín
Đắp,nặn hình hài tạo tác thật vô song
Miền sơn cước Sơn La vẫy gọi
Gốm Mường Chanh xưa lắm một thời
Lò làm sâu, lá dẻ hun men
Màu đen xám khó lẫn dòng gốm khác
Đồng bào Thái tài hoa lụa gốm
Theo lịch sử
hơn 4.000 năm trước
Nền Văn hoá Hoà Bình, Bắc sơn
Đến Phùng Nguyên, Đồng Đậu, Gò Mun
Qua di khảo Cổ Loa (Hà Nội)
Đại Lai, Luy Lâu, Đương Xá (Bắc Ninh)
Thanh Lãng, Đồng Đậu, Lũng Hoà (Vĩnh Phúc)
Gốm xưa xứ Thanh- Tam Thọ lừng danh
Giai đoạn này lớp men phủ gốm
Đã ghi nhận Thế kỷ 1-3
Ghi dấu ấn văn hoá người Việt
Hoa văn trên gốm đến lạ kỳ
Qua Ninh Bình món sơn dương núi đá
Cùng ngắm cùng say gốm Bồ Bát cao sang
Cốt trắng tinh như ngà như ngọc
Khéo bàn tay vẽ, men phủ công phu
Thổ Hà, Bồ Bát sao mà yêu đến vậy
Gốc khởi sinh dòng gốm Bát Tràng
Thủ đô yêu dấu trọn vẹn niềm tin yêu
Dòng Bát Tràng ngày càng hưng thịnh
Gốm nơi đây đa dạng hình hài
Nét đắp nổi khác riêng Phù Lãng
Hơi thở quê hương qua từng nét vẽ
Say lòng người, đi khắp bốn phương
Xuôi hướng đông, mẹ Âu Cơ về Biển
Vùng Hải Dương gốm Chu Đậu ra đời
Men Tam Thái tạo trên từng bảo vật
Gốm lưu truyền rạng rỡ khắp năm châu.
Ghé xứ Thanh- gốm Lò Chum một thuở
Nghệ nhân Thổ Hà từng đến sống nơi đây
Nét tương đồng vết in từng hoạ tiết
Gốm và men hướng vọng cố hương
Về xứ Nghệ đậm nghĩa tình sau trước
Í ới bát chè xanh vang giữa những trưa hè
Đất quê em những món chân quê
Gốm Trù Sơn cá mè kho làng Vũ Đại
Hò dô ta hò thăm quê hương mẹ Suốt
Đất anh kiệt vị tướng lòng dân
Đèo Ngang hùng vĩ thơ bà Huyện còn mãi
Gốm Mỹ Cương, Quảng Bình quê ta đó
Theo chân chúa Nguyễn khai hoang vùng Thuận Quảng
Gốm Phước Tích- Thuận Hoá đất cố đô
Kiểu dáng độc một thời vua ngự
Cảnh làng quê yên ả sông Ô Lâu
Đất thần kinh còn thêm dòng gốm đẹp
Gốm Cung Đình: Long Thọ- Vân Cù
Thanh, Hoàng Lưu ly: hai màu chủ đạo
Thống Phong, đôn, chậu... Vua Ngự, Vua Ban
Kinh thành Huế - nơi hội tụ dòng gốm đẹp
Mấy trăm năm vẫn lưu giữ vẹn nguyên
Vùng Quảng Nam với sâm cùng hương quế
Đất địa linh, nhân kiệt anh tài
Gốm Thanh Hà màu đất đỏ thắm miền trung
Nay học hỏi thêm nước men rực rỡ
Về Quảng Ngãi một dòng gốm vang danh
Đã say đắm bao nhiêu nhà sưu tập
Gốm Châu Ổ hai màu Cam Lục
Một dòng men đặc hữu nơi đây
Lại thêm tạo tác cao tay
Thật xứng đáng suy tôn dòng gốm Việt
Qua Bình Định thăm gốm Gò Sành
Nơi di khảo chôn vùi dòng gốm đẹp
Gốm Chăm hiện nét rõ ràng
Triều đại Tây Sơn còn lưu hình in vết
Về xứ Nẫu ghé Ô Loan chiều xuống
Cảnh hoàng hôn níu những bước chân đi
Gốm nơi đây thật tuyệt đẹp đến mê người
Dòng Quảng Đức men nước màu đa sắc
Chạm khắc nét,dáng xảo tinh
Cốt đất xanh, đi cùng màu hoàng thổ
Nung vỏ sò đầm độc đáo
Tuyệt nhiên chưa thấy cốt trắng cao lanh
Ngắm xa xa những dãi cát vàng
Đất Ninh Thuận nắng khô từng cơn gió
Người nơi đây ngày đêm cần mẫn
Gốm Bàu Trúc tuổi cả ngàn năm
Kiểu đa dạng màu xam xám rất riêng
Nét hoa văn Mẹ Thiên Y ngưỡng vọng
Ghé Khánh Hoà hương trầm, tổ yến
Gốm Lư Cấm cốt Vĩnh Thạnh một thời
Hai thế kỷ đi cùng non nước
Tam sắc phong quá đỗi tự hào
Theo con gió, theo con nước
Về miền Nam đất trù phú thênh thang
Cù Lao Phố - dấu tích xưa
Gốm Biên Hoà mở mang thời hội nhập
Nét Tây phương hoà phương Đông
Đông nam bộ có thêm dòng gốm đẹp
Lái Thiêu quyến rũ xưa, nay
Kế thừa gốm Cây Mai- Đề Ngạn
Sài gòn xưa- gốm nước Nam
Nhớ ông cha mang gương đi mở cõi
Vùng này dân dã hiền hoà
Men ngũ sắc cốt vàng đanh xốp
Nước thời gian khó phôi pha
Bút tự ghi Gia Định Thành Thông Chí
Cùng chuyến xe về miền Tây sông nước.
Sông Mang Thít đất đỏ Vĩnh Long
Gốm tươi thắm không men màu như lụa
Dòng phù sa trù phú đất Chín Rồng
Khắp nước ta thờ Đấng Mẹ, đức Cha
Qua An Giang ghé thăm Bà Chúa Xứ
Mắm vùng đây thử miếng tấm tắc khen
Gốm nơi này Óc Eo - nền văn hoá
Chẳng thua chi Cốt gốm đen Nhật Bản
Trầm tích lắm đọng chẳng có được nơi nào
Gốm Đen Mỹ Hoà đồng ruộng luá mênh mông
Bàn tay người thổi hồn vào đất
Đất mẹ cho con no ấm ngàn đời
Yêu gốm- Tình người hồn đất
Lưu giữ ngàn đời nét văn hoa mai sau
Nếu ai hỏi sao yêu gốm đến vậy...
T.P.Q
Cố đô Huế, ngày 23.11.2022
#hoiquan
Mùa hè đến rồi 
Ta đã về bên Sông Hiếu mộng mơ
Thả xúc cảm giữa đôi bờ thương nhớ
Hòa theo sóng những nỗi niềm trăn trở
Gió len chiều khẽ vỗ nhịp hồn thơ.
Đây Trường Sơn ta đứng lặng hàng giờ
Sương trắng quyện giăng mờ trên lối cũ
Lời sông núi thì thầm ru giấc ngủ
Các anh đi bỏ súng mũ quên đời.
Hiền Lương ơi Bến Hải một dòng trôi
Hai mốt năm hai phương trời chia nửa
Dòng nước nghẹn ôm nổi sầu chan chứa
Tiễn người đi dòng lệ ứa tuôn tràn.
Đây Cổ Thành mùa hè cháy râm ran
Sông Thạch Hãn bao binh đoàn vượt sóng
Chàng tuổi trẻ tạm xa rời ước vọng
Dâng cho đời sức sống tuổi hai mươi.
Những hậu nhân xin cảm tạ ơn người
Anh yên ngủ nơi đất trời Quảng Trị
Sông núi tạc bao chiến công kỳ vỹ
Cảm ơn người chiến sĩ tuổi hai mươi!
Ngũ Ánh Tuyên
08/04/2023
Ảnh sưu tầm
Thêm
Thả xúc cảm giữa đôi bờ thương nhớ
Hòa theo sóng những nỗi niềm trăn trở
Gió len chiều khẽ vỗ nhịp hồn thơ.
Đây Trường Sơn ta đứng lặng hàng giờ
Sương trắng quyện giăng mờ trên lối cũ
Lời sông núi thì thầm ru giấc ngủ
Các anh đi bỏ súng mũ quên đời.
Hiền Lương ơi Bến Hải một dòng trôi
Hai mốt năm hai phương trời chia nửa
Dòng nước nghẹn ôm nổi sầu chan chứa
Tiễn người đi dòng lệ ứa tuôn tràn.
Đây Cổ Thành mùa hè cháy râm ran
Sông Thạch Hãn bao binh đoàn vượt sóng
Chàng tuổi trẻ tạm xa rời ước vọng
Dâng cho đời sức sống tuổi hai mươi.
Những hậu nhân xin cảm tạ ơn người
Anh yên ngủ nơi đất trời Quảng Trị
Sông núi tạc bao chiến công kỳ vỹ
Cảm ơn người chiến sĩ tuổi hai mươi!
Ngũ Ánh Tuyên
08/04/2023
Ảnh sưu tầm
Đề bài:
Câu 1: Nghị luận xã hội (8,0 điểm)
Người xưa có câu "Hữu xạ tự nhiên hương". Quan điểm trên gợi cho anh/ chị suy nghĩ gì về việc xây dựng hình ảnh bản thân trong cuộc sống hiện nay?
Câu 2: Nghị luận văn học (12,0 điểm)
Có ý kiến cho rằng: "Viết văn, cũng chừng ấy ký tự, chừng ấy con chữ, mỗi nhà văn sáng tạo ra một thế giới của riêng mình. Thế giới của riêng mình nhưng lại không chỉ cho riêng mình".
Bằng hiểu biết và trải nghiệm văn học, anh/ chị hãy trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên.
Bài làm:
Câu 1:
“Này bông hoa hồng
Giá trị của mày chỉ là khoảnh khắc
Ai biết mày khi đang kết nụ
Ai biết mày khi mày úa tàn
Ôi hoa hồng, hoa hồng
Phút giây này thật tuyệt vời”
(“Mưa Nhã Nam” - Nguyễn Huy Thiệp)
“Phút giây này” chính là thời khắc bông hoa nở ra với toàn bộ sắc hương, là thời khắc một con người tỏa sáng với toàn bộ giá trị sống, tất cả chỉ là một khoảnh khắc, một cơ hội, trong một cuộc đời hữu hạn. Nhận thức được điều ấy, con người khao khát được đem toàn bộ giá trị của mình đến với cuộc đời, khao khát tài năng và phẩm chất của mình được sống trong sự trân trọng của người khác. Người xưa đã có thể yên tâm rằng: “Hữu xạ tự nhiên hương”, thế nhưng cho đến ngày hôm nay, chúng ta vẫn bị thúc giục bởi nhu cầu tìm cách chứng tỏ giá trị sống của mình với cuộc đời…
Người xưa đã sống với niềm tin chắc chắn rằng tài năng lớn lao và cốt cách phi thường tất yếu sẽ được nâng niu và trân trọng, sẽ tìm thấy cơ hội để tỏa sáng trong cuộc đời với toàn bộ giá trị: “Hữu xạ tự nhiên hương” - tài năng ấy, cốt cách ấy, “hương thơm” ấy tất yếu sẽ tỏa ngát trong cuộc đời, sẽ tìm thấy cơ hội để phát huy mọi giá trị, tô điểm cho cuộc đời và “sống” trong sự trân trọng của người. Điều ấy đến một cách “tự nhiên” - tự thân, không cần sự tác động từ bên ngoài, không cần bất kì một yếu tố nào khác ngoài những năng lực, phẩm chất, giá trị, “hương thơm” sẵn có. Thế nhưng, con người hiện đại lại sống trong một nhận thức khác: chúng ta có nhu cầu “xây dựng hình ảnh bản thân” - chúng ta cảm thấy cần phải làm cho người khác biết đến phẩm chất, năng lực, giá trị của mình, cần tạo điều kiện thuận lợi để giá trị của bản thân được chú trọng bởi người khác. Người xưa tin rằng năng lực và phẩm chất thực sự sẽ gặp được cơ hội để tỏa sáng. Con người thời nay lại cảm thấy cần phải tự tạo cơ hội cho sự tỏa sáng ấy, phải làm cho năng lực và phẩm chất của mình được người khác biết đến.
Tài năng to lớn khó lòng bị xã hội bỏ qua. Trong mọi hoàn cảnh, đặc biệt trong những thời kì hòa bình, ổn định, trong những xã hội đang trên bước đường tiến tới văn minh, tài năng ấy, phẩm chất ấy luôn có cơ hội để được tỏa sáng và nâng niu, trân trọng. Các triều đại trong lịch sử đều khẳng định coi “hiền tài là nguyên khí quốc gia”, các chính phủ, thậm chí cả các tổ chức và doanh nghiệp cũng thường đề ra hàng loạt chính sách “đãi ngộ nhân tài”. Trong những môi trường như vậy, tài năng và phẩm chất đáng trọng dễ dàng tìm thấy cơ hội để nảy nở, để phát huy trọn vẹn mọi giá trị của mình. Tại nước Ý thời Phục hưng, dưới sự ưu đãi của các nhà bảo trợ giàu có và quyền lực, Michelangelo và Da Vinci vươn lên thành những đỉnh cao. Tại kinh thành Vienna của văn chương và âm nhạc, tài năng của Mozart và Beethoven được tỏa sáng rực rỡ. Ngay cả trong những thời kì kém thuận lợi hơn, tài năng vẫn có cơ hội để được đánh thức, vươn lên và tỏa sáng giữa bóng tối, như một sức mạnh để cải tạo hoàn cảnh. Chính trong sự cai trị tàn bạo của Taliban, Malala Yousafzai vươn lên trở thành tiếng nói đại diện cho hàng triệu phụ nữ và trẻ em gái không được đi học tại quê hương cô, một tiếng nói với khát khao thay đổi cả thế giới… Chỉ cần năng lực và phẩm chất còn trong con người như một thứ hương thơm, nó sẽ tìm thấy cơ hội, sẽ được đánh thức để tỏa lan trong cuộc đời…
Nhưng tài năng cũng có thể sẽ ngủ say, và cái Đẹp cũng sẽ bị tổn hại nếu bị lãng quên như cỏ mọc hoang, không được ai biết tới, không được trân trọng và đánh giá đúng mức. Sự sống hữu hạn khiến cho con người không thể chờ hàng nghìn thế kỉ trong bóng tối đến ngày mình được người khác “phát hiện” ra. Hoàn cảnh ấy làm nảy sinh ở con người nhu cầu xây dựng hình ảnh cho bản thân mình, tạo ra cơ hội, tạo ra điều kiện thuận lợi cho sự tỏa sáng của chính mình. Xã hội hiện đại làm con người ta sống trong những cuộc cạnh tranh dữ dội giữa các giá trị để tranh giành vị trí trong cuộc đời. Đó là xã hội của những người tiêu dùng, là nơi các doanh nghiệp phải tìm mọi cách chứng tỏ giá trị sản phẩm của mình. Có một tác giả đã nói thẳng thừng: chúng ta là các “nhãn hàng”, cần tìm cách “quảng bá” mình, phải tạo những điều kiện thuận lợi nhất để giá trị của bản thân được đón nhận, phải tự tạo ra cơ hội, như cách Picasso bỏ tiền thuê sinh viên đến từng hiệu tranh để hỏi: “Ở đây có bán tranh của Picasso không ?”
Nhưng tất cả những việc làm ấy đều là chính đáng, khi chúng ta có trong mình những năng lực đang ngủ yên. Tài năng ấy, phẩm chất ấy xứng đáng nhận được cơ hội, xứng đáng được nâng niu và trân trọng, cần những điều kiện thuận lợi để phát triển đến tận cùng, tận độ. Cần phải nhắc lại rằng: Michelangelo và Da Vinci, Mozart và Beethoven đều gặp những điều kiện thuận lợi để thiên tài bẩm sinh trong họ được khai phá, được bồi dưỡng và nảy nở. Xây dựng hình ảnh cho bản thân là cách để mỗi cá nhân tự tạo cho mình những điều kiện thuận lợi như vậy, tự mở cho mình một con đường đi tới ánh sáng. Tại thị trấn nọ, có một người đàn ông sống bằng nghề chơi piano trong quán rượu. Cuộc sống của anh ta đã có thể cứ tiếp diễn đều đặn như vậy nếu một ngày nọ một ông khách quên không đòi được nghe anh hát. Anh nhạc công piano ban đầu từ chối, anh vẫn luôn tin rằng mình không biết hát. Nhưng sự bướng bỉnh của ông khách kia đã khiến anh phải miễn cưỡng hát một bài. Và sau bài hát ấy, cuộc đời anh thay đổi hoàn toàn. Anh là Nat King Cole - một ca sĩ đã bán được hàng triệu đĩa hát và được cả tổng thống Mĩ mời đến biểu diễn. Tài năng vĩ đại ấy suýt chút nữa không bao giờ được biết đến nếu không nhờ một chút may mắn. Bằng khả năng xây dựng hình ảnh cho bản thân, chúng ta có khả năng tự tạo cho mình vận may ấy, với một chút tự tin để phô bày năng lực của mình với người khác, với một chút chủ động, để ta tự xem xét lại mình và biết được đâu là những tiềm năng đang ngủ quên…
Nhưng tất cả những hình ảnh tốt đẹp ta tự tạo dựng cho mình đều có thể trở thành vô nghĩa và nực cười nếu chúng không đi kèm với một giá trị tương xứng. Khi ấy những lời lẽ to lớn nhất sẽ biến thành sự dối trá đến nực cười, nếu như không là biểu biện của sự ảo tưởng về giá trị thực tế của bản thân. Khi ấy, chúng ta không những làm cho mình trở nên tồi tệ, mà còn làm tổn thương lòng tin nơi người khác. Khi đại dịch qua đi và những tấm màn che giấu sự thật bị vạch ra, chúng ta đã thấy sự thật xấu xí đằng sau những hình ảnh đẹp đẽ được gán cho những chuyến bay “giải cứu” đồng bào, những kit xét nghiệm… Và mọi hình ảnh đẹp đẽ đều trở thành vô nghĩa…
Người xưa chấp nhận một đời sống chịu sự cương tỏa của “thiên mệnh”, chấp nhận sống trong những chức phận đã được xã hội định sẵn. Điều này đem lại một sự yên tâm rằng tài năng đã được sắp đặt sẵn cơ hội để tỏa sáng, để Lí Bạch để có thể phóng túng: “Trời sinh ra ta có tài ắt sẽ được trọng dụng/Ngàn vàng tiêu hết rồi sẽ có trở lại” (“Tương tiến tửu”). Ngay cả khi tài năng và phẩm chất không có cơ hội được bộc lộ, con người cũng đành ngậm ngùi chấp nhận mệnh trời: “Thời lai đồ điếu thành công dị/Vận khứ anh hùng ẩm hận đa” (Đặng Dung). Nhưng thế giới của chúng ta ngày hôm nay vẫn đang biến đổi, chuyển dịch từng giây phút một, chúng ta chưa biết hết cuộc đời sẽ đưa mình tới những phương trời nào. Điều đó khiến chúng ta mất đi sự yên tâm của người xưa, nhưng có được vị thế chủ động nắm giữ cuộc đời mình, có sự tự tin để tiến về phía trước, kiến tạo giá trị mà bản thân mong muốn, tự nắm bắt cơ hội cho sự tỏa sáng của chính mình.
Có những đóa hoa vẫn âm thầm luyện sắc ủ hương trong bóng tối, chúng nở trong thầm lặng, vẻ đẹp ấy không ai biết đến, nhưng có ngày sẽ lộ diện để chinh phục trái tim tất cả. Van Gogh vẫn miệt mài vẽ khi tất cả mọi người vẫn chỉ thấy ở ông một kẻ điên rồ bất tài, để ngày hôm nay, chúng ta đã trả lại cho ông vị trí của thiên tài mà ông xứng đáng. Trước khi xây dựng hình ảnh của mình trong thế giới, những tài năng lớn có thể đã chờ đợi rất lâu trong bóng tối. “Chờ” ở đây không có nghĩa là không làm gì cả, “chờ đợi” là cho bản thân đủ thời gian và cơ hội để trưởng thành, để bồi đắp tài năng và cốt cách, chờ ngày bừng nở trong cuộc đời. Đó không chỉ là hành trình của trí tuệ và hiểu biết, mà còn là hành trình của bản lĩnh và can đảm, can đảm để vươn tới ánh sáng từ trong bóng tối…
Nhờ đó, mặc cho những biến đổi của thế giới, chúng ta, thầm lặng nhưng bền bỉ, vẫn luôn tiến về phía trước, trong sự sống của ta có những giá trị vẫn đang chờ được tỏa sáng…
Câu 2:
Marcel Proust tuyên bố: Mỗi lần một nghệ sĩ lớn xuất hiện sẽ là một lần thế giới được tạo lập lại. Dường như sáng tạo nghệ thuật đã đem cho nhà văn quyền năng của một Đấng sáng tạo - quyền năng để tạo ra một thế giới của riêng mình. Nhưng với vị thế của một “Đấng sáng tạo” như vậy, liệu người nghệ sĩ có tham vọng tự tách mình khỏi loài người ? Hay thực chất, thế giới riêng ấy đến cuối cùng vẫn sẽ quay trở lại với cuộc đời: “Viết văn, cũng chừng ấy kí tự, từng ấy con chữ, mỗi nhà văn sáng tạo ra một thế giới của riêng mình. Thế giới của riêng mình nhưng lại không chỉ cho riêng mình”.
Nhà văn - đó là người nghệ sĩ trong lĩnh vực văn chương. Công việc và phương thức lao động của người nghệ sĩ ấy chính là “sáng tạo” - khai sinh, đem lại một điều gì mới mẻ, nó không trùng lặp với những gì đã có, nó mang đậm dấu ấn cá nhân của người đã tạo nên nó. Năng lực sáng tạo trong nghệ thuật giúp cho nhà văn tạo ra cả một “thế giới của riêng mình” - một thế giới nghệ thuật mới không còn trùng khít với hiện thực và cũng không trùng khít với những thế giới nghệ thuật khác. Và mỗi nhà văn đều có khả năng tạo ra một thế giới riêng như vậy, chỉ từ “chừng ấy kí tự, từng ấy con chữ” - từ những vật liệu có giới hạn - điều đó cho thấy năng lực sáng tạo ở mỗi nhà văn là vô cùng to lớn, đến mức ngay cả khi chỉ sáng tạo từ những chất liệu mà ai cũng sử dụng, chỉ xuất phát từ hiện thực quanh mình, một nhà văn tài năng vẫn đủ sức tạo ra cho mình cả một thế giới riêng. Nhưng thế giới riêng ấy không phải chỉ ra đời cho riêng nhà văn - nó không phải là thế giới chỉ dành riêng cho nhà văn, không phải chỉ có ý nghĩa với một mình nhà văn, mà còn có thể có giá trị cho cả cuộc đời, cho tất cả mọi người, cho toàn nhân loại. Bằng khả năng sáng tạo, nhà văn xây dựng nên cho mình cả một thế giới riêng. Một thế giới của riêng nhà văn, nhưng tuyệt nhiên không làm cho nhà văn xa rời loài người…
Quyền năng sáng tạo của nhà văn là vô cùng to lớn. Ngay cả khi chỉ viết với “từng ấy kí tự, từng ấy con chữ”, “từng ấy” hiện thực, “từng ấy” đề tài, mỗi nhà văn tài năng vẫn đủ sức tạo ra cho mình cả một thế giới riêng không trùng lặp. Cá tính sáng tạo đòi được nói tiếng nói riêng của nó, biểu đạt cách cảm, cách nhìn, cách nghĩ riêng của nó - tiếng nói riêng, cái nhìn riêng ấy làm biến đổi hoàn toàn hiện thực theo mong muốn riêng của nhà văn. Vì vậy, ngay cả khi chỉ viết về cùng một hiện thực, khai thác một đề tài, mỗi cá tính lớn vẫn có khả năng tạo ra một thế giới của riêng mình, nói tiếng nói của mình, bộc lộ xúc cảm và cách nhìn của mình. Vầng trăng có của riêng ai, cả trong thơ lẫn trong đời, thế nhưng vầng trăng “nằm sóng soãi trên cành liễu đợi gió đông về để lả lơi” đã trở thành của riêng Hàn Mặc Tử. Thi sĩ còn chẳng ngần ngại khẳng định “chủ quyền” cá nhân đối với vầng trăng: “Ai mua trăng tôi bán trăng cho”. Buổi chiều trong thơ đã được mặc định quy ước là thời gian của nỗi buồn, nỗi nhớ, của những tâm tình. Nhưng tâm tình của cô gái đi lấy chồng xa trong buổi chiều “trông về quê mẹ” của ca dao nào giống nỗi nhớ quê của Thôi Hiệu nơi lầu Hoàng Hạc. Buổi chiều “dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương” êm ả, tươi vui của Nguyễn Trãi khác hẳn buổi chiều “chim hôm thoi thót về rừng” đầy bồn chồn, bất an của Nguyễn Du. Buổi “chiều mộng” “hòa thơ trên nhánh duyên” đầm ấm, tình tứ của Xuân Diệu không giống buổi chiều “nắng chia nửa bãi” lạnh lẽo, cô quạnh của Huy Cận. Buổi “chiều Âu Lâu” náo động kí ức, chập chờn dư vang, dư ảnh “bóng chữ” của Lê Đạt không giống “buổi chiều sao vỡ vào chuông giáo đường” khủng hoảng, đổ vỡ của Thanh Tâm Tuyền. Hiện thực trong đó ta đang sống, thế giới thực mà ta đã quá quen thuộc không ngừng được tái sinh để trở thành những thế giới mới riêng biệt, nhờ năng lực của những cái Tôi nghệ sĩ độc đáo. Trong thế giới riêng ấy, nhà văn làm mới chính hiện thực bình thường, đôi khi nhàm chán, tưởng như không còn có thể khiến ta bất ngờ, không còn có thể đem lại một cảm xúc mới lạ nào nữa. Sông Đà có gì lạ lẫm nếu chúng ta chỉ coi nó như một đối tượng địa lí? Với cái nhìn ấy, tất cả những tri thức khách quan về con sông: Lưu lượng, dòng chảy, tiềm năng phát triển thủy điện… sẽ được đem ra ánh sáng, và không còn gì là bí ẩn với con người. Thế nhưng Nguyễn Tuân đã tạo ra một con sông Đà của riêng mình, một con sông Đà người ta chưa từng thấy, nó là một vật sống, nó vừa là loài thủy quái - kẻ thù số một của con người lại vừa là cố nhân ăn đời ở kiếp với con người - nó có một tính cách phức tạp, một tâm hồn có chiều sâu bí ẩn chưa một chuyên gia địa chất nào phát hiện. Chính vì thế nó mời gọi sự tái khám phá của chúng ta. Vì thế nó còn đủ sức khơi gợi trong ta niềm hứng thú và say mê ngay cả với những sự vật quen thuộc nhất trong cuộc đời. Mùa thu đã nuôi thi hứng cho muôn đời thi sĩ, nói về mùa thu, chúng ta có cả một hệ thống các hình ảnh ước lệ nhiều khi đã thành cũ mòn. Thế nhưng mùa thu đi vào trong thơ Lê Đạt và ngay lập tức nó trở thành của riêng Lê Đạt : “thu nhà em”. Đó là cả một thế giới mới. “Nắng” và “cúc” có gì lạ lẫm, nhưng “nắng cúc lăm răm vũng nhỏ” thì đích thực là một ấn tượng chưa từng có. Trong cùng một câu thơ, ta thấy nắng thu vàng như hoa cúc, thấy những đốm nắng lăm răm xuyên qua kẽ lá như những chiếc cúc nhỏ đơm trên mặt nước, thấy cả đôi mắt “lá răm” vũng nhỏ trong veo lóng lánh như nắng chiếu vào. Heo may trở thành “nông nỗi heo may”, hương cốm mùa thu đi vào “đồi cốm đường thon ngõ cỏ”, và mùa thu “rất em”. Trong chính những thế giới mới mà nghệ thuật đem lại, những trải nghiệm của chúng ta được làm mới, ta thoát khỏi đời thường chật hẹp để sống trong những cảm xúc đã ngủ quên từ lâu trong một hiện thực đôi khi quá cũ mòn, tẻ nhạt.
Nhưng liệu thế giới nghệ thuật có phải một “tháp ngà” đóng khép với cuộc đời đang diễn ra trên mặt đất này? Liệu nhà văn có thể rút lui vào cõi riêng ấy để chẳng còn biết đến nỗi khổ đau của con người?
Trong khi sáng tạo thế giới riêng của mình, một nhà văn có tài năng và nhân cách tìm đường quay trở về với cuộc đời thực, với số phận và nỗi đau của loài người. Nhà văn có thể viết chỉ vì nhu cầu cá nhân, nhưng một tác phẩm vĩ đại không bao giờ chỉ có ý nghĩa với riêng người tạo ra nó. Nhà văn không viết cho mình, thậm chí cũng không viết chỉ cho con người thời đại mình, mà viết cho con người ở mọi thời đại, mọi thế hệ, xuyên qua mọi cách biệt văn hóa, sắc tộc, tín ngưỡng, đẳng cấp. Trong thế giới của tác phẩm, có thể có những thực trạng vẫn đi theo cuộc đời chúng ta hôm nay, những sự thật vẫn còn ý nghĩa với con người ngày hôm nay. Đó là sức mạnh của tư tưởng lớn, tầm nhìn rộng, cái nhìn sâu sắc bao trùm cả thế giới, để làm cho thế giới ấy tái sinh trong nghệ thuật - thế giới của loài người, không phải của riêng nhà văn. Khi ấy, tác phẩm có khả năng sống lâu hơn người khai sinh ra nó. Khi Engels nói: tiểu thuyết Balzac cho ông hiểu về thời đại Balzac rõ hơn mọi tài liệu chính trị - xã hội học đương thời, điều đó có nghĩa Balzac đã “sống” lâu hơn cả thời đại mình, để cảnh báo chúng ta về nguy cơ tha hóa vẫn còn ở lại với con người ngày hôm nay. Khi Chế Lan Viên nói “Không có Du thế kỉ này đành tay không”, điều đó chứng tỏ Nguyễn Du đã làm cho thời đại mình cùng “sống” lại vói thời đại của chúng ta ngày hôm nay. Kiều sống lâu hơn cả xã hội phong kiến, sống lâu hơn cả những chuẩn mực “trung” “hiếu”, “tiết”, “trinh”, “lễ”, “nghĩa” mà người ta từng dùng để đánh giá nàng. Vì trước khi Kiều là người “tài sắc” hay “hiếu nghĩa”, nàng đã là một con người. Nàng mang trong mình căn tính nhân loại, nàng đại diện cho con người nói chung trong tư thế đối diện với định mệnh. Nàng là một con người có đầy đủ ý thức về sự sống người, về sứ mệnh LÀM NGƯỜI của mình. Gặp Kim Trọng bên mồ Đạm Tiên, Kiều của Thanh Tâm tài nhân cho là sự ngẫu nhiên, nhưng Kiều của Nguyễn Du đã phát hiện ở đó hai con đường cho số phận mình:
“Người mà đến thế thì thôi
Đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi
Người đâu gặp gỡ làm chi
Trăm năm biết có duyên gì hay không ?”
Con đường của Đạm Tiên, của những kiếp tài hoa bạc mệnh, đưa tới nỗi đau và cái chết. Nhưng con đường tình yêu được gợi mở bởi Kim Trọng thì mở ra cả một chân trời chưa từng biết đến, nó không hứa hẹn điều gì, nhưng đầy mời gọi: “biết có duyên gì hay không ?”. Chính vì thế mà có bước chân “xăm xăm băng nẻo vườn khuya một mình”. Chính vì thế mà có nỗi lo âu: “Bây giờ rõ mặt đôi ta/Biết đây rồi nữa chẳng là chiêm bao?”. Vì thế, Kiều là kẻ dấn thân vào cõi vô định, nàng sẽ phải đau khổ, nàng sai lầm, nàng thường xuyên thất bại, nàng có lúc trở nên thật thảm hại: “Thân lươn bao quản lấm đầu”… Nhưng chính vì thế nàng là con người. Là con người, chúng ta dấn bước tiến vào con đường định mệnh khi còn chưa biết nó sẽ đưa mình đến kết cục nào. Có thể ta sẽ thất bại. Nhưng chính vì vậy mà chúng ta là con người. Hamlet là vậy. Lão Santiago của Hemingway là vậy. Họ đại diện cho cả loài người trong những cuộc đối đầu với định mệnh. Điều đó khiến cho họ bước ra từ thế giới riêng của nhà văn để đứng cùng nhân loại, xuyên qua những rào cản thời đại, văn hóa, tư tưởng. Nguyễn Trãi - con người sống cách chúng ta năm thế kỉ cũng trở nên thật gần gũi:
“Trăm năm trong cuộc nhân sinh
Người như cây cỏ thân hình nát tan
Hết ưu lạc đến bi hoan
Tốt tươi khô héo, tuần hoàn đổi thay”
(“Côn Sơn ca”)
Nhận thức ấy đâu chỉ đúng với riêng Nguyễn Trãi, nó là tình thế chung của cả nhân loại. Trong hoàn cảnh ấy, những người rất khác nhau về văn hóa, đẳng cấp đều có thể có chung nhau một ý thức: “Hiền ngu khó sánh hai đàng/ Đều làm cho thỏa được như ý mình”. Trong nhận thức ấy, Nguyễn Trãi đã trở nên rất gần gũi với Xuân Diệu - con người nhận thức được sự hữu hạn của đời người và cảm thấy sự cần thiết phải sống cho thỏa lòng yêu với cuộc đời, phải hưởng thụ mọi giá trị của cuộc đời. Thế giới mà nhà văn đem lại đã xóa nhòa mọi rào cản, định kiến, cả những quy ước xã hội, để đem con người lại gần con người, để phá tan những mối bất hòa sắc tộc hay đẳng cấp, để ta có thể nhìn vào kẻ khác và nhận ra ở đó một con người giống như mình. Như điều Victor Hugo đã làm cho tên tử tù ấy (“Ngày cuối cùng của một tử tù”). Tên tử tù mà tất cả mọi người đều khinh ghét, cả xã hội đều ghê tởm y như một thứ ung nhọt cần loại bỏ, thực chất y cũng là con người như tất cả chúng ta. Y có một bà mẹ, một người vợ, một đứa con gái đã quên mặt cha, y có trí tuệ và tâm hồn, y có một cuộc đời, như tất cả chúng ta, và giờ đây, bị tước đoạt, bởi chúng ta. Hiểu được điều này, có lẽ ta có thể hiểu được sự bất bình của Hugo nhìn thấy từng đám đông lũ lượt kéo nhau đi xem hành quyết tử tù, háo hức như đi dự hội. Văn chương đã đập tan những bức tường ngăn cách con người với con người, nó làm cho chúng ta có cơ hội thấu hiểu nhau, đồng cảm với nhau, thương xót cho nhau…
Đối với những nhà văn chân chính, thế giới riêng trong văn chương không bao giờ là một lối thoát để con người chạy trốn khỏi thực tại phũ phàng. Ngay cả khi trong văn chương ta chỉ thấy một thế giới lí tưởng chẳng có trong thực tại, đó cũng chỉ là một hiện thực như mong muốn của nhà văn về cái nên có, cần có trong cuộc sống. Nếu không có nó, cuộc đời sẽ trở nên quá đỗi tàn bạo và buồn khổ. Nhà văn suốt đời làm thư kí trung thành cho thời đại như Balzac cũng là một người lãng mạn. Trong “Miếng da lừa”, giữa một thế giới tối tăm làm tha hóa những tâm hồn trong sạch nhất, ta vẫn thấy hình bóng nàng Pauline như một hình nahr hoàn hảo về cái đẹp, cái thiện, một thiên thần. Trong căn nhà thiếu sáng của lão Grandet bủn xỉn, nàng Eugenie Grandet vẫn lớn lên với một trái tim cao thượng, nàng “hào phóng” đến độ sẵn sàng trao cả tính mạng mình cho tình yêu. Tình yêu của nàng là một tình yêu lí tưởng mà nhân loại nghìn đời khao khát. Nhân loại vẫn khao khát cái Đẹp…
Bước ra khỏi thế giới riêng của mình để nhập thân vào nhân loại là công việc của một tư tưởng lớn lao - đủ lớn để bước ra khỏi những giới hạn của thời đại, vượt qua mọi ranh giới tín ngưỡng, sắc tộc, đẳng cấp, ý thức hệ để đến được với con người:
“xác ngụy nằm ruồi muỗi bu đầy
những đôi mắt bệch màu hoa dại
những gương mặt trẻ măng xanh tái
những bàn tay đen đủi chai dầy
các anh ơi, đừng trách chúng tôi
các bà mẹ, tha thứ cho chúng tôi”
(“Những đứa trẻ buồn” - Lưu Quang Vũ)
Ở đó, không còn địch - ta, chỉ còn con người với con người. Tư tưởng lớn như vậy cần một xã hội có khả năng dung chứa nó, chấp nhận nó, cho phép nó lên tiếng. Tư tưởng lớn thường khó được thấu hiểu, và sự thật thường khó chấp nhận…
Nhờ đó, những tác phẩm vĩ đại còn ra đời, vượt qua mọi giới hạn ngăn trở, để dẫn lối cho con người đi tới tương lai…
(Sưu tầm tổng hợp)
Chuyện rằng, khi Huy Cận vừa làm xong bài thơ Tràng giang, ông gửi cho Xuân Diệu xem trước. Xuân Diệu vội vàng chép tay, rồi gửi theo đường bưu điện cho Thế Lữ.
Đọc xong, Thế Lữ khen hay và hỏi: "Huy Cận là tay nào mà làm thơ hay thế!". Xuân Diệu bảo: "Huy Cận là bạn tôi". Thế Lữ lại hỏi: "Là bạn sao không đưa thẳng cho tôi mà lại gửi thư?". Xuân Diệu đáp: "Tôi muốn gửi thế để kiểm tra xem thử thơ có hay thật không?".
Mấy ngày sau, Huy Cận ra Hà Nội, Xuân Diệu đưa ông đến báo Ngày nay giới thiệu với Ban biên tập. Đó là lần đầu tiên Huy Cận tiếp xúc với giới văn chương, báo chí. Từ đó, họ rất quý ông, đăng thơ ông đều đặn trên báo Ngày Nay.
Tuần ấy, báo đăng bài Tràng giang của Huy Cận. Ngay ngày hôm sau, mới 6 giờ sáng, Lưu Trọng Lư đã đến đập cửa phòng Huy Cận tại số 40 Hàng Than (lúc ấy Lưu Trọng Lư ở dưới nhà, Huy Cận và Xuân Diệu ở trên gác), mà rằng: "Trời, Tràng giang hay quá Cận ơi! Hôm nay cụ Ngô Tất Tố hỏi tôi: "Huy Cận là thằng cha nào mà làm bài thơ hay thế? Bài thơ này hồn thơ Đường mà hay hơn thơ Đường”...mình phải khao cậu mới được. Thế là hai nhà thơ đến hiệu phở Nghi Xuân (ở Hàng Quạt) nổi tiếng.
Lưu Trọng Lư chiêu đãi Huy Cận nhưng lại... quên mang tiền vì ông nổi tiếng là người lơ đãng. Rốt cuộc, Huy Cận lại mời phở Lưu Trọng Lư.
(st)
Thêm
Đọc xong, Thế Lữ khen hay và hỏi: "Huy Cận là tay nào mà làm thơ hay thế!". Xuân Diệu bảo: "Huy Cận là bạn tôi". Thế Lữ lại hỏi: "Là bạn sao không đưa thẳng cho tôi mà lại gửi thư?". Xuân Diệu đáp: "Tôi muốn gửi thế để kiểm tra xem thử thơ có hay thật không?".
Mấy ngày sau, Huy Cận ra Hà Nội, Xuân Diệu đưa ông đến báo Ngày nay giới thiệu với Ban biên tập. Đó là lần đầu tiên Huy Cận tiếp xúc với giới văn chương, báo chí. Từ đó, họ rất quý ông, đăng thơ ông đều đặn trên báo Ngày Nay.
Tuần ấy, báo đăng bài Tràng giang của Huy Cận. Ngay ngày hôm sau, mới 6 giờ sáng, Lưu Trọng Lư đã đến đập cửa phòng Huy Cận tại số 40 Hàng Than (lúc ấy Lưu Trọng Lư ở dưới nhà, Huy Cận và Xuân Diệu ở trên gác), mà rằng: "Trời, Tràng giang hay quá Cận ơi! Hôm nay cụ Ngô Tất Tố hỏi tôi: "Huy Cận là thằng cha nào mà làm bài thơ hay thế? Bài thơ này hồn thơ Đường mà hay hơn thơ Đường”...mình phải khao cậu mới được. Thế là hai nhà thơ đến hiệu phở Nghi Xuân (ở Hàng Quạt) nổi tiếng.
Lưu Trọng Lư chiêu đãi Huy Cận nhưng lại... quên mang tiền vì ông nổi tiếng là người lơ đãng. Rốt cuộc, Huy Cận lại mời phở Lưu Trọng Lư.
(st)
ngthaotrieuan
Thành Viên
"Ngẫu hứng"
Lâu lâu muốn kiếm người chơi
Mà page im ắng quá trời im luôn
Thấy toàn khuôn mặt thân quen
Hiếm ai trạc tuổi để thèm buôn dưa
Tự dưng thấy lạc loài vừa
Kiếm người chung chí cũng chưa thấy người
Ad ơi buồn quá buồn rồi
Ad đi kiếm bạn để mời được không?
Buồn buồn lục tận mấy phòng
Mấy đề mục trống cũng không ai làm
Buồn ơi buồn tận Bắc Nam
Kiếm người chung hướng đi làm thơ văn.
Mai sau lỡ có tiếng tăm.
Cũng đừng quên bạn từng nằm forum.
Thêm
Lâu lâu muốn kiếm người chơi
Mà page im ắng quá trời im luôn
Thấy toàn khuôn mặt thân quen
Hiếm ai trạc tuổi để thèm buôn dưa
Tự dưng thấy lạc loài vừa
Kiếm người chung chí cũng chưa thấy người
Ad ơi buồn quá buồn rồi
Ad đi kiếm bạn để mời được không?
Buồn buồn lục tận mấy phòng
Mấy đề mục trống cũng không ai làm
Buồn ơi buồn tận Bắc Nam
Kiếm người chung hướng đi làm thơ văn.
Mai sau lỡ có tiếng tăm.
Cũng đừng quên bạn từng nằm forum.