Dàn ý bài văn phân tích nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân

Tâm lý nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân là một trong những nét đặc sắc làm nên tác phẩm "Vợ chồng A Phủ" và khẳng định tài hoa của Tô Hoài. Hãy cùng điểm qua một số luận điểm không thể thiếu trong đề văn ấy.

Đề: Phân tích diễn biến tâm lý nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân

Trên đầu núi, các nương ngô, nương lúa gặt xong, ngô lúa đã xếp yên các nhà kho. Trẻ em đi hái bí đỏ, tinh nghịch, đốt những những lều quanh nương để sưởi lửa. ở Hồng Ngài, người ta thành lệ, cứ ăn tết thì gặt hái vừa đoạn, không kể ngày tháng. ¡n tết thì gặt hái vừa đoạn, không kể ngày tháng. ¡n tết thế cho kịp mưa xuân xuống, đi vỡ nương mới. Hồng Ngài năm ấy ăn tết giữa lúc gió thổi vào cỏ gianh vàng ửng, rét càng dữ. Nhưng trong các làng Mông Ðỏ, những chiếc váy hoa đã được phơi ra mỏm đá, xoè như con bướm sặc sỡ. Hoa thuốc phiện nở trắng lại nở màu đỏ hau, đỏ thậm, rồi nở mầu tìm man mát. Ðám trẻ đợi tết, chơi quay, cười ầm trên sân chơi trước nhà. Ngoài đầu núi, đã có tiếng ai thổi sáo rủ bạn đi chơi. Mỵ nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bồi hồi.

"Mày có con trai con gái
Mày đi nương
Ta không có con trai con gái
Ta đi tìm người yêu"​

Tiếng chó sủa xa xa. Những đêm tình mùa xuân đã tới. Ở mỗi đầu làng đều có một mỏm đất phẳng làm sân chơi chung ngày tết. Trai gái, trẻ con ra sân ấy tụ tập đánh pao, dánh quay, thổi sáo, thổi kèn và nhảy.Cả nhà thống lý ăn xong bữa cơm tết cúng ma. Xung quanh chiêng đánh ầm ỹ, người ốp đồng vẫn nhảy lên xuống, rung bần bật. Vừa hết bữa cơm tiếp ngay cuộc rượu bên bếp lửa.

Ngày tết, Mỵ cũng uống rượu. Mỵ lén lấy hũ rượu, uống ực từng bát. Rồi say, Mỵ lịm mặt đấy nhìn người nhảy đồng, người hát. Nhưng lòng Mỵ đang sống về ngày trước, tai văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Ngày trước Mỵ thổi sáo giỏi. Mùa xuân đến, Mỵ uống rượu bên bếp và thổi sáo. Mỵ uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao nhiêu người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mỵ hết núi này sang núi khác.

Rượu tan lúc nào. Người về, người đi chơi đã vãn cả, Mỵ không biết. Mỵ vẫn ngồi trơ một mình giữa nhà. Mãi sau Mỵ mới đứng dậy. Nhưng Mỵ không bước ra đường. Mỵ từ từ vào buồng. Chẳng năm nào A Sử cho Mỵ đi chơi hết. Bấy giờ Mỵ ngồi xuống giường, trông ra cửa sổ lỗ vuông mờ mờ trăng trắng. Từ nay Mỵ thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui như những đêm Tết ngày trước. Mỵ trẻ, Mỵ vẫn còn trẻ. Mỵ muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi Tết. Huống chi A Sử với Mỵ không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau. Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mỵ sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại, chì thấy nước mặt ứa ra. Mà tiếng sáo gọi bạn vẫn lửng lơ bay ngoài đường.

" Anh ném pao
Em không bắt
Em không yêu
Quả pao rơi rồi..."​

A Sử vừa ở đâu về, lại sửa soạn đi chơi. A Sử thay áo mới, khoác thêm vòng bạc vào cổ rồi bịt cái khăn trằng lên đầu. Có khi nó đi mấy ngày mấy đêm. Nó còn đương rình bắt nhiều người con gái nữa về làm vợ. Cũng chẳng bao giờ Mỵ nói. Bây giờ Mỵ cũng không nói. Mỵ đến góc nhà, lấy ông mỡ, sắn một miếng, bỏ thêm voà đĩa đèn cho sáng. Trong đầu Mỵ đang rập rờn tiếng sáo. Mỵ muốn đi chơi. Mỵ cũng sắp đi chơi. Mỵ quấn lại tóc. Mỵ với tay lấy cái váy hoa vắt phía trong vách. A Sử sắp bước ra, bỗng quay lại, lấy làm lạ. A Sử nhìn quanh thấy Mỵ rút thêm cái áo. A Sử hỏi:

- Mày muốn đi chơi à?

Mỵ không nói. A Sử cũng không hỏi thêm. A Sử bước lại, nắm Mỵ, lấy thắt lưng trói tay Mỵ. Nó xách cả một thúng sợi đay ra trới đứng Mỵ vào cột nhà. Tóc Mỹ xoã xuống. A Sử quấn luôn tóc lên cột. Mỵ không cúi, không nghiêng được đầu nữa. Trói xong. A Sử thắt cái thắt lưng xanh ra ngoài áo rồi phẩy tay tắt đèn, đi ra khép cửa buồng lại.

Trong bóng tối, Mỵ đứng im như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu còn nồng nàn. Mỵ vẫn nghe thấy tiếng sáo đưa Mỵ đi theo những cuộc chơi. "Em không yêu, quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào!" Mỵ vùng bước đi. Nhưng chân đau không cựa được. Mỵ không nghe tiếng sáo nữa. Chỉ còn nghe tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vẫn đứng yên, gãi chân, nhai cỏ. Mỵ thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa.

Diễn biến tâm lý nhân vật Mị. Ảnh​

Hướng dẫn chi tiết:

Giới thiệu sơ lược nhân vật Mị:
-Mị là đóa hoa ngát hương vùng Tây Bắc, xinh đẹp và tài giỏi
-Mị hiếu thảo, yêu lao động, yêu tự do
-Có cuộc sống thống khổ khi làm con dâu gạt nợ
-Là nạn nhân cường quyền, thần quyền

Những tín hiệu mùa xuân dẫn đến sự biến chuyển trong lòng Mị:
-Thiên nhiên:
+gió rét thổi vào cỏ gianh vàng ửng
+váy hoa xòe như con bướm sặc sỡ
+ngô lúa đã xếp yên đầy các nhà kho

-Tiếng sáo:
+Tiếng sáo “lửng lơ” ngoài đầu núi tác động làm Mị nhớ về quá khứ
+Mị nhẩm thầm lời bài hát => tiếng sáo lay tỉnh Mị

-Men tình:
+Uống “ực” từng bát như nuốt đắng cay
+Mị ngồi trơ giữa nhà, lòng nhớ về ngày trước

Khát vọng tự do trỗi dậy trong Mị:
-Chi tiết ô cửa lỗ vuông: ranh giới thiên đàng và địa ngục
-Những từ ngữ: phơi phới, đột nhiên vui sướng
-So sánh: vui sướng như những đêm tết ngày trước
-MỊ NHẬN RA: Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi => khát vọng cháy bỏng
-Cảm xúc bi kịch:
+Nghĩ về A Sử => nghĩ về cái chết => biểu hiện cao nhất của khát khao sống
-Tiếng sáo thắp lên trong Mị khát vọng tự do:
+Những động từ mạnh: đến, lấy, xắn, bỏ, đi chơi, quấn lại tóc, lấy váy hoa, rút thêm cái áo => khát vọng sống trào sôi, mãnh liệt

Sức sống bừng cháy và thực tại phũ phàng:
-Ảo giác hạnh phúc:
+Tâm hồn: hướng về phía đám chơi
+Thể xác: bị trói đứng

-Âm thanh tiếng sáo làm Mị “vùng bước đi” => bước chân của tự do, của khát vọng hạnh phúc
- Nỗi đau thể xác “tay chân đau không cựa được” + Âm thanh “tiếng chân ngựa đạp vào vách” => nhận ra thực tại “Mình không bằng con ngựa”