Hướng dẫn Dạng đề đọc hiểu văn bản Chị em Thúy Kiều

Đoạn trích Chị em Thúy Kiều nằm ở phần mở đầu của phần thứ nhất: gặp gỡ và đính ước. Chị em Thúy Kiều - Nguyễn Du khắc họa rõ nét chân dung tuyệt mĩ của chị em Thúy Kiều, ca ngợi vẻ đẹp, tài năng và dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh của Thúy Kiều là biểu hiện của cảm hứng nhân văn ở tác giả.

Dưới đây, người viết xin chia sẻ một vài đề dạng đọc - hiểu. Thầy cô và các bạn học sinh cùng tham khảo nhé!

DẠNG ĐỀ ĐỌC – HIỂU​

ĐỀ 1: Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du có viết:

"Mai cốt cách tuyết tinh thần

Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười"​

a, Câu thơ trên được trích từ đoạn trích nào của Truyện Kiều, nêu vị trí của đoạn trích đó.

b, Em giải thích cụm từ “mai cốt cách, tuyết tinh thần”? Tác giả sử dụng bút pháp nghệ thuật gì?

GỢI Ý:

a. Câu thơ trên được trích từ văn bản Chị em Thúy Kiều. Đoạn trích nằm ở phần mở đầu của phần gặp gỡ và đính ước.
b. Cụm từ “mai cốt cách, tuyết tinh thần”:

- Mai cốt cách: cốt cách thanh tao, mảnh dẻ như cây mai.

- Tuyết tinh thần: tinh thần trong trắng, khôi nguyên như tuyết.

Câu thơ sử dụng biện pháp ước lệ tượng trưng để nói tới sự duyên dáng, thanh cao, trong trắng của chị em Thúy Kiều. Vẻ đẹp đạt mức hoàn hảo của hai chị em.

Đề 2: Cho câu thơ:

"Vân xem trang trọng khác vời"

a, Hãy chép tiếp 3 câu thơ tiếp theo.

b, Phân tích biện pháp nghệ thuật sử dụng trong câu thơ: "Hoa cười ngọc thốt đoan trang".

c, Viết đoạn văn theo phương thức quy nạp (10 câu) nêu cảm nhận về vẻ đẹp của Thúy Vân trong đoạn trích vừa chép thơ. Trong bài viết có sử dụng lời dẫn trực tiếp và phép nối.

Gợi ý

a,

Vân xem trang trọng khác vời

Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang

Hoa cười ngọc thốt đoan trang

Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da

b, Biện pháp ước lệ tượng trưng, nhân hóa, ẩn dụ trong câu thơ “Hoa cười ngọc thốt đoan trang”. Vẻ đẹp của Vân được so sánh với những điều đẹp đẽ nhất của tự nhiên: hoa, ngọc. Thúy Vân hiện lên với vẻ đẹp nền nã, hiền dịu, quý phái.

c, Gợi ý viết: Miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân

- Câu thơ mở đầu đoạn khái quát vẻ đẹp của nhân vật, hai chữ “sang trọng” gợi vẻ cao sang, quý phái.

- Nghệ thuật ước lệ tượng trưng, vẻ đẹp của Vân được so sánh với những thứ cao đẹp nhất trên đời trăng, hoa, mây, tuyết, ngọc.

+ Thúy Vân được miêu tả toàn vẹn từ khuôn mặt tới làn da, mái tóc, nụ cười, giọng nói.

- Tác giả sử dụng những từ ngữ trau chuốt, chọn lọc: khuôn mặt phúc hậu, đầy đặn, tươi sáng như trăng tròn.

- Chân dung Thúy Vân là chân dung mang tính cách số phận. Vân đẹp hơn những vẻ đẹp trong tự nhiên. Vẻ đẹp của nàng khiến tự nhiên “thua”, “nhường” dự báo cuộc đời êm
đềm, không sóng gió.