Quê tôi trồng cà chua theo vụ là kinh nghiệm sản xuất xưa nay ở mảnh đất thuần nông chuyên canh trồng rau quả phục vụ cho khắp nơi. Thời gian gần đây đã đổi sang sản xuất trồng cây rau quả trong nhà lưới, một mô hình sản xuất công nghệ tiên tiến đã làm giàu cho mảnh đất truyền thống chuyên canh cây trồng xây dựng nông thôn mới. Còn không xa nữa mới tới khu trồng rau quả ấy mà tôi đã choáng ngợp với khu trồng rau quả khép kín của anh tôi. Hiện đại thật và tôi đã trải nghiệm với công việc thu hoạch cà chua ấy vào một ngày đông lành lạnh. Cách trồng của anh bắt đầu như thế nào thì thoáng nghe thôi cũng đã hiểu. Hay và lí thú thật.
Cà chua là loại cây thân thảo mềm, có tên khoa học tiếng Anh Tomato, còn tên khoa học thường dùng chung trên thế giới Lycopersicum esculentum Miller, nguồn gốc Nam Mỹ. Tên có li kì đi chăng nữa cứ nhìn thấy ở Việt Nam là cà chua. Khí hậu quê tôi về mùa đông rất tiện lợi cho cà chua phát triển. Mới dạo nào, cây ươm một đám khoảng vuông đất trong vườn cây mọc tí ti như cây ớt mà nay đã cao được 12cm, bốn lá dài có hình răng cưa, thân bám đầy lông trắng như tuyết chuẩn bị được mang ra khu ruộng trong nhà lồng để trồng. Đất trồng không phải là đất tự nhiên mà là đất hữu cơ bỏ vào từng chậu nhựa do công ty công nghệ cao cung cấp. Khác hẳn với công việc trồng hồi xưa nhưng hiệu quả năng suất cao lắm. Cây nào cây nấy đang thi nhau vượt lớn, mập mạp, mơn mởn. Qua một đêm là phát triển bằng gang tay. Cà chua thuộc lại cây mọc cao phải bắc giàn cho chúng dựa vào để đơm hoa kết trái. Công việc làm giàn công phu lắm. Những giàn cho chúng leo phải đảm bảo chắc chắn để khi chúng ra hoa kết quả có khả năng chịu lực của những chùm quả to đu bám trong từng nách thân cây. Lá cà chua không giống như những lá của cây trồng khác. Nó ra một chùm tàu lá với nhiều lá mọc đôi song song nhau, nhưng có một lá mọc kép cuối cùng trên cùng chùm lá ấy. Mỗi chùm cách đều nhau tuỳ thuộc khi cây phát triển. Cây ra hoa thì từ những nách lá ấy từng chùm, từng chùm hoa chồi ra một tia nhiều nụ hoa bé tí chụm lại, rồi đến lượt bung nở. Nụ hoa he hé một màu trăng trắng chúm chím hé ra, khi ánh nắng chiếu vào thì xoè hẳn ra nhiều cánh hoa màu vàng vàng 5-6 cánh hoa trông giống hoa bí ngô, nhuỵ vàng. Vì chúng là cây lưỡng tính nên tự thụ phấn. Khoảng hai ngày sau thì hoa tàn khô đét lại, những chùm quả tí ti bọc 5 cái tai ấy nhú ra, dần dần phát triển to mang một màu xanh đậm trĩu trịt trên cây. Chúng bồng bế nhau phát triển to ra trông thích ơi là thích. Mới ngày nào xanh lè lẹt, thoắt cái bỗng phía dưới từng quả chuyển sang màu xanh nhạt, ửng vàng lông bò ương ương chín rồi hắt lên những đốm lửa hồng đỏ chon chót rực lên. Cà chua chín trông đẹp ơi là đẹp. Luống nào cũng đã cho thu hoạch. Một mùa bội thu bao nhiêu ngày chăm trồng vất vả.
Ngắm những luống cà chua anh trồng đang cho mùa thu hoạch sao mà thích quá đi mất. Tôi cũng mang ủng, đội nón lá, xách cái thùng nhựa đi hái cà chua trông cũng giống lão nông tri điền thời hiện đại chứ chẳng phải chơi. Cà chua quả chíu cha chíu chít, lúc lỉu ôm nhau trên từng nách thân cây. Vụ thu hoạch này, có lẽ trúng mùa bội thu sau mấy tháng trời chăm trồng, bắc giàn cho chúng leo. Vất vả quá đi nhưng cũng có phần phấn khởi.
Đang vào mùa thu hoạch cà chua, đã bước sang tháng 12 âm lịch. Tiết trời lành lạnh, thi thoảng mưa phùn cùng gió bấc khẽ phất vào người. Nhưng anh tôi và tất cả bà con trong làng trồng rau công nghệ cao trong nhà lồng phải thu hoạch kịp thời để công ty cây trồng của tỉnh lên lấy hàng, thu mua đầu ra cho bà con trong nay mai. Cà chua đang cho quả thu hoạch. Ai cũng bận rộn với công việc và tôi cũng không ngoại lệ. Vừa làm, tôi vừa tấm tắc khen và lén chụp chùm cà chua nào mình thích nhất “chùm này nhiều quả quá” “đeo nhau này”! Sau một lời như thế là tiếng “xoạch” của cái máy điện thoại thông minh của tôi phát ra và lưu lại một tấm ảnh làm kỉ niệm. Anh tôi đã hái được tới mấy thùng rồi mà tôi chưa đầy một thùng. Vừa làm vừa chơi kiểu này ai mà thuê mướn cơ chứ! Mặc kệ! Tôi cứ nhìn cho đã mắt với những chùm cà chua như thế cái đã.
Cà chua đã chín - Văn Học Trẻ - Ảnh sưu tầm
Từ xa, anh nói vọng lên: “được nhiều chưa chú?”
“Nửa thùng à! Em hái sao không hết bác ạ!”
Anh tôi “hứ! Làm giống chú có mà cà chua chín rụng đầy gốc không hay!”
Anh nói đúng chứ chẳng ngoa bởi lâu lắm rồi, tôi có làm nghề này bao giờ đâu mà thành thạo, chậm thật mà. Anh miệt mài hái, còn tôi cứ miệt mài ngắm cho thỏa cơn mê. Tới trưa rồi công việc cũng xong.
Những thùng cà chua được thu về khu nhà riêng để phân loại theo quy định để cấp mã vạch mang đi tới các siêu thị trong tỉnh. Chao ôi! Nhiều thật, tất cả được đóng thùng, dán nhãn kĩ lưỡng lắm. Chỉ trong chốc lát khâu đóng thùng đã hoàn tất và chờ xe tới mang đi.
Chỉ nhìn vào việc thu hoạch thôi mà tôi đã thích thú chứ đừng nói tới cầm những đồng tiền quý giá làm ra. Cuộc sống ngày nay có phần sung túc hơn là việc cần cù chăm lo lao động. Hễ cứ mùa đông về, tôi lại nhớ cái ngày cùng anh tôi thu hoạch vụ cà chua trong nhà lồng công nghệ cao ấy mặc cho gió đông thổi lành lạnh, xốn xang.
Bài của Phùng Văn Định
Cà chua là loại cây thân thảo mềm, có tên khoa học tiếng Anh Tomato, còn tên khoa học thường dùng chung trên thế giới Lycopersicum esculentum Miller, nguồn gốc Nam Mỹ. Tên có li kì đi chăng nữa cứ nhìn thấy ở Việt Nam là cà chua. Khí hậu quê tôi về mùa đông rất tiện lợi cho cà chua phát triển. Mới dạo nào, cây ươm một đám khoảng vuông đất trong vườn cây mọc tí ti như cây ớt mà nay đã cao được 12cm, bốn lá dài có hình răng cưa, thân bám đầy lông trắng như tuyết chuẩn bị được mang ra khu ruộng trong nhà lồng để trồng. Đất trồng không phải là đất tự nhiên mà là đất hữu cơ bỏ vào từng chậu nhựa do công ty công nghệ cao cung cấp. Khác hẳn với công việc trồng hồi xưa nhưng hiệu quả năng suất cao lắm. Cây nào cây nấy đang thi nhau vượt lớn, mập mạp, mơn mởn. Qua một đêm là phát triển bằng gang tay. Cà chua thuộc lại cây mọc cao phải bắc giàn cho chúng dựa vào để đơm hoa kết trái. Công việc làm giàn công phu lắm. Những giàn cho chúng leo phải đảm bảo chắc chắn để khi chúng ra hoa kết quả có khả năng chịu lực của những chùm quả to đu bám trong từng nách thân cây. Lá cà chua không giống như những lá của cây trồng khác. Nó ra một chùm tàu lá với nhiều lá mọc đôi song song nhau, nhưng có một lá mọc kép cuối cùng trên cùng chùm lá ấy. Mỗi chùm cách đều nhau tuỳ thuộc khi cây phát triển. Cây ra hoa thì từ những nách lá ấy từng chùm, từng chùm hoa chồi ra một tia nhiều nụ hoa bé tí chụm lại, rồi đến lượt bung nở. Nụ hoa he hé một màu trăng trắng chúm chím hé ra, khi ánh nắng chiếu vào thì xoè hẳn ra nhiều cánh hoa màu vàng vàng 5-6 cánh hoa trông giống hoa bí ngô, nhuỵ vàng. Vì chúng là cây lưỡng tính nên tự thụ phấn. Khoảng hai ngày sau thì hoa tàn khô đét lại, những chùm quả tí ti bọc 5 cái tai ấy nhú ra, dần dần phát triển to mang một màu xanh đậm trĩu trịt trên cây. Chúng bồng bế nhau phát triển to ra trông thích ơi là thích. Mới ngày nào xanh lè lẹt, thoắt cái bỗng phía dưới từng quả chuyển sang màu xanh nhạt, ửng vàng lông bò ương ương chín rồi hắt lên những đốm lửa hồng đỏ chon chót rực lên. Cà chua chín trông đẹp ơi là đẹp. Luống nào cũng đã cho thu hoạch. Một mùa bội thu bao nhiêu ngày chăm trồng vất vả.
Ngắm những luống cà chua anh trồng đang cho mùa thu hoạch sao mà thích quá đi mất. Tôi cũng mang ủng, đội nón lá, xách cái thùng nhựa đi hái cà chua trông cũng giống lão nông tri điền thời hiện đại chứ chẳng phải chơi. Cà chua quả chíu cha chíu chít, lúc lỉu ôm nhau trên từng nách thân cây. Vụ thu hoạch này, có lẽ trúng mùa bội thu sau mấy tháng trời chăm trồng, bắc giàn cho chúng leo. Vất vả quá đi nhưng cũng có phần phấn khởi.
Đang vào mùa thu hoạch cà chua, đã bước sang tháng 12 âm lịch. Tiết trời lành lạnh, thi thoảng mưa phùn cùng gió bấc khẽ phất vào người. Nhưng anh tôi và tất cả bà con trong làng trồng rau công nghệ cao trong nhà lồng phải thu hoạch kịp thời để công ty cây trồng của tỉnh lên lấy hàng, thu mua đầu ra cho bà con trong nay mai. Cà chua đang cho quả thu hoạch. Ai cũng bận rộn với công việc và tôi cũng không ngoại lệ. Vừa làm, tôi vừa tấm tắc khen và lén chụp chùm cà chua nào mình thích nhất “chùm này nhiều quả quá” “đeo nhau này”! Sau một lời như thế là tiếng “xoạch” của cái máy điện thoại thông minh của tôi phát ra và lưu lại một tấm ảnh làm kỉ niệm. Anh tôi đã hái được tới mấy thùng rồi mà tôi chưa đầy một thùng. Vừa làm vừa chơi kiểu này ai mà thuê mướn cơ chứ! Mặc kệ! Tôi cứ nhìn cho đã mắt với những chùm cà chua như thế cái đã.
Cà chua đã chín - Văn Học Trẻ - Ảnh sưu tầm
Từ xa, anh nói vọng lên: “được nhiều chưa chú?”
“Nửa thùng à! Em hái sao không hết bác ạ!”
Anh tôi “hứ! Làm giống chú có mà cà chua chín rụng đầy gốc không hay!”
Anh nói đúng chứ chẳng ngoa bởi lâu lắm rồi, tôi có làm nghề này bao giờ đâu mà thành thạo, chậm thật mà. Anh miệt mài hái, còn tôi cứ miệt mài ngắm cho thỏa cơn mê. Tới trưa rồi công việc cũng xong.
Những thùng cà chua được thu về khu nhà riêng để phân loại theo quy định để cấp mã vạch mang đi tới các siêu thị trong tỉnh. Chao ôi! Nhiều thật, tất cả được đóng thùng, dán nhãn kĩ lưỡng lắm. Chỉ trong chốc lát khâu đóng thùng đã hoàn tất và chờ xe tới mang đi.
Chỉ nhìn vào việc thu hoạch thôi mà tôi đã thích thú chứ đừng nói tới cầm những đồng tiền quý giá làm ra. Cuộc sống ngày nay có phần sung túc hơn là việc cần cù chăm lo lao động. Hễ cứ mùa đông về, tôi lại nhớ cái ngày cùng anh tôi thu hoạch vụ cà chua trong nhà lồng công nghệ cao ấy mặc cho gió đông thổi lành lạnh, xốn xang.
Bài của Phùng Văn Định
