"Trong đầm gì đẹp bằng sen" có thể coi là là bài học đầu tiên mà chúng ta được dạy. Bài thơ bắt đầu từ lời ru của mẹ, từ câu hát của bà. Chẳng biết từ bao giờ đã đi sâu vào tâm trí mỗi chúng ta. Để hiểu hơn về tác phẩm này, mời các bạn cùng tham khảo bài viết dưới đây nhé!
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Câu 1 (trang 60, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Em hãy chỉ ra những từ ngữ, câu văn thể hiện ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong đoạn bàn luận về câu ca dao thứ hai.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản từ “Câu thứ hai…vừa mới nở”
Lời giải chi tiết:
- Ý kiến: “miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen để chứng minh cho câu thứ nhất”
- Lí lẽ: “quan sát từ ngoài vào trong, rất tự nhiên, hợp lí”
+ Bằng chứng: “Từ “lá xanh” qua “bông trắng” đến “nhị vàng”
- Lí lẽ: “nhấn mạnh sự đa dạng nhiều thành phần và màu sắc đáng chú ý của cây sen”
+ Bằng chứng: “Từ “lại” được dùng rất đắt”
- Lí lẽ: “một bông hoa sen vừa mới nở”
+ Bằng chứng: “Từ “chen” nói lên sự kết chặt giữa hoa và nhị”
Câu 2 (trang 61, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Em biết gì về hình ảnh hoa sen trong những bài ca dao khác?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản từ “Nhân dân lao động…từ ngàn đời nay”
Lời giải chi tiết:
Hình ảnh hoa sen trong nhiều bài ca dao khác nhằm phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của người Việt Nam từ ngàn đời nay
II. Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 61, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Em hãy xác định mối quan hệ giữa các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ của văn bản dựa vào sơ đồ sau:
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản từ “Trước hết, vẻ đẹp…hôi tanh mùi bùn”
Lời giải chi tiết:
- Vấn đề bàn luận: Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao
- Ý kiến lớn 1: Vẻ đẹp hoa sen được miêu tả một cách khéo léo, tài tình
+ Ý kiến nhỏ 1.1: Câu thứ nhất, tác giả dân gian khẳng định và tuyệt đối vẻ đẹp không gì sánh nổi của cây sen ở trong đầm.
+ Ý kiến nhỏ 1.2: Câu thứ hai, tác giả dân gian miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen để chứng minh cho câu thứ nhất.
+ Ý kiến nhỏ 1.3: Câu thứ ba có vị trí đặc biệt trong toàn bài, đó là câu chuyển để chuẩn bị cho câu kết.
- Ý kiến lớn 2: Qua hình ảnh hoa sen, tác giả dân gian đã gửi gắm những triết lí sống sâu sắc
Câu 2 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Chỉ ra các lí lẽ, bằng chứng được sử dụng để làm sáng tỏ cho các ý kiến.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản từ “Trước hết, vẻ đẹp của sen…hôi tanh mùi bùn”
Lời giải chi tiết:
Câu 3 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Văn bản được viết ra nhằm mục đích gì? Xác định nội dung chính của văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản để nắm được mục đích và nội dung chính của văn bản
Lời giải chi tiết:
- Văn bản được viết ra nhằm mục đích nhằm thuyết phục người đọc về vẻ đẹp của hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen
- Nội dung chính của văn bản: Nhấn mạnh, khẳng định tầng nghĩa trực tiếp (miêu tả vẻ đẹp hoa sen) và tầng nghĩa biểu tượng (cách sống thanh cao, giữ vững phẩm giá) của hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen
Câu 4 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Theo em, có thể thay đổi trật tự các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ được không? Cách sắp xếp trật tự các ý kiến như vậy có tác dụng gì trong việc thực hiện mục đích của văn bản?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Theo em, không thể thay đổi trật tự các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ được vì sẽ làm xáo trộn mạch lập luận của văn bản, gây khó tiếp nhận cho người đọc. Các ý kiến lớn được sắp xếp theo hai tầng nghĩa của hình ảnh hoa sen trong bài ca dao, ý kiến lớn 1 nói về nghĩa tả thực; ý kiến lớn 2 nói về nghĩa tượng trưng cách sắp xếp đi từ tả thực đến tượng trưng là phù hợp với quá trình đọc, giải nghĩa hình ảnh. Các ý kiến nhỏ được sắp xếp theo trình tự bố cục bài ca dao, đi theo mạch triển khai ý của tác giả dân gian.
- Cách sắp xếp trật tự bố cục ý kiến như vậy giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận, nắm bắt lập luận của văn bản, từ đó làm tăng sức thuyết phục của văn bản về hai ý nghĩa của hình ảnh hoa sen trong bài ca dao.
Câu 5 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra văn bản trên là văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, chú ý từ ngữ
Lời giải chi tiết:
Những dấu hiệu giúp em nhận ra văn bản là văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học là:
- Phương thức biểu đạt: nghị luận
- Tác giả nêu nhận xét, lí lẽ nhằm thuyết phục người đọc về vẻ đẹp của sen trong bài ca dao
- Sử dụng câu văn khẳng định
- Nêu lên các ý kiến, lí lẽ và dẫn chứng để chứng minh cho ý kiến
Câu 6 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Văn bản trên đã giúp em hiểu thêm điều gì về bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen? Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 đến 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài ca dao và văn bản trên, hãy nêu cảm nhận của em
Lời giải chi tiết:
Trên đây là bài soạn tác phẩm "Trong đầm gì đẹp bằng sen". Hi vọng bài viết sẽ trở thành nguồn tài liệu tham khảo giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập.
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Câu 1 (trang 60, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Em hãy chỉ ra những từ ngữ, câu văn thể hiện ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong đoạn bàn luận về câu ca dao thứ hai.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản từ “Câu thứ hai…vừa mới nở”
Lời giải chi tiết:
- Ý kiến: “miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen để chứng minh cho câu thứ nhất”
- Lí lẽ: “quan sát từ ngoài vào trong, rất tự nhiên, hợp lí”
+ Bằng chứng: “Từ “lá xanh” qua “bông trắng” đến “nhị vàng”
- Lí lẽ: “nhấn mạnh sự đa dạng nhiều thành phần và màu sắc đáng chú ý của cây sen”
+ Bằng chứng: “Từ “lại” được dùng rất đắt”
- Lí lẽ: “một bông hoa sen vừa mới nở”
+ Bằng chứng: “Từ “chen” nói lên sự kết chặt giữa hoa và nhị”
Câu 2 (trang 61, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Em biết gì về hình ảnh hoa sen trong những bài ca dao khác?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản từ “Nhân dân lao động…từ ngàn đời nay”
Lời giải chi tiết:
Hình ảnh hoa sen trong nhiều bài ca dao khác nhằm phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của người Việt Nam từ ngàn đời nay
II. Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 61, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Em hãy xác định mối quan hệ giữa các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ của văn bản dựa vào sơ đồ sau:
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản từ “Trước hết, vẻ đẹp…hôi tanh mùi bùn”
Lời giải chi tiết:
- Vấn đề bàn luận: Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao
- Ý kiến lớn 1: Vẻ đẹp hoa sen được miêu tả một cách khéo léo, tài tình
+ Ý kiến nhỏ 1.1: Câu thứ nhất, tác giả dân gian khẳng định và tuyệt đối vẻ đẹp không gì sánh nổi của cây sen ở trong đầm.
+ Ý kiến nhỏ 1.2: Câu thứ hai, tác giả dân gian miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen để chứng minh cho câu thứ nhất.
+ Ý kiến nhỏ 1.3: Câu thứ ba có vị trí đặc biệt trong toàn bài, đó là câu chuyển để chuẩn bị cho câu kết.
- Ý kiến lớn 2: Qua hình ảnh hoa sen, tác giả dân gian đã gửi gắm những triết lí sống sâu sắc
Câu 2 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Chỉ ra các lí lẽ, bằng chứng được sử dụng để làm sáng tỏ cho các ý kiến.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản từ “Trước hết, vẻ đẹp của sen…hôi tanh mùi bùn”
Lời giải chi tiết:
Câu 3 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Văn bản được viết ra nhằm mục đích gì? Xác định nội dung chính của văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản để nắm được mục đích và nội dung chính của văn bản
Lời giải chi tiết:
- Văn bản được viết ra nhằm mục đích nhằm thuyết phục người đọc về vẻ đẹp của hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen
- Nội dung chính của văn bản: Nhấn mạnh, khẳng định tầng nghĩa trực tiếp (miêu tả vẻ đẹp hoa sen) và tầng nghĩa biểu tượng (cách sống thanh cao, giữ vững phẩm giá) của hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen
Câu 4 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Theo em, có thể thay đổi trật tự các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ được không? Cách sắp xếp trật tự các ý kiến như vậy có tác dụng gì trong việc thực hiện mục đích của văn bản?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Theo em, không thể thay đổi trật tự các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ được vì sẽ làm xáo trộn mạch lập luận của văn bản, gây khó tiếp nhận cho người đọc. Các ý kiến lớn được sắp xếp theo hai tầng nghĩa của hình ảnh hoa sen trong bài ca dao, ý kiến lớn 1 nói về nghĩa tả thực; ý kiến lớn 2 nói về nghĩa tượng trưng cách sắp xếp đi từ tả thực đến tượng trưng là phù hợp với quá trình đọc, giải nghĩa hình ảnh. Các ý kiến nhỏ được sắp xếp theo trình tự bố cục bài ca dao, đi theo mạch triển khai ý của tác giả dân gian.
- Cách sắp xếp trật tự bố cục ý kiến như vậy giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận, nắm bắt lập luận của văn bản, từ đó làm tăng sức thuyết phục của văn bản về hai ý nghĩa của hình ảnh hoa sen trong bài ca dao.
Câu 5 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra văn bản trên là văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, chú ý từ ngữ
Lời giải chi tiết:
Những dấu hiệu giúp em nhận ra văn bản là văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học là:
- Phương thức biểu đạt: nghị luận
- Tác giả nêu nhận xét, lí lẽ nhằm thuyết phục người đọc về vẻ đẹp của sen trong bài ca dao
- Sử dụng câu văn khẳng định
- Nêu lên các ý kiến, lí lẽ và dẫn chứng để chứng minh cho ý kiến
Câu 6 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Văn bản trên đã giúp em hiểu thêm điều gì về bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen? Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 đến 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài ca dao và văn bản trên, hãy nêu cảm nhận của em
Lời giải chi tiết:
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Từ bao đời nay, nét trong sáng cao đẹp, phẩm chất đáng quý của con người Việt Nam luôn được ca ngợi. Qua tục ngữ, ca dao ta thấy hiện lên từng nét đẹp của tâm hồn giúp ta hiểu được chân giá trị của con người. Bằng ngôn từ trong sáng, giản dị nhất, bài ca dao làm nổi bật hình ảnh bông sen thơm ngát, đang nở trên đầm lầy nước đọng. Bông sen đơn sơ chân chất như người dân lao động mang nét đẹp bình dị, thôn dã lúp nào cũng ngan ngát. Hương thơm đặc biệt tinh khiết không pha lẫn một vị nào khác dù hoa sen ở trong đầm. Đầm lầy càng u tối, hôi hám thì bông sen càng đẹp đẽ sáng tươi. Thông qua bài ca dao, hình ảnh của con người Việt Nam hiện lên một cách thật tự nhiên, hợp lí đến tài tình. Tâm hồn của mỗi con người được ví như một bông hoa thơm ngát dù sống ở đâu, trong hoàn cảnh nào cũng giữ riêng cho mình nét trong trắng, thanh cao nguyên vẹn.Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Trên đây là bài soạn tác phẩm "Trong đầm gì đẹp bằng sen". Hi vọng bài viết sẽ trở thành nguồn tài liệu tham khảo giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập.
_Chúc các bạn học tốt!_
- Từ khóa
- hoa sen trong đầm gì đẹp bằng sen
