Con người không hoàn hảo

Con người không hoàn hảo

D
Dieu Hoee
Một vĩ nhân, một kỳ tài, người ta không gói vào trong một câu hay một chữ. Vì rằng, muốn gói được con người như thế thì ít nhất phải cắt xén con người đi rất nhiều” - Nguyễn Đức Bính, Người Cổ Nguyệt, chuyện Xuân Hương, tạp chí Văn nghệ số 10 - 1962

"Vĩ nhân hay kỳ tài" được xem là những con người có sức ảnh hưởng mạnh mẽ về nhân cách và trí tuệ, được xem là thần tượng và hình mẫu của rất nhiều người. Họ thường được gắn trong quy chuẩn về sự hoàn hảo, được tôn vinh như một con người vĩ đại. Tuy nhiên, ngay cả những con người như họ cũng không thể "gói vào trong một câu hay một chữ". Bởi lẽ, hoàn hảo chưa phải là đặc tính duy nhất nói lên con người họ, không có khả năng khẳng định rằng họ không có điểm yếu. Nếu muốn làm điều đó thì phải "cắt xén con người đi rất nhiều", phải lược bỏ đi những góc khuất bên trong họ, và do đó không có điểm nhìn để đánh giá toàn diện một con người. Nguyễn Đức Bính, trên hành trình khai vấn người trẻ, đã khẳng định chắc chắn vào giá trị riêng của mỗi người, khẳng định tất cả chúng ta đều có vết xước và khiếm khuyết. Ngay cả bậc vĩ nhân cũng chưa từng được nhìn nhận là hoàn hảo.

Thế giới tồn tại vĩ nhân hay kì tài thực chất là do những đóng góp hoặc phát minh họ đem lại cho cuộc sống. Tuy nhiên, phát minh đó chỉ mang tầm ảnh hưởng trong một hay nhiều lĩnh vực. Vượt ra ngoài lĩnh vực đó, họ không được đánh giá cao bởi tài năng hay khả năng nghiên cứu, truyền cảm hứng. Ngay cả những nhà bác học vĩ đại như Isaac Newton hay Abert Einstein cũng chỉ được xem là vĩ nhân trong lĩnh vực vật lý, khoa học,... Nếu như đặt họ trong góc nhìn ở lĩnh vực văn học nghệ thuật, họ cũng chỉ là một bản thể giống như tất cả chúng ta. Điều đó cho thấy được không phải là họ hoàn hảo, mà là do tâm lý của con người đang quá thần tượng một cách mù quáng và không nhìn nhận lại bản thân mình. Nếu so sánh bản thân trong một lĩnh vực khác như văn học, nghệ thuật hay thể thao, chẳng phải chúng ta sẽ giỏi giang hơn những nhà bác học ấy hay sao?
Đánh giá một con người là vĩ nhân, kì tài hay kẻ đần độn phụ thuộc rất nhiều vào góc nhìn của chúng ta. Đánh giá con người qua cảm xúc yêu ghét và lý tính nhất thời sẽ khiến sự đánh giá trở nên chủ quan. Nếu nhìn nhận bất kỳ ai theo hướng đó, ta đang để chính cảm xúc của ta đánh lừa và dắt mũi. Điều quan trọng nhất đó chính là giữ “cái đầu lạnh", luôn trong trạng thái nguyên sơ của tâm hồn để sự đánh giá được khách quan nhất. Sự đánh giá một chiều không chỉ khiến chúng ta đánh mất đi một mối quan hệ mà còn khiến người khác thêm tự ti về khả năng của mình. Chúng ta đều là phì thủy, có thể ếm bùa hoặc giải bùa cho người khác.

Thế giới tồn tại vĩ nhân nhưng điều quan trọng là chúng ta nhận thức được mình bất toàn, hiểu được mình là một bản thể không hoàn hảo trong một quần thể không hoàn hảo chẳng kém. Hiểu được điều đó nghĩa là ta đang tiến dần đến tri thức nhân loại, hiểu mình, hiểu người. Cái nhìn của chúng ta ở đó sẽ trở nên toàn diện, ngắm nhìn được không gian toàn cảnh của thế giới. Biết mình bất toàn, con người càng có lý do để cố gắng. Nếu thấy mình đủ hoàn hảo, họ sẽ đi chậm lại rồi cuối cùng dừng bước. Nhà bác học Isaac Newton thường có thói quen làm việc đến khuya. Một đêm, con trai ông hỏi ông: “Sao cha đã là nhà bác học mà vẫn còn học làm gì?". Ông nhìn con, đáp lời: “Bác học không có nghĩa là ngừng học".

Sự hoàn hảo là ánh sáng nhiệm màu phù du nhất mà chúng ta theo đuổi trên cuộc đời này. Mọi sự hoàn hảo đều là tương đối. Dù con người có cố gắng đến như thế nào, họ cũng phải khẳng định: mình không hoàn hảo, mình đầy tổn thương và vết xước. Không ai có khả năng đánh giá sự hoàn hảo trong bất kỳ chiều kích nào, mỗi người có một nhân sinh quan và cách nhìn thế giới khác nhau. Bóng tối với người này là cơn ác mộng và nỗi sợ không thể vượt qua, nhưng với người khác lại là không gian an ủi, di dưỡng tâm hồn. Vậy là đâu có bất kỳ quy chuẩn nào cho sự hoàn hảo. Sự hoàn hảo, điều đó khiến chúng ta thấy cứng nhắc và trở thành xiềng xích ngăn cấm con người được là chính mình. Chỉ khi ta bất toàn, ta còn nhiều khiếm khuyết, ta mới thấy mình còn lý do để sống, để thay đổi.
 
18
0
0
Trả lời

Đang có mặt