Hills like white elephants (Rặng đồi tựa đàn voi trắng) - truyện ngắn của Ernest Hemingway
Rặng đồi vắt qua thung lũng Ebro dài và trắng. Sườn bên này không có bóng mát, không cây cối, trong ánh nắng, nhà ga nằm giữa hai tuyến đường xe lửa. Ngay sát cạnh ga, một ngôi nhà đang tỏa bóng mát và bức rèm tre, được kết bằng nhiều chuỗi hạt, treo ngang cửa để giữ ruồi. Một người Mỹ cùng với một cô gái đang ngồi ở chiếc bàn đặt trong bóng mát, bên ngoài tòa nhà. Trời nóng. Chuyến tàu tốc hành từ Barcelona sẽ đến trong vòng bốn mươi phút nữa. Đoàn tàu dừng ở ga hai phút rồi sẽ đi Madrit.
"Ta uống gì nhỉ?" cô gái hỏi. Nàng tháo mũ và đặt nó lên bàn.
"Tròn hơi bức", người đàn ông nói.
"Chúng mình đi uống bia đi".
"Dos cervezas" người đàn ông gọi với vào trong bức rèm.
"Cốc lớn chứ?" từ ngưỡng cửa, một người đàn bà hỏi.
"Vâng. Hai cốc lớn".
Người đàn bà mang ra hai cốc bia và hai miếng đệm nỉ. Bà đặt đệm lót với bia lên bàn rồi nhìn người đàn ông và cô gái. Cô gái đang ngắm rặng đồi. Chúng trắng lên dưới ánh nắng còn miền quê thì chuyển sang màu nâu và khô ráo.
"Trông chúng tựa đàn voi trắng", nàng nói.
"Anh chẳng từng thấy con nào cả", người đàn ông uống bia đáp.
"Đúng, anh chẳng thấy".
"Anh có thể thấy", người đàn ông nói. "Nhưng nếu em bảo là anh không nhìn thấy thì cũng chẳng sao".
Cô gái nhìn bức rèm tre: "Người ta vẽ hình gì nhỉ?" nàng nói. "Có nghĩa gì vậy?"
"Anis del Toro. Một loại rước giải khát".
"Chúng mình uống thử nhé?"
Người đàn òng gọi qua bức rèm "Bà chủ". Người đàn bà bước ra.
"Bốn xu".
"Chúng tôi muốn hai cốc Anis del Toro".
"Có dùng nước không?"
"Em muốn uống với nước chứ?"
"Em không biết". Cô gái đáp. "Pha thêm nước có ngon không?"
"Ngon".
"Ông bà muốn dùng với nước chứ?" người đàn bà hỏi.
"Vâng, với nước".
"Vị của nó giống như mùi cam thảo", cô gái nói rồi đặt cốc xuống.
"Mọi thứ đều có vị ấy".
"Vâng" cô gái nói. "Mọi thứ đều có vị cam thảo. Đặc biệt là tất cả những thứ khiến người ta chờ đợi quá lâu, chẳng hạn như absinthe".
"Thôi, đừng nói nữa".
"Anh gợi ra mà", cô gái nói. "Em chỉ đùa chơi. Em đang có những phút giây thoải mái".
"Ừ, chúng mình hãy cố có thời gian thoải mái".
"Được rồi. Em đang cố. Em bảo những ngọn đồi trông giống những con voi trắng. Điều ấy chắng vui sao?"
"Ý tưởng vui đấy".
"Em muốn nếm thử thức uống mới này. Đấy là tất cả những gì chúng mình làm, nó chẳng - ngắm quang cảnh và nếm những loại nước giải khát mới hay sao?"
"Anh nghĩ thế".
Cô gái nhìn xuyên về phía rặng đồi.
"Chúng là những quả đồi đáng yêu", nàng nói. "Thực ra trông chúng chẳng giống những con voi trắng. Em chỉ muốn nói đến màu da của chúng toát lên qua rừng cây".
"Chúng mình uống thêm chứ?"
"Được thôi".
Làn gió ấm đưa bức rèm tre lại gần bàn.
"Bia ngon và mát", người đàn ông nói.
"Đáng yêu thật", cô gái nói.
"Thực ra, đó chỉ là một ca phẫu thuật cực kỳ đơn giản thôi mà, Jig", người đàn ông nói. "Thậm chí cũng chẳng phải là một ca phẫu thuật nữa".
Cô gái nhìn xuống đất, chỗ chân bàn đặt lên.
"Anh biết, em đừng nên bận tâm, Jig. Nó chẳng hề gì đâu. Chỉ để không khí vào thôi".
Cô gái không nói lời nào.
"Anh sẽ đi với em và lúc nào anh cũng ở bên em. Họ chỉ để không khí vào và rồi tất cả sẽ trở lại bình thường".
"Sau đó ta sẽ làm gì?"
"Ta sẽ thoải mái, như trước đây".
"Cái gì khiến anh nghĩ như vậy?"
"Đấy là điều duy nhất làm phiền chúng ta. Điều duy nhất khiến chúng ta bất hạnh".
Cô gái nhìn bức rèm tre, rồi đưa tay nắm hai sợi rèm.
"Rồi anh nghĩ sau đó chúng ta sẽ ổn và hạnh phúc?"
"Anh biết chúng ta sẽ. Em không phải sợ. Anh biết rất nhiều người đã làm điều đó".
"Em cũng thế", cô gái nói. "Rồi sau đó tất thảy họ đều hạnh phúc?"
"Ừ", người đàn ông nói, "Nếu em không muốn thì em không cần phải. Anh không ép nếu em không muốn. Nhưng anh biết nó cực kỳ đơn giản.
"Và anh thực sự muốn?"
"Anh nghĩ đấy là giải pháp tốt nhất. Nhưng anh không muốn em thực hiện nếu em thực sự không muốn".
"Nhưng nếu em làm điều đó thì anh sẽ hạnh phúc, mọi thứ sẽ như trước. Và anh sẽ yêu em chứ?"
"Bây giờ anh yêu em. Em biết anh yêu em".
"Em biết. Nhưng nếu em làm điều đó, rồi mọi chuyện tốt đẹp trở lại, nếu em nói những chuyện giống chuyện voi trắng, thì anh có thích không?"
"Anh sẽ thích. Bây giờ anh thích điều đó song anh chỉ không thể nào nghĩ về nó. Em biết, khi lo lắng thì anh như thế nào rồi".
"Nếu em làm điều ấy thì anh sẽ chẳng bao giờ lo lắng nữa chứ?"
"Anh không lo về điều ấy, bởi nó cực kỳ đơn giản".
"Vậy thì em sẽ làm. Bởi vì em không quan tâm đến bản thân mình".
"Em nói gì vậy?"
"Em không quan tâm đến bản thân mình".
"Chẳng sao, anh sẽ chăm sóc em".
"Ồ, vâng. Nhưng em không nghĩ về bản thân mình. Em sẽ làm điều đó rồi sau đấy mọi chuyện sẽ tốt đẹp".
"Anh không muốn em làm điều ấy nếu em nghĩ như thế".
Cô gái đứng dậy, đi đến cuối nhà ga. Đằng kia, cánh đồng ngũ cốc và rừng cây trải dọc theo bờ của dòng Ebro. Cách dòng sông một khoảng khá xa là những ngọn núi. Bóng của đám mây bồng bềnh trên cánh đồng ngũ cốc; nàng thấy dòng sông xuyên qua rừng cây.
"Lẽ ra chúng ta có thể có tất cả cái kia", nàng nói "Chúng ta có thể có tất cả nhưng mỗi ngày chúng ta lại khiến nó càng không thể".
"Em nói gì vậy?"
"Em nói chúng ta có thể có mọi thứ".
"Chúng ta có thể có mọi thứ".
"Không, chúng ta không thể".
"Chúng ta có thể có cả thế giới".
"Không, chúng ta không thể".
"Chúng ta có thể đi mọi nơi".
"Không, chúng ta không thể. Nó chẳng còn là của chúng ta nữa rồi".
"Nó là của chúng ta."
"Không nó không. Một khi người ta phá bỏ nó thì anh sẽ chẳng bao giờ có nó nữa."
"Nhưng họ không bỏ nó".
"Chúng ta hãy chờ xem".
"Quay vào trong bóng râm đi", hắn nói. "Em chớ nghĩ như thế".
"Em chẳng nghĩ gì cả", cô gái đáp. "Em chỉ biết thế".
"Anh không muốn em làm bất kỳ việc gì mà em không muốn".
"Chẳng phải điều ấy không tốt cho em", nàng nói. "Em biết. Ta gọi thêm bia nữa chứ?"
"Ừ, nhưng em phải biết".
"Em biết", cô gái nói. "Nhưng chẳng nhẽ chúng ta không thể ngừng nói được nữa sao?"
Họ ngồi vào bàn rồi cô gái nhìn ra phía những ngọn đồi bên cạnh thung lũng khô ráo, còn người đàn ông thì hết nhìn nàng rồi lại nhìn cái bàn.
"Em phải hiểu", hắn nói, "rằng anh không muốn em làm điều ấy nếu em không muốn. Anh sẽ hoàn toàn vui lòng với chuyện đó nếu nó có ý nghĩa gì đấy đối với em".
"Vậy nó không có chút ý nghĩa nào với anh sao? Chúng ta có thể thỏa thuận".
"Dĩ nhiên là có. Nhưng anh không muốn bất kỳ ai ngoài em. Anh không muốn bất kỳ một ai khác. Vả lại anh biết nó cực kỳ đơn giản".
"Vâng, anh biết nó cực kỳ đơn giản".
"Nói thế chỉ có tốt cho em, bởi anh quá hiểu nó".
"Bây giờ anh có thể làm gì đó cho em được không?"
"Anh sẽ làm bất cứ việc gì vì em".
"Em xin anh xin anh xin anh xin anh xin anh xin anh xin anh im đi có được không?"
Hắn chẳng nói lời nào nữa mà chỉ nhìn mấy chiếc túi đặt tựa vào tường nhà ga. Nhiều nhãn đính lên chúng từ tất cả các khách sạn họ đã ngủ lại.
"Nhưng anh không muốn em", hắn nói, "anh chẳng quan tâm chút nào về chuyện đó".
"Tôi sắp hét lên đây", cô gái nói.
Người đàn bà bước ra khỏi tấm rèm. Bà mang hai cốc bia rồi đặt chúng lên những miếng đệm nỉ đã ướt. "Năm phút nữa tàu sẽ đến", bà nói.
"Bà ta nói gì vậy?" cô gái hỏi.
"Rằng tàu sẽ đến trong vòng năm phút nữa".
Cô gái mỉm cười rạng rỡ với người đàn bà rồi cảm ơn bà ta.
"Tốt hơn là anh mang mấy cái túi đến đằng kia nhà ga", người đàn ông nói. Nàng mỉm cười với hắn.
"Anh làm đi, rồi quay lại và chúng ta sẽ cạn cốc".
Hắn nhấc hai chiếc túi nặng, mang chúng vòng qua nhà ga, đi đến tuyến đường kia. Hắn nhìn theo đường ray nhưng không thấy tàu. Hắn đi tắt qua quán bar, nơi những người đợi tàu đang ngồi uống, để quay trở lại. Hắn uống một cốc Anis ở quầy và nhìn mọi người. Tất cả bọn họ đang bình thản đợi tàu. Hắn bước qua bức rèm, ra ngoài. Nàng đang ngồi bên bàn và mỉm cười với hắn.
"Em cảm thấy đỡ hơn chứ", hắn hỏi.
"Em thấy dễ chịu", nàng đáp. "Ổn rồi. Em cảm thấy dễ chịu".
"Ta uống gì nhỉ?" cô gái hỏi. Nàng tháo mũ và đặt nó lên bàn.
"Tròn hơi bức", người đàn ông nói.
"Chúng mình đi uống bia đi".
"Dos cervezas" người đàn ông gọi với vào trong bức rèm.
"Cốc lớn chứ?" từ ngưỡng cửa, một người đàn bà hỏi.
"Vâng. Hai cốc lớn".
Người đàn bà mang ra hai cốc bia và hai miếng đệm nỉ. Bà đặt đệm lót với bia lên bàn rồi nhìn người đàn ông và cô gái. Cô gái đang ngắm rặng đồi. Chúng trắng lên dưới ánh nắng còn miền quê thì chuyển sang màu nâu và khô ráo.
"Trông chúng tựa đàn voi trắng", nàng nói.
"Anh chẳng từng thấy con nào cả", người đàn ông uống bia đáp.
"Đúng, anh chẳng thấy".
"Anh có thể thấy", người đàn ông nói. "Nhưng nếu em bảo là anh không nhìn thấy thì cũng chẳng sao".
Cô gái nhìn bức rèm tre: "Người ta vẽ hình gì nhỉ?" nàng nói. "Có nghĩa gì vậy?"
"Anis del Toro. Một loại rước giải khát".
"Chúng mình uống thử nhé?"
Người đàn òng gọi qua bức rèm "Bà chủ". Người đàn bà bước ra.
"Bốn xu".
"Chúng tôi muốn hai cốc Anis del Toro".
"Có dùng nước không?"
"Em muốn uống với nước chứ?"
"Em không biết". Cô gái đáp. "Pha thêm nước có ngon không?"
"Ngon".
"Ông bà muốn dùng với nước chứ?" người đàn bà hỏi.
"Vâng, với nước".
"Vị của nó giống như mùi cam thảo", cô gái nói rồi đặt cốc xuống.
"Mọi thứ đều có vị ấy".
"Vâng" cô gái nói. "Mọi thứ đều có vị cam thảo. Đặc biệt là tất cả những thứ khiến người ta chờ đợi quá lâu, chẳng hạn như absinthe".
"Thôi, đừng nói nữa".
"Anh gợi ra mà", cô gái nói. "Em chỉ đùa chơi. Em đang có những phút giây thoải mái".
"Ừ, chúng mình hãy cố có thời gian thoải mái".
"Được rồi. Em đang cố. Em bảo những ngọn đồi trông giống những con voi trắng. Điều ấy chắng vui sao?"
"Ý tưởng vui đấy".
"Em muốn nếm thử thức uống mới này. Đấy là tất cả những gì chúng mình làm, nó chẳng - ngắm quang cảnh và nếm những loại nước giải khát mới hay sao?"
"Anh nghĩ thế".
Cô gái nhìn xuyên về phía rặng đồi.
"Chúng là những quả đồi đáng yêu", nàng nói. "Thực ra trông chúng chẳng giống những con voi trắng. Em chỉ muốn nói đến màu da của chúng toát lên qua rừng cây".
"Chúng mình uống thêm chứ?"
"Được thôi".
Làn gió ấm đưa bức rèm tre lại gần bàn.
"Bia ngon và mát", người đàn ông nói.
"Đáng yêu thật", cô gái nói.
"Thực ra, đó chỉ là một ca phẫu thuật cực kỳ đơn giản thôi mà, Jig", người đàn ông nói. "Thậm chí cũng chẳng phải là một ca phẫu thuật nữa".
Cô gái nhìn xuống đất, chỗ chân bàn đặt lên.
"Anh biết, em đừng nên bận tâm, Jig. Nó chẳng hề gì đâu. Chỉ để không khí vào thôi".
Cô gái không nói lời nào.
"Anh sẽ đi với em và lúc nào anh cũng ở bên em. Họ chỉ để không khí vào và rồi tất cả sẽ trở lại bình thường".
"Sau đó ta sẽ làm gì?"
"Ta sẽ thoải mái, như trước đây".
"Cái gì khiến anh nghĩ như vậy?"
"Đấy là điều duy nhất làm phiền chúng ta. Điều duy nhất khiến chúng ta bất hạnh".
Cô gái nhìn bức rèm tre, rồi đưa tay nắm hai sợi rèm.
"Rồi anh nghĩ sau đó chúng ta sẽ ổn và hạnh phúc?"
"Anh biết chúng ta sẽ. Em không phải sợ. Anh biết rất nhiều người đã làm điều đó".
"Em cũng thế", cô gái nói. "Rồi sau đó tất thảy họ đều hạnh phúc?"
"Ừ", người đàn ông nói, "Nếu em không muốn thì em không cần phải. Anh không ép nếu em không muốn. Nhưng anh biết nó cực kỳ đơn giản.
"Và anh thực sự muốn?"
"Anh nghĩ đấy là giải pháp tốt nhất. Nhưng anh không muốn em thực hiện nếu em thực sự không muốn".
"Nhưng nếu em làm điều đó thì anh sẽ hạnh phúc, mọi thứ sẽ như trước. Và anh sẽ yêu em chứ?"
"Bây giờ anh yêu em. Em biết anh yêu em".
"Em biết. Nhưng nếu em làm điều đó, rồi mọi chuyện tốt đẹp trở lại, nếu em nói những chuyện giống chuyện voi trắng, thì anh có thích không?"
"Anh sẽ thích. Bây giờ anh thích điều đó song anh chỉ không thể nào nghĩ về nó. Em biết, khi lo lắng thì anh như thế nào rồi".
"Nếu em làm điều ấy thì anh sẽ chẳng bao giờ lo lắng nữa chứ?"
"Anh không lo về điều ấy, bởi nó cực kỳ đơn giản".
"Vậy thì em sẽ làm. Bởi vì em không quan tâm đến bản thân mình".
"Em nói gì vậy?"
"Em không quan tâm đến bản thân mình".
"Chẳng sao, anh sẽ chăm sóc em".
"Ồ, vâng. Nhưng em không nghĩ về bản thân mình. Em sẽ làm điều đó rồi sau đấy mọi chuyện sẽ tốt đẹp".
"Anh không muốn em làm điều ấy nếu em nghĩ như thế".
Cô gái đứng dậy, đi đến cuối nhà ga. Đằng kia, cánh đồng ngũ cốc và rừng cây trải dọc theo bờ của dòng Ebro. Cách dòng sông một khoảng khá xa là những ngọn núi. Bóng của đám mây bồng bềnh trên cánh đồng ngũ cốc; nàng thấy dòng sông xuyên qua rừng cây.
"Lẽ ra chúng ta có thể có tất cả cái kia", nàng nói "Chúng ta có thể có tất cả nhưng mỗi ngày chúng ta lại khiến nó càng không thể".
"Em nói gì vậy?"
"Em nói chúng ta có thể có mọi thứ".
"Chúng ta có thể có mọi thứ".
"Không, chúng ta không thể".
"Chúng ta có thể có cả thế giới".
"Không, chúng ta không thể".
"Chúng ta có thể đi mọi nơi".
"Không, chúng ta không thể. Nó chẳng còn là của chúng ta nữa rồi".
"Nó là của chúng ta."
"Không nó không. Một khi người ta phá bỏ nó thì anh sẽ chẳng bao giờ có nó nữa."
"Nhưng họ không bỏ nó".
"Chúng ta hãy chờ xem".
"Quay vào trong bóng râm đi", hắn nói. "Em chớ nghĩ như thế".
"Em chẳng nghĩ gì cả", cô gái đáp. "Em chỉ biết thế".
"Anh không muốn em làm bất kỳ việc gì mà em không muốn".
"Chẳng phải điều ấy không tốt cho em", nàng nói. "Em biết. Ta gọi thêm bia nữa chứ?"
"Ừ, nhưng em phải biết".
"Em biết", cô gái nói. "Nhưng chẳng nhẽ chúng ta không thể ngừng nói được nữa sao?"
Họ ngồi vào bàn rồi cô gái nhìn ra phía những ngọn đồi bên cạnh thung lũng khô ráo, còn người đàn ông thì hết nhìn nàng rồi lại nhìn cái bàn.
"Em phải hiểu", hắn nói, "rằng anh không muốn em làm điều ấy nếu em không muốn. Anh sẽ hoàn toàn vui lòng với chuyện đó nếu nó có ý nghĩa gì đấy đối với em".
"Vậy nó không có chút ý nghĩa nào với anh sao? Chúng ta có thể thỏa thuận".
"Dĩ nhiên là có. Nhưng anh không muốn bất kỳ ai ngoài em. Anh không muốn bất kỳ một ai khác. Vả lại anh biết nó cực kỳ đơn giản".
"Vâng, anh biết nó cực kỳ đơn giản".
"Nói thế chỉ có tốt cho em, bởi anh quá hiểu nó".
"Bây giờ anh có thể làm gì đó cho em được không?"
"Anh sẽ làm bất cứ việc gì vì em".
"Em xin anh xin anh xin anh xin anh xin anh xin anh xin anh im đi có được không?"
Hắn chẳng nói lời nào nữa mà chỉ nhìn mấy chiếc túi đặt tựa vào tường nhà ga. Nhiều nhãn đính lên chúng từ tất cả các khách sạn họ đã ngủ lại.
"Nhưng anh không muốn em", hắn nói, "anh chẳng quan tâm chút nào về chuyện đó".
"Tôi sắp hét lên đây", cô gái nói.
Người đàn bà bước ra khỏi tấm rèm. Bà mang hai cốc bia rồi đặt chúng lên những miếng đệm nỉ đã ướt. "Năm phút nữa tàu sẽ đến", bà nói.
"Bà ta nói gì vậy?" cô gái hỏi.
"Rằng tàu sẽ đến trong vòng năm phút nữa".
Cô gái mỉm cười rạng rỡ với người đàn bà rồi cảm ơn bà ta.
"Tốt hơn là anh mang mấy cái túi đến đằng kia nhà ga", người đàn ông nói. Nàng mỉm cười với hắn.
"Anh làm đi, rồi quay lại và chúng ta sẽ cạn cốc".
Hắn nhấc hai chiếc túi nặng, mang chúng vòng qua nhà ga, đi đến tuyến đường kia. Hắn nhìn theo đường ray nhưng không thấy tàu. Hắn đi tắt qua quán bar, nơi những người đợi tàu đang ngồi uống, để quay trở lại. Hắn uống một cốc Anis ở quầy và nhìn mọi người. Tất cả bọn họ đang bình thản đợi tàu. Hắn bước qua bức rèm, ra ngoài. Nàng đang ngồi bên bàn và mỉm cười với hắn.
"Em cảm thấy đỡ hơn chứ", hắn hỏi.
"Em thấy dễ chịu", nàng đáp. "Ổn rồi. Em cảm thấy dễ chịu".
Bản dịch của Lê Huy Bắc
