Trong một bài văn tự sự, có các đoạn văn nhỏ và chức năng của nó là nêu bật lên một ý của bài văn. Các đoạn văn nhỏ có câu chủ đề và mang một ý nghĩa nhất định. Đoạn văn cần có sự sắp xếp các ý, sự kiện sao cho hợp lí và diễn ra theo trình tự nhất định. Các đoạn văn nhỏ trong bài văn có chức năng chung là thể hiện chủ đề và ý nghĩa văn bản. Cách viết một đoạn văn tự sự là rất quan trọng vì đoạn văn cấu thành một bài viết hoàn chỉnh. Nhưng, mấy ai biết được cách viết đúng ? Bài học hôm nay sẽ là kiến thức về đoạn văn tự sự và cách viết một đoạn văn tự sự hay.
I. Đoạn văn trong văn bản tự sự
1. Ngữ liệu
Xét văn bản Tấm Cám
- Văn bản đó được cấu thành từ những đoạn văn
- Trong đoạn 1, câu đầu tiên là câu chủ đề, nêu ý khái quát của văn bản giới thiệu về mối quan hệ giữa Tấm và Cám
- Các câu khác trong văn bản cụ thể hoá về cuộc đời và số phận của Tấm – Cám
- Nội dung của các đoạn văn trong văn bản đều hướng vào chủ đề chính đó là cuộc đời của Tấm và Cám, qua đó thể hiện quan niệm sống của nhân dân ta “ở hiền gặp lành, ác giả ác báo”
2. Đặc điểm đoạn văn trong văn bản tự sự
- Mỗi đoạn văn thường có câu nêu ý khái quát chủ đề, các câu khác diễn đạt ý cụ thể để thuyết minh, miêu tả, giải thích để mở rộng làm rõ ý khái quát.
- Trong văn bản tự sự thường gồm nhiều đoạn văn với nhiệm vụ khác nhau: Đoạn mở đầu: giới thiệu, đoạn thân bài: diễn biến sự việc, chi tiết, đoạn kết: kết thúc câu chuyện, tạo ấn tượng mạnh tới suy nghĩ, cảm xúc người đọc.
- Nội dung mỗi đoạn văn tuy khác nhau nhưng đều có chung nhiệm vụ là thể hiện chủ đề và ý nghĩa của văn bản
II. Cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự.
1. Xét ví dụ:
Đề bài: Viết một đoạn văn tưởng tượng cảnh Trọng Thủy sau khi chết gặp lại Mị Châu dưới thủy cung .
- Bước 1: Hình dung, tưởng tượng những sự việc xảy ra như thế nào rồi lần lượt kể lại diễn biến của nó
+ Hoàn cảnh, không gian gặp gỡ
+ Trọng Thủy ăn năn hối hận xin được Mị Châu tha thứ.
+ Mị Châu ban đầu rất giận dữ, không muốn gặp mặt Trọng Thủy
+ Sau khi nghe Trọng Thủy rãi bày những khó xử trong lòng, và thể hiện tình yêu chân thành với vợ, Mị Châu cũng dần mềm lòng.
+ Mị Châu tha thứ cho Trọng Thủy, từ đó hai người sống với nhau hạnh phúc
Bước 2: Dùng câu chủ đề nêu ý bao trùm
Dưới thủy cung, hồn chàng lang thang đi tìm kiếm Mị Châu
Bước 3: Viết các câu thể hiện nội dung cụ thể.
Dưới thủy cung, hồn chàng lang thang đi tìm kiếm Mị Châu. Long Vương thương xót nên cho hai người gặp mặt. Nhìn vẻ uất hận còn đọng đầy trong đôi mắt đẫm lệ của người vợ trẻ đã vì mình mà phải chết thảm khốc, Trọng Thủy bật khóc. Tiếng khóc nghẹn ngào, thống thiết của chàng khiến sỏi đá cũng phải mủi lòng. Trọng Thủy quỳ xuống, van xin Mị Châu tha thứ cho tội lỗi của mình.
- Nàng ơi! Mong nàng hiểu cho ta, ta không thể nào làm khác được! Ta không dám chống lại lệnh của vua cha! Vì muốn thôn tính Âu Lạc mà cha ta bắt ta phải vờ cầu hôn nàng để nhân đó dò la bí mật của nỏ thần. Nàng tin yêu ta nên không giấu diếm điều gì. Ta đã lợi dụng sự ngây thơ, cả tin của nàng để làm điều ám muội.Sắc giận trên gương mặt Mị Châu vẫn chưa nguôi. Nàng trách:
- Thiếp một lòng tin yêu chàng, sao chàng nỡ lừa dối thiếp?Trọng Thủy giãi bày: Quả là lúc đầu, ta rắp tẩm lừa dối cha con nàng, nhưng sau một thời gian chung sống, ta thực sự yêu nàng. Vợ chồng một ngày nên nghĩa, làm sao ta có thể quên ? Câu hỏi của ta lúc chia tay nàng trước khi về nước cũng xuất phát từ ước muốn sum họp sau khi chiến tranh kết thúc, ta và nàng sẽ sống hạnh phúc bên nhau. Nhưng đó chỉ là ảo tưởng mà thôi! Lúc ta nhận ra sự tàn bạo, nghiệt ngã của một cuộc chiến tranh phi nghĩa thì đã quá muộn màng! Vì mù quáng tuân theo lệnh cha, ta đã trở thành kẻ phản bội đáng bị người đời lên án và phỉ nhổ. Ta đã trả giá bằng chính sinh mạng của mình và tin chắc rằng cha ta – dẫu là kẻ chiến thắng – cũng không thể vui hưởng vinh quang trước cái chết oan khiên của đứa con trai mà ông đặt nhiều kì vọng. Mị Châu ơi! Ta muốn ngàn lần cầu xin nàng rộng lòng tha thứ! Nước mắt Mị Châu vẫn lã chã tuôn rơi. Nàng vừa giận, vừa thương Trọng Thủy – một nạn nhân khốn khổ của cuộc chiến tranh xâm lược. Hai vợ chồng ôm nhau khóc. Kì lạ thay, những giọt lệ của họ biến thành những hạt châu lóng lánh. Họ sống bên nhau dưới đáy biển khơi. Tương truyền rằng, những giọt nước mắt – hạt châu ấy nếu ai may mắn tìm được, đem về rửa bằng nước giếng ở Loa Thành thì nó sẽ sáng ngời.
2. Kết luận
Để viết đoạn văn tự sự cần:
- Hình dung sự việc xảy ra như thế nào rồi lần lượt kể lại diễn biến của nó
- Khi viết phải huy động năng lực quan sát, tưởng tượng và vốn sống. Sau đó vận dụng kĩ năng miêu tả, kể chuyện biểu cảm để hoàn chỉnh đoạn văn
- Dùng câu chủ đề nêu ý bao trùm
- Viết các câu thể hiện nội dung cụ thể.
Tổng hợp
1. Ngữ liệu
Xét văn bản Tấm Cám
- Văn bản đó được cấu thành từ những đoạn văn
- Trong đoạn 1, câu đầu tiên là câu chủ đề, nêu ý khái quát của văn bản giới thiệu về mối quan hệ giữa Tấm và Cám
- Các câu khác trong văn bản cụ thể hoá về cuộc đời và số phận của Tấm – Cám
- Nội dung của các đoạn văn trong văn bản đều hướng vào chủ đề chính đó là cuộc đời của Tấm và Cám, qua đó thể hiện quan niệm sống của nhân dân ta “ở hiền gặp lành, ác giả ác báo”
2. Đặc điểm đoạn văn trong văn bản tự sự
- Mỗi đoạn văn thường có câu nêu ý khái quát chủ đề, các câu khác diễn đạt ý cụ thể để thuyết minh, miêu tả, giải thích để mở rộng làm rõ ý khái quát.
- Trong văn bản tự sự thường gồm nhiều đoạn văn với nhiệm vụ khác nhau: Đoạn mở đầu: giới thiệu, đoạn thân bài: diễn biến sự việc, chi tiết, đoạn kết: kết thúc câu chuyện, tạo ấn tượng mạnh tới suy nghĩ, cảm xúc người đọc.
- Nội dung mỗi đoạn văn tuy khác nhau nhưng đều có chung nhiệm vụ là thể hiện chủ đề và ý nghĩa của văn bản
II. Cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự.
1. Xét ví dụ:
Đề bài: Viết một đoạn văn tưởng tượng cảnh Trọng Thủy sau khi chết gặp lại Mị Châu dưới thủy cung .
- Bước 1: Hình dung, tưởng tượng những sự việc xảy ra như thế nào rồi lần lượt kể lại diễn biến của nó
+ Hoàn cảnh, không gian gặp gỡ
+ Trọng Thủy ăn năn hối hận xin được Mị Châu tha thứ.
+ Mị Châu ban đầu rất giận dữ, không muốn gặp mặt Trọng Thủy
+ Sau khi nghe Trọng Thủy rãi bày những khó xử trong lòng, và thể hiện tình yêu chân thành với vợ, Mị Châu cũng dần mềm lòng.
+ Mị Châu tha thứ cho Trọng Thủy, từ đó hai người sống với nhau hạnh phúc
Bước 2: Dùng câu chủ đề nêu ý bao trùm
Dưới thủy cung, hồn chàng lang thang đi tìm kiếm Mị Châu
Bước 3: Viết các câu thể hiện nội dung cụ thể.
Dưới thủy cung, hồn chàng lang thang đi tìm kiếm Mị Châu. Long Vương thương xót nên cho hai người gặp mặt. Nhìn vẻ uất hận còn đọng đầy trong đôi mắt đẫm lệ của người vợ trẻ đã vì mình mà phải chết thảm khốc, Trọng Thủy bật khóc. Tiếng khóc nghẹn ngào, thống thiết của chàng khiến sỏi đá cũng phải mủi lòng. Trọng Thủy quỳ xuống, van xin Mị Châu tha thứ cho tội lỗi của mình.
- Nàng ơi! Mong nàng hiểu cho ta, ta không thể nào làm khác được! Ta không dám chống lại lệnh của vua cha! Vì muốn thôn tính Âu Lạc mà cha ta bắt ta phải vờ cầu hôn nàng để nhân đó dò la bí mật của nỏ thần. Nàng tin yêu ta nên không giấu diếm điều gì. Ta đã lợi dụng sự ngây thơ, cả tin của nàng để làm điều ám muội.Sắc giận trên gương mặt Mị Châu vẫn chưa nguôi. Nàng trách:
- Thiếp một lòng tin yêu chàng, sao chàng nỡ lừa dối thiếp?Trọng Thủy giãi bày: Quả là lúc đầu, ta rắp tẩm lừa dối cha con nàng, nhưng sau một thời gian chung sống, ta thực sự yêu nàng. Vợ chồng một ngày nên nghĩa, làm sao ta có thể quên ? Câu hỏi của ta lúc chia tay nàng trước khi về nước cũng xuất phát từ ước muốn sum họp sau khi chiến tranh kết thúc, ta và nàng sẽ sống hạnh phúc bên nhau. Nhưng đó chỉ là ảo tưởng mà thôi! Lúc ta nhận ra sự tàn bạo, nghiệt ngã của một cuộc chiến tranh phi nghĩa thì đã quá muộn màng! Vì mù quáng tuân theo lệnh cha, ta đã trở thành kẻ phản bội đáng bị người đời lên án và phỉ nhổ. Ta đã trả giá bằng chính sinh mạng của mình và tin chắc rằng cha ta – dẫu là kẻ chiến thắng – cũng không thể vui hưởng vinh quang trước cái chết oan khiên của đứa con trai mà ông đặt nhiều kì vọng. Mị Châu ơi! Ta muốn ngàn lần cầu xin nàng rộng lòng tha thứ! Nước mắt Mị Châu vẫn lã chã tuôn rơi. Nàng vừa giận, vừa thương Trọng Thủy – một nạn nhân khốn khổ của cuộc chiến tranh xâm lược. Hai vợ chồng ôm nhau khóc. Kì lạ thay, những giọt lệ của họ biến thành những hạt châu lóng lánh. Họ sống bên nhau dưới đáy biển khơi. Tương truyền rằng, những giọt nước mắt – hạt châu ấy nếu ai may mắn tìm được, đem về rửa bằng nước giếng ở Loa Thành thì nó sẽ sáng ngời.
2. Kết luận
Để viết đoạn văn tự sự cần:
- Hình dung sự việc xảy ra như thế nào rồi lần lượt kể lại diễn biến của nó
- Khi viết phải huy động năng lực quan sát, tưởng tượng và vốn sống. Sau đó vận dụng kĩ năng miêu tả, kể chuyện biểu cảm để hoàn chỉnh đoạn văn
- Dùng câu chủ đề nêu ý bao trùm
- Viết các câu thể hiện nội dung cụ thể.
Tổng hợp
- Từ khóa
- viết một đoạn văn tự sự
