Con chim chiền chiện (Huy Cận)

Con chim chiền chiện (Huy Cận)

Lan Hương
Lan Hương
  • Thành viên BQT
  • Truyền thông VHT 19
Huy Cận là nhà thơ lớn, một đại biểu xuất sắc của phong trào thơ Mới với hồn thơ ảo não. Trong đó, tác phẩm "Con chim chiền chiện" đã để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc trong lòng người đọc bởi ngôn ngữ chọn lọc, giàu hình ảnh cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, đồng thời thu nhận những cảm xúc mà thiên nhiên đem đến cho con người. Để hiểu thêm về tác phẩm này, mời các bạn cùng tham khảo bài viết dưới đây nhé!
con chim chiền chiện.png

Con chim chiền chiện

I. Tác giả

1. Tiểu sử

- Huy Cận (1919-2005) quê ở làng Ân Phú, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh.
- Thuở nhỏ ông học ở quê rồi vào Huế học hết trung học.
- Năm 1939 ra Hà Nội học ở Trường Cao đẳng Canh nông.
- Từ năm 1942, Huy Cận tích cực hoạt động trong mặt trận Việt Minh sau đó được bầu vào uỷ ban dân tộc giải phóng toàn quốc.
- Sau cách mạng tháng 8, giữ nhiều trọng trách quan trọng trong chính quyền cách mạng.
- Sau này ông làm Thứ trưởng Bộ Văn hóa, rồi Bộ trưởng đặc trách Văn hóa Thông tin trực thuộc Hội đồng Bộ trưởng trong chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, phụ trách các công tác văn hóa và văn nghệ.
- Từ 1984, ông là Chủ tịch Ủy ban Trung ương Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam. Ngoài ra, ông còn là Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa I, II và VII.

2. Sự nghiệp
a. Phong cách nghệ thuật
- Huy Cận là nhà thơ lớn, một đại biểu xuất sắc của phong trào Thơ Mới với hồn thơ ảo não.
- Thơ Huy Cận hàm súc, giàu chất suy tưởng triết lí.

b. Tác phẩm chính
- Trước cách mạng tháng 8: Lửa thiêng, Kinh cầu tự, Vũ trụ ca
- Sau cách mạng tháng 8: Trời mỗi ngày lại sáng, Đất nở hoa, Chiến trường gần đến chiến trường xa...

3. Vị trí và tầm ảnh hưởng
- Huy Cận đã được Nhà nước phong tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (đợt I - năm 1996).
- Tháng 6 năm 2001, Huy Cận được bầu là viện sĩ Viện Hàn lâm Thơ Thế giới.
- Ngày 23 tháng 2 năm 2005, ông được Nhà nước truy tặng Huân chương Sao Vàng.

II. Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- In trong Những bài thơ em yêu, Phạm Hổ, Nguyễn Nghiệp tuyển chọn

b. Bố cục
- Phần 1 (Hai khổ đầu) Chim chiền chiện bay giữa khung cảnh đồng lúa cao rộng
- Phần 2 (Còn lại): Tiếng hót đẹp của chim chiền chiện

c. Thể loại: thơ bốn chữ

d. Phương thức biểu đạt: biểu cảm kết hợp miêu tả

2. Giá trị nội dung, nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Bài thơ nói về những chú chim chiền chiện với tiếng hót trong veo báo hiệu sự bắt đầu của mùa xuân. Đồng thời ca ngợi cuộc sống yên bình, tự do và sự no ấm ở làng quê Việt Nam

b. Giá trị nghệ thuật
- Ngôn ngữ giàu hình ảnh
- Cách ngắt nhịp 2/2, 3/1 linh hoạt

3. Nội dung chính
Bài thơ nói về những chú chim chiền chiện với tiếng hót trong veo báo hiệu sự bắt đầu của mùa xuân. Đồng thời ca ngợi cuộc sống yên bình, tự do và sự no ấm ở làng quê Việt Nam

III. Trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 22, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Xác định vần và nhịp của bài thơ và cho biết hiệu quả nghệ thuật của nó.

Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ để xác định vần và nhịp

Lời giải chi tiết:
- Gieo vần:
+ Vần chân (cao - ngào, xanh - lanh, chi - thì, sà - cá, nhà - ta)
+ Vần lưng (chiền - chiện, vút - vút, cánh - xanh, cao - cao, chim - chim, chuyện - chuyện, bối - rối, tưng - bừng)
- Nhịp thơ 2/2
=> Hiệu quả nghệ thuật: thể hiện hình ảnh con chim tự do bay lượn trong không gian cao rộng, thoáng đãng

Câu 2 (trang 22, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Phân tích một hình ảnh trong bài thơ mà em cho là độc đáo nhất.

Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ và chọn một hình ảnh em cho là độc đáo nhất

Lời giải chi tiết:
- Một số từ ngữ, hình ảnh độc đáo trong bài thơ: tiếng hót long lạnh như cành sương chói, tiếng hót làm xanh da trời, hồn xanh quê nhà
- Hình ảnh em cho là độc đáo nhất: tiếng hót làm xanh da trời tạo sự chuyển hóa của cảm giác sang thính giác, tiếng hót của chim chiền chiện làm bầu trời xanh hơn, thể hiện hồn quê hương

Câu 3 (trang 22, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Trong khổ thơ thứ hai và thứ tư, tác giả đã sử dụng những biện pháp tu từ nào? Những biện pháp đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của hai khổ thơ?

Phương pháp giải:
Đọc kĩ khổ thơ thứ hai và thứ tư để xác định biện pháp tu từ

Lời giải chi tiết:
- Biện pháp nhân hóa (Chim ơi, chim nói/ Chuyện chi, chuyện chi?/ Lòng vui bối rối; Lòng cho vui nhiều,...)
- Biện pháp điệp từ (cao hoài - cao vợi)
- Biện pháp so sánh (Tiếng hót long lanh như cành sương chói)
- Biện pháp ẩn dụ (Tiếng ngọc trong veo/ Chim gieo từng chuỗi…)
=> Tác dụng: góp phần ca ngợi vẻ đẹp của tiếng chim, thể hiện cảm xúc trong trẻo, tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương của nhà thơ

Câu 4 (trang 22, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc của tác giả. Đó là cảm xúc gì?

Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ để xác định từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc của tác giả

Lời giải chi tiết:
- Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc tác giả:
+ “Lòng vui bối rối”
+ “Tưng bừng lòng ta”
- Đó là cảm xúc vui vẻ, hạnh phúc khi nghe thấy tiếng chim chiền chiện

Câu 5 (trang 22, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Thông qua bài thơ, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì?

Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:
Thông điệp của bài thơ: con người cần giao hòa với thiên nhiên để cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, đồng thời thu nhận những cảm xúc mà thiên nhiên đem đến cho con người

Trên đây là bài soạn "Con chim chiền chiện". Hi vọng bài viết sẽ trở thành nguồn tài liệu tham khảo giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập.
_Chúc các bạn học tốt!_
 
Sửa lần cuối:
Từ khóa
con chim chiền chiện huy cận nghe thuat thien nhien
804
0
0

BBT đề xuất

Đang có mặt

Không có thành viên trực tuyến.
Top