Dưới đây là một vài đề bài đọc hiểu liên quan đến tác phẩm Hoàng Lê nhất thống trí. Dạng bài tập này thường gặp trong các bài thi hay bài kiểm tra. Hi vọng, đây là những đề đọc hiểu giúp các bạn học sinh hiểu sâu hơn về tác phẩm Hoàng Lê nhất thống trí.
Đề bài 1: Đọc kĩ đoạn văn sau:
“Trong khoảng vũ trụ, đất nào sao ấy, đều đã phân biệt rõ ràng, phương Nam, phương Bắc chia nhau mà cai trị. Người phương Bắc không phải nòi giống nước ta, bụng dạ ắt khác. Từ đời nhà Hán đến nay, chúng đã mấy phen cướp bóc nước ta, giết hại nhân dân, vơ vét của cải, người mình không thể chịu nổi, ai cũng muốn đuổi chúng đi .”
a. Đoạn văn trích trong tác phẩm nào? Tác giả là ai? Đây là lời của nhân vật nào?
b. Ý nghĩa lời nói của nhân vật?
Gợi ý:
a.- Đoạn văn trích trong tác phẩm “Hoàng Lê nhất thống chí”
- Tác giả: Ngô gia văn phái (Một nhóm tác giả thuộc dòng họ Ngô Thì)
- Đây là lời của vua Quang Trung - Nguyễn Huệ
b. Ý nghĩa lời nói của nhân vật :
+ Lời dụ của vua Quang Trung - Nguyễn Huệ trước quân lính đã khẳng định đanh thép, hùng hồn chủ quyền của dân tộc về lãnh thổ, về biên giới.
+ Vạch rõ dã tâm của kẻ thù cùng như những tội ác tày trời của chúng.
+ Quyết tâm chiến đấu, tiêu diệt kẻ thù, đuổi chúng ra khỏi bờ cõi của đất nước.
+ Lời dụ quân lính của vua Quang Trung - Nguyễn Huệ rất có sức thuyết phục, vừa khéo léo, mềm mỏng vừa rất kiên quyết, hợp tình, hợp lí. Lời dụ của ông đã khơi gợi được lòng yêu nước của quân lính, kích thích lòng tự hào, tự tôn dân tộc,... Lời dụ làm ngời sáng phẩm chất cao quý của vua Quang Trung - Nguyễn Huệ.
Đề bài 2: Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi:
"...Các ngươi đều là những người có lương tri, lương năng, hãy nên cùng ta đồng tâm hiệp lực, để dựng nên công lớn. Chớ có quen theo thói cũ, ăn ở hai lòng, nếu như việc phát giác ra, sẽ bị giết ngay tức khắc, không tha một ai, chớ bảo là ta không nói trước!"
1. Đoạn văn trên trích trong tác phẩm nào? Của ai?Nêu một vài hiểu biết của em về tác giả của đoạn trích?
2. Đoạn văn trên là lời nói của ai? Ở đâu?Đọc đoạn văn này em thấy giống thể loại gì trong văn học cổ?
3. Qua những câu văn trên em liên tưởng thấy giống như những lời văn trong bài nào của văn học cổ? Do ai viết? Mục đích viết?
4. Nội dung của đoạn văn trên nói lên điều gì?
Gợi ý:
1.- Nêu được tác phẩm "Hoàng Lê nhất thống chí"
- Của nhóm tác giả: Ngô gia văn phái
- Quê: Làng Tả Thanh Oai-Hà Tây cũ. Nay thuộc Hà Nội.Là dòng họ lớn nổi tiếng đỗ cao có tài văn học. Một số người trong gia đình đó đã viết chung tác phẩm "Hoàng Lê nhất thống chí". Tiêu biểu là Ngô Thì Chí, Ngô Thì Du, Ngô Thì Nhậm.
2. Đoạn văn trên là lời nói của Quang Trung ở trấn Nghệ An
- Đoạn văn trên giống thể loại "Hịch" trong văn học cổ.
3. Những câu trên khiến người ta liên tưởng giống như những lời văn trong bài "Hịch tướng sĩ" của Trần Quốc Tuấn. Viết để kêu gọi quân sĩ học tập "Binh thư yếu lược" chuẩn bị đánh giặc Nguyên-Mông.
4. Nội dung đoạn văn: Kêu gọi đồng tâm hiệp lực trong chiến đấu và trung thành với vua Quang Trung.
Đề bài 3: “ Hoàng Lê nhất thống chí ” là một tác phẩm văn xuôi chữ Hán có quy mô lớn nhất và đạt những thành công xuất sắc về nghệ thuật, đặc biệt trong lĩnh vực tiểu thuyết của văn học Việt Nam thời trung đại.
a. Hãy giải thích nhan đề tác phẩm.
b.Theo em, nguồn cảm hứng nào đã chi phối ngòi bút của tác giả khi tạo
dựng hình ảnh nhân vật chính Quang Trung-Nguyễn Huệ ?
Gợi ý:
a. Ý nghĩa nhan đề “ Hoàng Lê Nhất Thống Trí ” ghi chép về sự thống nhất của Vương triều nhà Lê (thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh, trả lại Bắc Hà cho vua Lê.
b. Nhóm tác giả Ngô Gia Văn Phái vốn là những cựu thần, chịu ơn sâu nghĩa của vua Lê, vậy mà viết rất hay mà thực về người anh hung Nguyễn Huệ vì:
– Họ là những người viết tiểu thuyết lịch sử, họ phải tôn trọng lịch sử và phản ánh khách quan nhân vật, sự kiện lịch sử.
– Mặc dù các tác giả dòng họ Ngô Thì vốn là những người yêu nước không thể bỏ qua sự thật là vua Lê đã hèn nhát “ cõng rắn cắn gà nhà ”. Do đó họ không thể phủ nhận chiến thắng lẫy lừng của ma Quang Trung, xứng đáng là niềm tự hoà dân tộc.
Dạng đề đọc hiểu – Hoàng Lê nhất thống trí
Đề bài 1: Đọc kĩ đoạn văn sau:
“Trong khoảng vũ trụ, đất nào sao ấy, đều đã phân biệt rõ ràng, phương Nam, phương Bắc chia nhau mà cai trị. Người phương Bắc không phải nòi giống nước ta, bụng dạ ắt khác. Từ đời nhà Hán đến nay, chúng đã mấy phen cướp bóc nước ta, giết hại nhân dân, vơ vét của cải, người mình không thể chịu nổi, ai cũng muốn đuổi chúng đi .”
a. Đoạn văn trích trong tác phẩm nào? Tác giả là ai? Đây là lời của nhân vật nào?
b. Ý nghĩa lời nói của nhân vật?
Gợi ý:
a.- Đoạn văn trích trong tác phẩm “Hoàng Lê nhất thống chí”
- Tác giả: Ngô gia văn phái (Một nhóm tác giả thuộc dòng họ Ngô Thì)
- Đây là lời của vua Quang Trung - Nguyễn Huệ
b. Ý nghĩa lời nói của nhân vật :
+ Lời dụ của vua Quang Trung - Nguyễn Huệ trước quân lính đã khẳng định đanh thép, hùng hồn chủ quyền của dân tộc về lãnh thổ, về biên giới.
+ Vạch rõ dã tâm của kẻ thù cùng như những tội ác tày trời của chúng.
+ Quyết tâm chiến đấu, tiêu diệt kẻ thù, đuổi chúng ra khỏi bờ cõi của đất nước.
+ Lời dụ quân lính của vua Quang Trung - Nguyễn Huệ rất có sức thuyết phục, vừa khéo léo, mềm mỏng vừa rất kiên quyết, hợp tình, hợp lí. Lời dụ của ông đã khơi gợi được lòng yêu nước của quân lính, kích thích lòng tự hào, tự tôn dân tộc,... Lời dụ làm ngời sáng phẩm chất cao quý của vua Quang Trung - Nguyễn Huệ.
Đề bài 2: Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi:
"...Các ngươi đều là những người có lương tri, lương năng, hãy nên cùng ta đồng tâm hiệp lực, để dựng nên công lớn. Chớ có quen theo thói cũ, ăn ở hai lòng, nếu như việc phát giác ra, sẽ bị giết ngay tức khắc, không tha một ai, chớ bảo là ta không nói trước!"
1. Đoạn văn trên trích trong tác phẩm nào? Của ai?Nêu một vài hiểu biết của em về tác giả của đoạn trích?
2. Đoạn văn trên là lời nói của ai? Ở đâu?Đọc đoạn văn này em thấy giống thể loại gì trong văn học cổ?
3. Qua những câu văn trên em liên tưởng thấy giống như những lời văn trong bài nào của văn học cổ? Do ai viết? Mục đích viết?
4. Nội dung của đoạn văn trên nói lên điều gì?
Gợi ý:
1.- Nêu được tác phẩm "Hoàng Lê nhất thống chí"
- Của nhóm tác giả: Ngô gia văn phái
- Quê: Làng Tả Thanh Oai-Hà Tây cũ. Nay thuộc Hà Nội.Là dòng họ lớn nổi tiếng đỗ cao có tài văn học. Một số người trong gia đình đó đã viết chung tác phẩm "Hoàng Lê nhất thống chí". Tiêu biểu là Ngô Thì Chí, Ngô Thì Du, Ngô Thì Nhậm.
2. Đoạn văn trên là lời nói của Quang Trung ở trấn Nghệ An
- Đoạn văn trên giống thể loại "Hịch" trong văn học cổ.
3. Những câu trên khiến người ta liên tưởng giống như những lời văn trong bài "Hịch tướng sĩ" của Trần Quốc Tuấn. Viết để kêu gọi quân sĩ học tập "Binh thư yếu lược" chuẩn bị đánh giặc Nguyên-Mông.
4. Nội dung đoạn văn: Kêu gọi đồng tâm hiệp lực trong chiến đấu và trung thành với vua Quang Trung.
Đề bài 3: “ Hoàng Lê nhất thống chí ” là một tác phẩm văn xuôi chữ Hán có quy mô lớn nhất và đạt những thành công xuất sắc về nghệ thuật, đặc biệt trong lĩnh vực tiểu thuyết của văn học Việt Nam thời trung đại.
a. Hãy giải thích nhan đề tác phẩm.
b.Theo em, nguồn cảm hứng nào đã chi phối ngòi bút của tác giả khi tạo
dựng hình ảnh nhân vật chính Quang Trung-Nguyễn Huệ ?
Gợi ý:
a. Ý nghĩa nhan đề “ Hoàng Lê Nhất Thống Trí ” ghi chép về sự thống nhất của Vương triều nhà Lê (thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh, trả lại Bắc Hà cho vua Lê.
b. Nhóm tác giả Ngô Gia Văn Phái vốn là những cựu thần, chịu ơn sâu nghĩa của vua Lê, vậy mà viết rất hay mà thực về người anh hung Nguyễn Huệ vì:
– Họ là những người viết tiểu thuyết lịch sử, họ phải tôn trọng lịch sử và phản ánh khách quan nhân vật, sự kiện lịch sử.
– Mặc dù các tác giả dòng họ Ngô Thì vốn là những người yêu nước không thể bỏ qua sự thật là vua Lê đã hèn nhát “ cõng rắn cắn gà nhà ”. Do đó họ không thể phủ nhận chiến thắng lẫy lừng của ma Quang Trung, xứng đáng là niềm tự hoà dân tộc.