Tản Đà (1889-1939) tên thật là Nguyễn Khắc Hiếu là một người đa tài ông làm thơ, làm văn và còn là một nhà viết kịch nổi tiếng của nước ta. Sở dĩ ông lấy bút danh là Tản Đà cũng là vì ông là một người yêu quê hương đất nước, ông muốn bút danh của mình gắn liền với quê hương, Tản Đà có nghĩa là sự gắn kết giữa núi Tản Viên và sông Đà của quê hương ông. Ông nổi lên như một ngôi sao sáng, vừa độc đáo, vừa sáng tạo trong văn đàn Việt Nam đầu thế kỉ XX. Ông viết những bài thơ lãng mạn với những ý tưởng rất ngông, đậm chất phóng khoáng, cá tính mạnh mẽ, ông cũng được đánh giá là người chuẩn bị cho sự nghiệp ra đời của thơ mới trong nền văn học Việt Nam, là “gạch nối liền giữa hai thời kì văn học cổ điển và hiện đại”. Thơ ông chủ yếu mang đậm màu sắc “ngông” tiêu biểu là bài thơ “Muốn làm thằng Cuội”.
1/ Tìm hiểu chung
a/ Tác giả
- Tên: Nguyễn Khắc Hiếu.
- Quê quán: Làng Thượng Khê, huyện Bất Bạt nay thuộc Ba Vì, Hà Nội.
- Cuộc đời:
+ Ông xuất thân là một nhà Nho, hai lần đi thi không đỗ, chuyển sang văn chương quốc ngữ.
+ Thơ ông tràn đầy cảm xúc lãng mạn, đậm đà bản sắc dân tộc, có những sáng tạo, tìm tòi mới mẻ.
+ Có thể xem thơ ông như một gạch nối giữa nền thơ cổ điển và nền thơ hiện đại Việt Nam.
- Các tác phẩm chính: Khối tình con I, II, Giấc mộng con I, II,.
b/ Tác phẩm: Văn bản Muốn làm thằng Cuội nằm trong quyển Khối tình con I xuất bản năm 1917.
c/ Bố cục
Bài văn được chia làm 3 phần
- Phần 1: Hai câu thơ đầu: Tâm trạng trước cuộc sống thực tại.
- Phần 2: Hai câu sau: Ước muốn của nhà thơ.
- Phần 3: Hai câu thơ cuối: Cảm xúc khi nhìn xuống thế gian.
d/ Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật
2/ Đọc - hiểu văn bản Muốn làm thằng Cuội
a/ Hai câu đề
“Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi
Trần thế em nay chán nửa rồi”
- Câu cảm thán kết hợp lời thơ giản dị.
- Tâm trạng: buồn chán, thất vọng. Vì cảnh nước nhà nô lệ, bản thân cô đơn, thất vọng bế tắc. Đó là nỗi buồn tồn vong của đất nước, nỗi đau của nhân tình, nỗi cô đơn bế tắc của một kiếp người.
b/ Hai câu thực
“Cung quế đã ai ngồi đó chửa
Cành đa xin chị nhắc lên chơi”
- Ước muốn được lên cung trăng, được làm “thằng Cuội”, thực chất là muốn được thoát li khỏi thực tại tầm thường, buồn chán.
- Đó là ước muốn rất lãng mạn nhưng cũng rất “ngông”.
c/ Hai câu luận
“Có bầu có bạn can chi tủi
Cùng gió cùng mây thế mới vui”
- Tự nhận mình là tri âm, tri kỉ, xem chị Hằng là một người bạn tâm tình để giãi bày mọi nỗi niềm sâu kín
- Lên cung trăng được sánh vai cùng chị Hằng, được vui cùng mây, gió, quên hết cô đơn, sầu tủi.
- Khát vọng được sống vui tươi, tự do.
d/ Hai câu kết
“Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám
Tựa nhau trông xuống thế gian cười”
- Hình ảnh thuần tưởng tượng, vừa thể hiện sự thoả mãn ước nguyện, cười nhạo cõi đời xấu xa vừa thể hiện sự buồn bã, chua sót.
- Đây là cảnh thật tình tứ, lãng mạn. Thể hiện một hồn thơ vừa sầu, vừa mộng. Đó chính là đỉnh cao của hồn thơ ngông và lãng mạn của Tản Đà
* Tổng kết
Nội dung
- Bộc lộ tâm sự của tác giả:
- Buồn chán thực tại
- Khát vọng được sống tự do theo nhu cầu cá nhân của chính mình
Nghệ thuật
- Ngôn ngữ giản dị, tự nhiên, giàu tính khẩu ngữ.
- Bút pháp lãng mạn.
- Giọng thơ hóm hỉnh duyên dáng.
Xem thêm: Các bài văn khác tại đây.
1/ Tìm hiểu chung
a/ Tác giả
- Tên: Nguyễn Khắc Hiếu.
- Quê quán: Làng Thượng Khê, huyện Bất Bạt nay thuộc Ba Vì, Hà Nội.
- Cuộc đời:
+ Ông xuất thân là một nhà Nho, hai lần đi thi không đỗ, chuyển sang văn chương quốc ngữ.
+ Thơ ông tràn đầy cảm xúc lãng mạn, đậm đà bản sắc dân tộc, có những sáng tạo, tìm tòi mới mẻ.
+ Có thể xem thơ ông như một gạch nối giữa nền thơ cổ điển và nền thơ hiện đại Việt Nam.
- Các tác phẩm chính: Khối tình con I, II, Giấc mộng con I, II,.
b/ Tác phẩm: Văn bản Muốn làm thằng Cuội nằm trong quyển Khối tình con I xuất bản năm 1917.
c/ Bố cục
Bài văn được chia làm 3 phần
- Phần 1: Hai câu thơ đầu: Tâm trạng trước cuộc sống thực tại.
- Phần 2: Hai câu sau: Ước muốn của nhà thơ.
- Phần 3: Hai câu thơ cuối: Cảm xúc khi nhìn xuống thế gian.
d/ Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật
2/ Đọc - hiểu văn bản Muốn làm thằng Cuội
a/ Hai câu đề
“Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi
Trần thế em nay chán nửa rồi”
- Câu cảm thán kết hợp lời thơ giản dị.
- Tâm trạng: buồn chán, thất vọng. Vì cảnh nước nhà nô lệ, bản thân cô đơn, thất vọng bế tắc. Đó là nỗi buồn tồn vong của đất nước, nỗi đau của nhân tình, nỗi cô đơn bế tắc của một kiếp người.
b/ Hai câu thực
“Cung quế đã ai ngồi đó chửa
Cành đa xin chị nhắc lên chơi”
- Ước muốn được lên cung trăng, được làm “thằng Cuội”, thực chất là muốn được thoát li khỏi thực tại tầm thường, buồn chán.
- Đó là ước muốn rất lãng mạn nhưng cũng rất “ngông”.
c/ Hai câu luận
“Có bầu có bạn can chi tủi
Cùng gió cùng mây thế mới vui”
- Tự nhận mình là tri âm, tri kỉ, xem chị Hằng là một người bạn tâm tình để giãi bày mọi nỗi niềm sâu kín
- Lên cung trăng được sánh vai cùng chị Hằng, được vui cùng mây, gió, quên hết cô đơn, sầu tủi.
- Khát vọng được sống vui tươi, tự do.
d/ Hai câu kết
“Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám
Tựa nhau trông xuống thế gian cười”
- Hình ảnh thuần tưởng tượng, vừa thể hiện sự thoả mãn ước nguyện, cười nhạo cõi đời xấu xa vừa thể hiện sự buồn bã, chua sót.
- Đây là cảnh thật tình tứ, lãng mạn. Thể hiện một hồn thơ vừa sầu, vừa mộng. Đó chính là đỉnh cao của hồn thơ ngông và lãng mạn của Tản Đà
* Tổng kết
Nội dung
- Bộc lộ tâm sự của tác giả:
- Buồn chán thực tại
- Khát vọng được sống tự do theo nhu cầu cá nhân của chính mình
Nghệ thuật
- Ngôn ngữ giản dị, tự nhiên, giàu tính khẩu ngữ.
- Bút pháp lãng mạn.
- Giọng thơ hóm hỉnh duyên dáng.
Xem thêm: Các bài văn khác tại đây.
- Từ khóa
- chị hằng muốn làm thằng cuội tản đà thằng cuội
