Suy nghĩ về tiếng cười châm biếm của tác giả dân gian qua đoạn trích Huyện đường

Đoạn trích Huyện đường được trích từ tác phẩm Nghêu, Sò, Ốc, Hến thể hiện cảnh tri huyện và đề lại bàn bạc với nhau về cách nhũng nhiễu người kêu kiện. Qua lời nói của tri huyện cho thấy sự gian xảo và dối tra khi nghĩ ngay tới việc kiếm chác tiền từ trùm Sò, ngang nhiên bàn bạc những ý đồ cùng với đề lại mà không cần giữ ý. Tên đề lại bên cạnh tri huyện cũng không kém phần mưu mô khi “kẻ tung người hứng” cùng với tri huyện để đạt được mục đích, thậm chí đề lại còn khen cách phân xử của tri huyện rằng “quan xử hay lắm” dù thực chất cả hai người đều không xử gì mà chỉ nhìn vào cái lợi. Không dừng lại ở tri huyện, đề lại ngay cả nhân vật lính lệ, kẻ ở dưới cũng ngang nhiên nói dối để kiếm tiền từ dân. Tiếng cười châm biếm đả kích ngay trong không gian trang nghiêm của chốn cửa quan. Sự đối nghịch giữa hành động lời nói của các nhân vật ngay trong chốn công đường đã tạo nên sự châm biếm trong đoạn trích.

suu tam

 

[Thích Văn Học]

Vở tuồng Huyện đường đã thể hiện cái nhìn châm biếm của tác giả về thói tham nhũng, xử kiện dựa trên đồng tiền của một bộ phận quan lại thối nát vô lương tâm trong xã hội cũ. Tác giả để cho nhân vật tự giới thiệu, bộc lộ bản chất của mình thông qua lời thoại, cử chỉ và ngôn ngữ, không cần dùng đến một từ ngữ phê phán hay bình luận nào. Đây là một cách thể hiện rất khéo léo. Thông qua câu chuyện ở huyện đường, tác giả vừa châm biếm vừa phê phán tầng lớp quan lại, nhưng đồng thời cũng phơi bày trước mắt bạn đọc một xã hội lừa lọc, thủ đoạn và thiếu tình người. Tiếng cười được gửi gắm trong tác phẩm vừa sâu cay vừa mang ý nghĩa phê phán sâu sắc.

suu tam

 

[Thích Văn Học]

Tiếng cười châm biếm trong đoạn trích là tiếng cười về thói tham lam của một bộ phận quan lại vô đạo đức trong xã hội xưa. Đó là thực tế từng có trong quá khứ. Những tưởng xử kiện sẽ lấy lại được công bằng, quan sẽ anh minh nhưng không. Quan tham, ăn tiền hối lộ của dân, xử án theo đồng tiền đáng khinh bỉ và rẻ mạt. Đó là những người không xứng để làm quan của dân. Một sự lên án của vợ tuồng này đối với xã hội xưa. Và không chỉ ở xã hội xưa mà đến hôm nay, thực tế, vẫn tồn tại không ít một số người có chức quyền ăn chặn tiền dân, tham nhũng đáng chê trách. Quả thực, họ đã phụ lòng dân, phụ sự tín nhiệm của dân và làm mất hình ảnh tốt về nhà nước trong suy nghĩ của nhân dân.

suu tam