Bài nghị luận văn học: "Đong tấm lòng" – Giá trị của sự tử tế và nhân văn
Mở bài
Trong nhịp sống hiện đại, khi con người ngày càng bị cuốn vào guồng quay của vật chất và lợi ích cá nhân, thì những giá trị nhân văn tưởng như giản dị như lòng tốt, sự tử tế, tấm lòng chân thành lại trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Với ngòi bút tinh tế và giàu cảm xúc, Nguyễn Ngọc Tư – cây bút nổi bật của văn học đương đại Việt Nam – đã gửi gắm những suy tư sâu sắc về điều ấy trong tùy bút "Đong tấm lòng". Tác phẩm không chỉ là một lời nhắn nhủ, mà còn là một hồi chuông thức tỉnh tâm hồn người đọc về cách "đong đếm" con người bằng tình cảm, lòng yêu thương chứ không chỉ bằng những chuẩn mực vật chất khô khan.
Thân bài
1. Khái quát về tác phẩm
"Đong tấm lòng" không có cốt truyện cụ thể, mà là chuỗi những mảnh ghép cuộc sống, những nhân vật đời thường được khắc họa bằng cái nhìn tinh tế và đầy yêu thương. Qua đó, Nguyễn Ngọc Tư bày tỏ nỗi trăn trở khi xã hội ngày càng coi trọng hình thức và giá trị vật chất hơn là "tấm lòng" – thứ vốn vô hình nhưng lại là bản chất của con người.
2. Phân tích nội dung và thông điệp chính
Nguyễn Ngọc Tư mở đầu bằng một cách nói đầy biểu tượng: “Người ta đong nhau bằng tấm lòng”. Câu nói giản dị nhưng giàu sức gợi, thể hiện quan điểm của tác giả: giá trị con người không nên được đo bằng danh vị, tiền bạc hay những gì bề ngoài, mà bằng thái độ sống và cách họ đối xử với người khác.
Tác giả nhắc đến nhiều nhân vật bình dị: người bán bún biết quan tâm khách hàng, người nông dân chân chất, những người sống có tâm với nghề... Những con người ấy không nổi bật, không giàu sang, nhưng trong họ chứa đầy sự chân thành và tử tế – chính là thứ "tấm lòng" mà tác giả đề cao.
Nguyễn Ngọc Tư cũng lên tiếng phê phán một cách nhẹ nhàng mà sâu cay: xã hội ngày nay quá coi trọng lợi ích, khiến cho lòng tốt bị xem là “màu mè”, sự tử tế trở nên hiếm hoi, và “tấm lòng” dường như không còn được nhìn nhận đúng đắn.
Đọc “Đong tấm lòng”, ta cảm nhận rõ một niềm tin lặng lẽ nhưng vững vàng: rằng tình người vẫn còn, và nó hiện diện ở những điều giản dị nhất. Đó là cái nhìn đầy nhân ái, vừa hiện thực vừa lãng mạn của một người viết sống gần với đất và người.
3. Nghệ thuật thể hiện
Giọng văn trữ tình, pha chút châm biếm nhẹ nhàng, đầy tinh tế nhưng không kém phần sâu sắc.
Hình ảnh đời thường, gần gũi nhưng mang tính biểu tượng cao.
Lối viết tùy bút linh hoạt, chuyển mạch mềm mại giữa các suy nghĩ, mang lại sự tự nhiên cho cảm xúc người đọc.
Kết bài
“Đong tấm lòng” không chỉ là một tùy bút, mà còn là một bản nhạc trầm buồn, sâu lắng về giá trị con người trong thời hiện đại. Bằng cách đặt “tấm lòng” làm đơn vị đo, Nguyễn Ngọc Tư không chỉ nhắc nhở chúng ta sống tử tế hơn, mà còn khơi dậy niềm tin vào điều tốt đẹp. Trong một thế giới dễ bị tổn thương bởi vô cảm, sự trở về với lòng nhân ái như lời mời gọi thiết tha nhất mà tác phẩm gửi gắm.
Mở bài
Trong nhịp sống hiện đại, khi con người ngày càng bị cuốn vào guồng quay của vật chất và lợi ích cá nhân, thì những giá trị nhân văn tưởng như giản dị như lòng tốt, sự tử tế, tấm lòng chân thành lại trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Với ngòi bút tinh tế và giàu cảm xúc, Nguyễn Ngọc Tư – cây bút nổi bật của văn học đương đại Việt Nam – đã gửi gắm những suy tư sâu sắc về điều ấy trong tùy bút "Đong tấm lòng". Tác phẩm không chỉ là một lời nhắn nhủ, mà còn là một hồi chuông thức tỉnh tâm hồn người đọc về cách "đong đếm" con người bằng tình cảm, lòng yêu thương chứ không chỉ bằng những chuẩn mực vật chất khô khan.
Thân bài
1. Khái quát về tác phẩm
"Đong tấm lòng" không có cốt truyện cụ thể, mà là chuỗi những mảnh ghép cuộc sống, những nhân vật đời thường được khắc họa bằng cái nhìn tinh tế và đầy yêu thương. Qua đó, Nguyễn Ngọc Tư bày tỏ nỗi trăn trở khi xã hội ngày càng coi trọng hình thức và giá trị vật chất hơn là "tấm lòng" – thứ vốn vô hình nhưng lại là bản chất của con người.
2. Phân tích nội dung và thông điệp chính
Nguyễn Ngọc Tư mở đầu bằng một cách nói đầy biểu tượng: “Người ta đong nhau bằng tấm lòng”. Câu nói giản dị nhưng giàu sức gợi, thể hiện quan điểm của tác giả: giá trị con người không nên được đo bằng danh vị, tiền bạc hay những gì bề ngoài, mà bằng thái độ sống và cách họ đối xử với người khác.
Tác giả nhắc đến nhiều nhân vật bình dị: người bán bún biết quan tâm khách hàng, người nông dân chân chất, những người sống có tâm với nghề... Những con người ấy không nổi bật, không giàu sang, nhưng trong họ chứa đầy sự chân thành và tử tế – chính là thứ "tấm lòng" mà tác giả đề cao.
Nguyễn Ngọc Tư cũng lên tiếng phê phán một cách nhẹ nhàng mà sâu cay: xã hội ngày nay quá coi trọng lợi ích, khiến cho lòng tốt bị xem là “màu mè”, sự tử tế trở nên hiếm hoi, và “tấm lòng” dường như không còn được nhìn nhận đúng đắn.
Đọc “Đong tấm lòng”, ta cảm nhận rõ một niềm tin lặng lẽ nhưng vững vàng: rằng tình người vẫn còn, và nó hiện diện ở những điều giản dị nhất. Đó là cái nhìn đầy nhân ái, vừa hiện thực vừa lãng mạn của một người viết sống gần với đất và người.
3. Nghệ thuật thể hiện
Giọng văn trữ tình, pha chút châm biếm nhẹ nhàng, đầy tinh tế nhưng không kém phần sâu sắc.
Hình ảnh đời thường, gần gũi nhưng mang tính biểu tượng cao.
Lối viết tùy bút linh hoạt, chuyển mạch mềm mại giữa các suy nghĩ, mang lại sự tự nhiên cho cảm xúc người đọc.
Kết bài
“Đong tấm lòng” không chỉ là một tùy bút, mà còn là một bản nhạc trầm buồn, sâu lắng về giá trị con người trong thời hiện đại. Bằng cách đặt “tấm lòng” làm đơn vị đo, Nguyễn Ngọc Tư không chỉ nhắc nhở chúng ta sống tử tế hơn, mà còn khơi dậy niềm tin vào điều tốt đẹp. Trong một thế giới dễ bị tổn thương bởi vô cảm, sự trở về với lòng nhân ái như lời mời gọi thiết tha nhất mà tác phẩm gửi gắm.