Phát biểu cảm nghĩ về truyện Cây bút thần

Cây bút thần là một thiên cổ tích nổi tiếng của Trung Quốc. Nhân vật Mã Lương gần giống với Thạch Sanh, Sọ Dừa ... trong truyện cổ tích nước ta, là những nhân vật bất hạnh nhưng lại có tài năng kì lạ. Trong tay Mã Lương, cây bút thần đã tạo ra bao điều kì diệu: giúp đỡ người nghèo khó, trừng trị kẻ tham lam, độc ác. Truyện Cây bút thần thể hiện quan niệm của nhân dân về công lí xã hội và ước mơ về khả năng kì diệu của con người; đồng thời nhấn mạnh mục đích của nghệ sĩ là đem tài năng sáng tạo nghệ thuật để phục vụ nhân dân và làm đẹp cuộc đời. Sức hấp dẫn lạ lùng của truyện không chỉ ở nội dung, ý nghĩa, mà còn ở rất nhiều chi tiết thần kì.

Mã Lương là một chú bé nghèo khổ, mồ côi cha mẹ. Chú rất thông minh và thích học vẽ. Ngày ngày, Mã Lương phải lên rừng chặt củi hay cắt cỏ đem bán lấy tiền mua gạo. Không có tiền mua bút, chú vẽ bằng que trên mặt đất, nhúng tay xuống nước rồi vẽ tôm cá trên đã, lấy than vẽ hình các đồ vật lên bốn bức tường ... Khó khăn, gian khổ không thể ngăn nổi ý chí và niềm say mê của Mã Lương.


Do dốc lòng học vẽ và luyện tập như vậy nên Mã Lương tiến bộ rất mau. Em vẽ chim, vẽ cá giống như thật. Người xem tưởng như sắp được nghe chim hót, được trông thấy cá bơi lội. Thế nhưng em vẫn chưa có cây bút vẽ. Em chỉ mong sao có được một chiếc. Mong muốn ấy ám ảnh Mã Lương cả trong giấc ngủ.

Cảm động trước mong ước chân thành và cháy bỏng của chú bé nghèo, Tiên ông đã ban cho chú một cây bút và dặn: - Đây là cây bút thần, nó sẽ giúp con nhiều trong cuộc sống.


Việc Tiên ông cho Mã Lương cây bút thần bằng vàng sáng lấp lánh thể hiện khát vọng của người xưa: ở hiền sẽ gặp lành, sống tử tế nhân đức sẽ được Trời, Phật giúp đỡ.

Mơ ước bao ngày đã thành hiện thực. Mã Lương sung sướng lấy bút ra vẽ một con chim. Chim tung cánh bay lên trời, cất tiếng hót líu lo. Em vẽ tiếp một con cá. Cá vẫy đuôi trườn xuống sông, bơi lượn trước mắt em. Mã Lương thích thú vô cùng.

Mã Lương vẽ giỏi là do có sự say mê, cần cù, chăm chỉ, cộng với sự thông minh và khiếu vẽ sẵn có kết hợp với việc được Tiên ông ban cho cây bút thần bằng vàng để vẽ gì được nấy.

Nhớ lời Tiên ông dặn, Mã Lương dùng cây bút thần vẽ cho tất cả những người nghèo trong làng. Nhà nào không có quốc, em vẽ cho cuốc. Nhà nào không có đèn, em vẽ cho đèn. Nhà nào không có thùng múc nước, em vẽ cho thùng ... Như vậy, đối tượng mà Mã Lương nghĩ đến đầu tiên chính là những người nghèo khổ. Chú bé đã dùng cây bút thần để giúp đỡ họ một cách thiết thực nhất.

Mã Lương không vẽ trước thóc gạo, nhà cửa, vàng bạc, châu báu mà vẽ cái cày, cái cuốc, cái đèn, cái thùng ... Điều này có ý nghĩa rất lớn. Mã Lương không vẽ của cải vật chất có sẵn mà vẽ các phương tiện cần thiết để người dân sản xuất, sinh hoạt, tạo ra thóc gạo, nhà cửa ... vì chú bé cho rằng muốn hưởng thụ, con người phải tự làm ra của cải.

Mã Lương không chỉ có tài mà còn có đức, tuy còn nhỏ nhưng tính tình khảng khái, rất ghét bọn nhà giàu tham lam. Chuyện cây bút thần của chú lọt đến tai một tên địa chủ. Hắn dùng đủ mọi cách ép buộc Mã Lương vẽ theo ý hắn nhưng chú bé dứt khoát không vẽ bất cứ một thứ gì, mặc chúng hết lời dụ dỗ, dọa nạt. Thêm một đức tính nữa của Mã Lương khiến cho mọi người càng yêu mến chú: không nao núng, run sợ trước kẻ xấu, kẻ ác; không lay chuyển trước những lời cám dỗ đường mật giả dối. Cây bút thần của Mã Lương không bao giờ phục vụ kẻ thống trị. Thái độ kiên quyết của Mã Lương chính là thái độ của những nghệ sĩ chân chính đã xác định được mục đích đúng đắn là đem tài năng sáng tạo nghệ thuật để phục vụ nhân dân.

Dụ dỗ, đe dọa đều vô ích, tên địa chủ tức tối tống giam Mã Lương vào chuồng ngựa, bỏ đói suốt mấy ngày, tưởng chú sẽ nghĩ lại. Hắn không thể ngờ với cây bút thần trong tay, Mã Lương tiếp tục sáng tạo ra những điều kì diệu: lò sưởi và bánh nướng. Chú bé vẫn sống ung dung nhờ tài năng của mình và sự giúp đỡ của thần linh. Thấy thế, tên địa chủ tức giận, sai đầy tớ giết Mã Lương để cướp lấy cây bút thần. Mã Lương đã thoát chết nhờ chiếc thang chú vẽ trên tường. Tên địa chủ bám thang đuổi theo nhưng hắn đã bị ngã lộn xuống đất, chiếc thang biến mất.

Lòng tham khiến cho tên địa chủ trở nên điên cuồng. Hắn phi ngựa cố đuổi theo Mã Lương để cướp bằng được cây bút thần. Khi hắn và bọn đầy tớ đến gần, Mã Lương lặng lẽ rút cây bút thần vẽ chiếc cung và mũi tên. Em giương cung. "Vút", mũi tên lao đúng họng tên địa chủ, hắn ngã nhào xuống đất. Mã Lương ra roi thúc ngựa, ngựa tung vó phóng như bay. Chi tiết này thật là thú vị. Chú bé Mã Lương không những thông minh, tài giỏi mà còn vô cùng dũng cảm. Với cây bút thần, chú đã thay mặt nhân dân thực hiện công lí, trừng trị kẻ xấu, kẻ ác.

Chuyện không dừng ở đó mà diễn biến càng về sau càng hấp dẫn hơn. Suốt mấy ngày đêm phi ngựa ròng rã, cuối cùng Mã Lương dừng lại ở một thị trấn nhỏ xa xôi. Chú bé kiếm sống qua ngày bằng nghề vẽ tranh. Vì muốn giấu kín tung tích, Mã Lương cố ý để cho các bức tranh chú vẽ thiếu một nét nào đó như chim thì thiếu mỏ hoặc thiếu một chân ...

Nhưng rồi một sự việc tình cờ đã xảy ra ngoài ý muốn của Mã Lương. Chú vẽ con cò trắng không có mắt. Chẳng may, một giọt mực rơi đúng vào chỗ mắt cò. Thế là cò mở mắt, xòe cánh, bay đi. Chuyện làm trấn động cả thị trấn và đến tai vua. Vua phái triều thần đến đón Mã Lương về kinh đô. Mã Lương không muốn đi nhưng bọn họ tìm đủ cách dụ dỗ, dọa nạt để bắt em về hoàng cung.

Một lần nữa chú bé Mã Lương phải đối đầu với thử thách. Chú không hề sợ hãi. Vua bắt chú vẽ rồng, chú vẽ con cóc ghẻ; bắt vẽ phượng, chú vẽ con gà trụi lông. Tài năng của chú, cây bút thần trong tay chú không thể đem ra phục vụ tên vua tàn bạo. Không sai khiến nổi Mã Lương, hắn liền cho quân lính đến cướp cây bút thần trong tay Mã Lương rồi nhốt em vào ngục.

Công lý nhân dân không đời nào để cho tên vu tham tàn kia được thỏa lòng tham không đáy. Hắn vẽ núi vàng, hết núi này đến núi khác ... Vẽ xong, xem lại thì không phải là những núi vàng mà chỉ là những tảng đá lớn. Những tảng đá đó từ trên đỉnh núi lăn xuống, suýt đè gãy chân hắn.

Không chịu từ bỏ lòng tham, hắn vẽ thỏi vàng, trước nhỏ sau lớn, trước ngắn sau dài, dài mãi ... Vẽ xong, tên vua nhìn lại thì thấy trước mắt không phải là một thỏi vàng lớn mà lại là một con mãng xà miệng há hốc, đỏ lòm, đang lao về phía hắn. May mà có triều thần xô tới cứu, nếu không, hắn đã bị mãng xà nuốt chửng.

Tên vua gian tham đành chịu thua. Hắn tìm kế khác để lừa Mã Lương là thả em ra, dùng vàng bạc dỗ dành và hứa gả công chúa cho.

Vốn thông minh, Mã Lương vờ đồng ý để lấy lại cây bút thần.

Tên vua đã mắc mưu chú bé thông minh. Hắn đòi vẽ biển, vẽ thuyền, Mã Lương chiều ý hắn. Gió nhẹ, sóng êm, tên vua không thích mà lại thích gió to thêm mộ tí. Mã Lương chớp lấy cơ hội để tiêu diệt hắn và cả cái triều đình xấu xa của hắn. Chỉ mấy nét bút đậm, sóng biển liền nổi lên, buồm căng phồng, chiếc thuyền lao khỏi bờ nhanh vun vút. Tên vua hoảng sợ cuống quýt. Mã Lương không đếm xỉa tới lời kêu cứu của hắn. Cây bút của em tiếp tục vẽ những đường cong lớn. Biển động dữ dội, sóng biển xô vào thuyền hết đợt này đến đợt khác ... Gió bão càng to, mây đen kéo mù mịt, trời tối sầm. Sóng lớn nổi lên dữ dội như những trái núi đổ sập xuống thuyền. Chiếc thuyền ngả nghiêng rồi bị chôn vùi trong những lớp sóng hung dữ.

Tên vua tham lam độc ác đã phải bỏ xác dưới đáy biển sâu. Không chỉ Mã Lương và nhân dân vui sướng mà cả chúng ta cũng hả hê trước kết thúc có hậu của câu chuyện về cây bút thần kì. Quả là trí tưởng tượng của người xưa cực kì phong phú và độc đáo. Mã Lương không chỉ dùng bút thần để giúp ích cho nhân dân mà còn dùng cây bút thần để chống lại tên địa chủ và tên vua tham lam độc ác.

Trong truyện, nhân vật Mã Lương đã phải trải qua nhiều tình huống thử thách, từ thấp đến cao. Lần thử thách sau khó khăn, phức tạp hơn lần trước. Nhờ đó, phẩm chất của nhân vật ngày càng được bộc lộ rõ hơn. Từ chỗ dứt khoát không vẽ gì cho tên địa chủ đến chỗ vẽ ngược hẳn ý muốn của nhà vua. Từ chỗ trừng trị kẻ ác để thoát thân đến chỗ chủ động diệt kẻ ác lớn nhất để trừ họa cho mọi người. Mã Lương như được trời trao cho sứ mệnh vung bút thần lên để tiêu diệt kẻ ác. Mã Lương không chỉ tài ba, khẳng khái mà còn hết sức mưu trí và dũng cảm.

Truyện Cây bút thần được sáng tác bằng trí tưởng tượng phong phú của nhân dân. Truyện có nhiều chi tiết lí thú là nhờ xoay quanh hình ảnh cây bút thần và khả năng kì diệu của nó. Đây là báu vật, là phương tiện thần kì, giống như đôi đũa thần, lọ nước thần, cây đàn thần ... ở nhiều truyện cổ tích khác.

Cây bút thần là phần thưởng xứng đáng cho Mã Lương – một chú bé đam mê nghệ thuật và giàu lòng nhân ái. Chỉ trong tay Mã Lương, bút thần mới tạo ra được những sự vật mong muốn; còn vào tay kẻ ác, nó tạo ra những điều ngược lại. Với cây bút thần, Mã Lương đã giúp đỡ người nghèo khó và trừng trị kẻ tham lam độc ác.

Truyện Cây bút thần có nhiều ý nghĩa. Trước hết, nó thể hiện quan niệm của nhân dân về công lí. Những người chăm chỉ, tốt bụng, thông minh sẽ được nhận phần thưởng xứng đáng; kẻ độc ác tham lam sẽ bị trừng trị.

Truyện còn ngầm khẳng định rằng nghệ thuật phải được sử dụng để phục vụ nhân dân, phục vị chính nghĩa, chống lại cái ác và tài năng của nghệ sĩ chỉ có được sau bao ngày khổ công luyện tập.

Cuối cùng, chú bé Mã Lương lại trở về với những người bạn ruộng đồng. Chú đi khắp đó đây, đem hết thời giờ và sức lực để vẽ cho những người nghèo khổ. Mã Lương là nghệ sĩ của nhân dân. Chú biết dành hết tài năng, tâm huyết để phục vụ nhân dân, làm đẹp thêm cho cuộc sống. Đó cũng là ý nghĩa lớn lao, sâu sắc của truyện này.
Nguồn ST