Soạn bài: Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh

I. Hướng dẫn chuẩn bị
Cho đề bài: Con trâu ở làng quê Việt Nam
Kiểu văn bản/ thể loại: Thuyết minh

- Đối tượng thuyết minh: Con trâu
- Phạm vi kiến thức: Con trâu ở làng quê Việt Nam
- Yêu cầu chung: Vận dụng linh hoạt phương pháp thuyết minh, một số biện pháp nghệ thuật, yếu tố miêu tả
Lập dàn ý:
MB: Giới thiệu hình ảnh con trâu trên đồng ruộng, làng quê Việt Nam
TB:
* Nguồn gốc, đặc điểm của loài trâu
+ Trâu Việt Nam có nguồn gốc từ trâu rừng thuần hóa, thuộc nhóm trâu đầm lầy
- Là động vật thuộc lớp thú, lông trâu có màu xám, xám đen; thân hình vạm vỡ, thấp, bụng to, mông dốc, đuôi dài thường xuyên phe phẩy, sừng cong, khỏe
- Mỗi năm trâu chỉ đẻ một đến hai lứa, mỗi lứa một con
* Lợi ích của trâu

- Là con vật gắn liền với nghiệp của nhà nông:
+ Trâu được sử dụng để kéo cày, bừa, giúp người nông dân làm ra lúa gạo
+ Là tài sản quý giá của người nông dân
+ Ngoài ra trâu còn cung cấp, thịt, da, sừng làm đồ mĩ nghệ…
- Đời sống tinh thần:
+ Trâu là người bạn gắn với tuổi thơ của trẻ em nông thôn
+ Hình ảnh con trâu hiền lành, chăm chỉ đi vào câu ca dao,sự tích, bài thơ…
+ Con trâu xuất hiện trong lễ hội ở Việt Nam:
+ Hội trọi trâu Đồ Sơn (Hải Phòng)
+ Là biểu tượng của Sea Game 22 Đông Nam Á được tổ chức tại Việt Nam
Kết luận
- Khẳng định lại vai trò của con trâu trong đời sống người nông dân ở làng quê Việt Nam
- Nêu suy nghĩ, tình cảm của bản thân

II. Luyện tập trên lớp
Bài 1 (Trang 29 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Từ bao đời, con trâu vốn hiền lành, chăm chỉ luôn là người bạn đồng của người nông dân Việt Nam. Với sự lực lưỡng của mình, trâu giúp người nông dân cày ruộng chuẩn bị cho những vụ mùa mới. Trên đồng ruộng, ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh những chú trâu khỏe mạnh, kéo những đường cày thẳng tắp có phần nặng nhọc. Lực kéo trung bình của một con trâu loại A có thể đạt tới 3- 4 sào một ngày. Vụ mùa tới kì thu hoạch những chú trâu lại chăm chỉ đưa những xe thóc đầy. Chẳng những thế người nông dân Việt Nam mới nói rằng: “Con trâu là đầu cơ nghiệp”. Đủ để ta thấy tầm quan trọng đến nhường nào của trâu đối với đời sống nông dân.
Bài 2 (trang 29 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Một trong những lễ hội đặc sắc của người dân tộc là lễ hội chọi trâu, thường được tổ chức vào đầu tháng tư mỗi năm. Trâu được lựa chọn để chọi thường có độ 4- 5 tuổi vào lúc khỏe nhất, da bóng mượt, đuôi cong, thân mình nở nang, lực lượng và đuôi ngắn thì mới khỏe. Mỗi làng sẽ lựa chọn ra một con trâu to khỏe nhất, đẹp nhất để tham gia cuộc thi. Cuộc đấu bắt đầu, hai con trâu sau khi nghe hiệu lệnh sẽ lao vào đấu với nhau trước sự reo hò cổ vũ của mọi người xung quanh. Con trâu nào khỏe hơn sẽ giành chiến thắng.
Nguồn TH

 

[Sơn Ca]

1, - Đề bài yêu cầu thuyết minh về con trâu ở làng quê Việt Nam

Đề bài này cần trình bày về vai trò của con trâu trong đời sống của người nông dân Việt Nam
+ Con trâu mang lại sức kéo cho lao động
+ Con trâu là tài sản lớn nhất
+ Con trâu đối với tuổi thơ
+ Con trâu trong các lễ hội
2, Có thể sử dụng ý sau:
- Trâu nuôi chủ yếu để kéo cày... 3-5 km
Luyện tập
Câu 1 (trang 29 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Từ bao đời nay, hình ảnh con trâu lầm lũi kéo cày trên đồng ruộng là hình ảnh quen thuộc, gần gũi đối với người nông dân Việt Nam.

- Ngày ngày, cứ mỗi lần ra đồng, người nông dân thường dắt trâu bên cạnh. Trâu sớm hôm gắn bó với người không khi nào ngơi nghỉ. Hình ảnh con trâu chậm rãi, khoan thai bước đi bên người bất kể nắng mưa gợi nhắc sự thân thuộc, gần gũi giữa trâu với người.
- Con trâu không chỉ kéo cày, kéo xe, cày ruộng mà trâu còn là một trong những nhân vật chính trong Lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn.
- Không một đứa trẻ nào sinh ra ở làng quê Việt Nam mà chưa từng theo đuôi trâu ra đồng. Thi thoảng, chúng còn cưỡi trên lưng trâu thong dong trên khắp đồng cỏ, ngân nga những khúc sáo du dương
Câu 2 (trang 29 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc của dân tộc mà lễ hội chọi trâu, thường được tổ thức vào đầu tháng tư hàng năm.

"Dù ai buôn bán trăm bề
Ngày ba tháng bốn thì về chọi trâu"
Trâu được chọn để chọi trường là trâu to độ 4 -5 tuổi vào lúc sung sức nhất, da bóng mượt, đuôi cong vút, thân mình nở nang, lực lưỡng và thường là đuôi ngắn thì sức mới khỏe. Khắp làng trên xóm dưới ai cũng chọn làng mình một con trâu to khỏe nhất, đẹp mã nhất để tham gia cuộc thi. Khi bắt đầu thi đấu hai con trâu nhìn nhau hằn học rồi sau đó chúng lao vào nhau như hai võ sĩ quyền anh. Xung quanh mọi người hò reo cổ vũ cho trâu của mình thật sôi nổi và hào hứng. Con trâu chiến thắng là con trâu húc ngã đối phương hoặc làm cho đối phương bỏ chạy. Cổ động viên bên chú trâu chiến thắng vui sướng la hét om sòm, không khí chọi trâu thật vui vẻ.
Nguồn TH