Edgar Allan Poe (1809–1849) được biết đến là một nhân vật lớn trong văn học thế giới ở mảng truyện ngắn, thơ và lý thuyết phê bình tài tình và sâu sắc của ông, những lý thuyết phê bình này đã tạo nên một cơ sở lý luận có ảnh hưởng lớn cho thể loại truyện ngắn, thơ và tiểu thuyết. Được coi là sổ tay văn học của truyện ngắn hiện đại, Poe cũng là tiền thân chính của phong trào “nghệ thuật vị nghệ thuật” trong văn học châu Âu thế kỷ 19. Trong khi các nhà phê bình trước đó chủ yếu quan tâm đến những nét khái quát về đạo đức hoặc ý thức hệ, thì Poe lại tập trung phê bình vào những chi tiết cụ thể của phong cách và cách xây dựng góp phần vào hiệu quả hay thất bại của tác phẩm. Trong tác phẩm của mình, ông đã thể hiện khả năng ngôn ngữ và kỹ thuật xuất sắc cũng như trí tưởng tượng độc đáo và đầy cảm hứng.
Cha mẹ ruột của Poe đều là những diễn viên chuyên nghiệp. Vào thời điểm ông sinh năm 1809, họ là thành viên của một công ty văn phòng phẩm ở Boston. Trước khi Poe được ba tuổi, cả cha và mẹ của ông đều qua đời, và ông được nuôi dưỡng trong nhà của John Allan, một nhà xuất khẩu giàu có từ Richmond, Virginia, người chưa bao giờ nhận con nuôi của mình một cách hợp pháp. Khi còn là một cậu bé, Poe theo học tại những trường tốt nhất hiện có, và được nhận vào Đại học Virginia tại Charlottesville năm 1825. Ở đó, ông nổi bật về mặt học thức nhưng bị buộc phải rời đi sau chưa đầy một năm vì nợ khó đòi do không được Allan hỗ trợ tài chính. Mối quan hệ của Poe với Allan tan vỡ khi ông trở về Richmond vào năm 1827, và ngay sau khi Poe rời đến Boston, ông nhập ngũ và cũng xuất bản tập thơ đầu tiên của mình, "Tamerlane" và các bài thơ khác. Tập sách không được độc giả và nhà phê bình chú ý, tuyển tập thứ hai, Al Aaraaf sau Tamerlane, và Những bài thơ nhỏ, chỉ được chú ý hơn một chút khi xuất hiện vào năm 1829. Cùng năm đó Poe được vinh dự giải ngũ, đạt cấp bậc trung sĩ, và sau đó được nhận vào Học viện Quân sự Hoa Kỳ tại West Point. Tuy nhiên, vì Allan không chu cấp cho con trai nuôi của mình đủ tiền để duy trì khoản phí cá nhân, dẫn tới Poe buộc vi phạm các quy định và bị bị cho thôi học. Sau đó, Poe đến thành phố New York, nơi Poems, tuyển tập thơ thứ ba của ông, được xuất bản năm 1831, và sau đó ông chuyển đến Baltimore sống tại nhà của dì mình, bà Maria Clemm.
Trong vài năm tiếp theo, những truyện ngắn đầu tiên của Poe đã xuất hiện trên tờ Philadelphia Saturday Courier và “MS. Tìm thấy trong một cái chai ”đã giành được giải thưởng tiền mặt cho câu chuyện hay nhất trong Du khách thứ bảy của Baltimore. Tuy nhiên, Poe vẫn không kiếm đủ tiền để sống độc lập và cái chết của Allan năm 1834 cũng không khiến cho ông có được một tài sản thừa kế. Tuy nhiên, vào năm sau, vấn đề tài chính của ông tạm thời được giảm bớt khi ông nhận lời làm biên tập viên tại The Southern Literary Messenger ở Richmond, dẫn theo dì và người em họ 12 tuổi Virginia, người mà ông kết hôn vào năm 1836. The Southern Literary Messenger là tạp chí đầu tiên trong số các tạp chí mà Poe sẽ chỉ đạo trong vòng 10 năm tới và qua đó, ông trở nên nổi tiếng với tư cách là người viết thư hàng đầu ở Mỹ. Poe không chỉ được biết đến với tư cách là một tác giả hàng đầu về thơ ca và tiểu thuyết, mà còn là một nhà phê bình văn học có trí tưởng tượng và cái nhìn sâu sắc chưa từng có trong văn học Mỹ. Trong khi các bài viết của Poe thu hút được sự chú ý vào cuối những năm 1830 và đầu những năm 1840, lợi nhuận từ công việc của ông vẫn rất ít ỏi, và ông đã tự hỗ trợ mình bằng cách biên tập Tạp chí Quý ông của Burton và Tạp chí Graham ở Philadelphia và Tạp chí Broadway ở Thành phố New York. Sau cái chết của vợ vì bệnh lao vào năm 1847, Poe đã có một số cuộc tình lãng mạn. Trong khi chuẩn bị cho cuộc hôn nhân thứ hai, Poe, không rõ vì lý do gì, đã đến Baltimore vào cuối tháng 9 năm 1849. Vào ngày 3 tháng 10, người ta phát hiện ra ông trong tình trạng nửa mê; ông qua đời 4 ngày sau đó mà không lấy lại được sự minh mẫn cần thiết để giải thích những gì đã xảy ra trong những ngày cuối cùng của cuộc đời mình.
Đóng góp rõ ràng nhất của Poe cho nền văn học thế giới bắt nguồn từ phương pháp phân tích mà ông đã thực hành với tư cách là một tác giả sáng tạo và với tư cách là một nhà phê bình các tác phẩm của những người cùng thời với mình. Ý định tự tuyên bố của ông là hình thành những lý tưởng nghệ thuật nghiêm túc trong một môi trường mà ông cho rằng quá quan tâm đến giá trị thực dụng của văn học, một khuynh hướng mà ông gọi là “dị giáo của Didactic”. Trong khi quan điểm của Poe bao gồm những điều kiện tiên quyết chính của chủ nghĩa thẩm mỹ thuần túy, sự nhấn mạnh của ông về chủ nghĩa hình thức văn học được liên kết trực tiếp với những lý tưởng triết học của ông: thông qua việc sử dụng ngôn ngữ có tính toán, người ta có thể diễn đạt, mặc dù luôn luôn không hoàn hảo, một tầm nhìn về chân lý và điều kiện thiết yếu của sự tồn tại của con người.
Thứ nhất, một tác phẩm phải tạo ra sự thống nhất về tác dụng đối với người đọc thì mới được coi là thành công;
Thứ hai, Việc tạo ra một hiệu ứng đơn lẻ này không nên để lại những rủi ro do tai nạn hoặc cảm hứng, mà nên để những chi tiết nhỏ nhất về phong cách và chủ đề là kết quả của sự cân nhắc hợp lý từ phía tác giả.
Trong thơ, tác động đơn lẻ này phải khơi dậy trong người đọc cảm nhận về cái đẹp, một lý tưởng mà Pê-nê-lốp gắn chặt với nỗi buồn, sự xa lạ, mất mát; trong văn xuôi, hiệu ứng phải là một sự tiết lộ về sự thật nào đó, như trong “những câu chuyện về sự phân ly” hoặc những tác phẩm gợi lên “nỗi kinh hoàng, hoặc đam mê, hoặc kinh dị”, sự kỳ lạ, và mất mát; trong văn xuôi, hiệu ứng phải là một sự tiết lộ về sự thật nào đó, như trong “những câu chuyện về sự phân ly” hoặc những tác phẩm gợi lên “nỗi kinh hoàng, hoặc đam mê, hoặc kinh dị”, sự kỳ lạ, và mất mát; trong văn xuôi, hiệu ứng phải là một sự tiết lộ về sự thật nào đó, như trong “những câu chuyện về sự phân ly” hoặc những tác phẩm gợi lên “nỗi kinh hoàng, hoặc đam mê, hoặc kinh dị”.
Bên cạnh cơ sở lý thuyết chung, có một cường độ tâm lý là đặc trưng trong các tác phẩm của Poe, đặc biệt là những câu chuyện kinh dị trong các tác phẩm hay nhất và nổi tiếng nhất của ông. Những câu chuyện này - bao gồm “Con mèo đen”, “Hầm chứa Amontillado” và “Trái tim kể về câu chuyện” - thường được kể bởi một người kể chuyện ở góc nhìn thứ nhất, và qua giọng nói này, Poe thăm dò hoạt động của tâm lý nhân vật. Kỹ thuật này báo trước những khám phá tâm lý của Fyodor Dostoyevsky và trường phái hiện thực tâm lý.
Trong các câu chuyện Gothic của mình, Poe cũng sử dụng một phương pháp tượng trưng, gần như ngụ ngôn về cơ bản, mang lại cho các tác phẩm như “Sự sụp đổ của Ngôi nhà của Usher”, “Mặt nạ của cái chết đỏ” và “Ligeia” một phẩm chất bí ẩn giải thích cho chúng lâu dài quan tâm và liên kết chúng với các tác phẩm biểu tượng của Nathaniel Hawthorne và Herman melville. Ảnh hưởng của những câu chuyện về Poe có thể được nhìn thấy trong tác phẩm của các nhà văn sau này, bao gồm cả Ambrose Bierce và HP Lovecraft, những người thuộc về truyền thống văn học kinh dị riêng biệt do Poe khởi xướng.
Tại sao anh ta lại viết về những sự kiện kinh khủng như vậy? Về sự cố thủ có tính toán và giết người của Fortunato, như ông viết, "Một loạt những tiếng hét lớn và chói tai, đột ngột phát ra từ cổ họng như bị xích, dường như đẩy tôi trở lại một cách dữ dội. Trong một khoảnh khắc ngắn - tôi run rẩy." Có phải sự thất vọng với cuộc sống đã đẩy ông đến những cảnh tượng kỳ cục này không? Hay một sự chấp nhận nào đó rằng cái chết là không thể tránh khỏi và khủng khiếp, rằng nó lẻn đến như một tên trộm trong đêm, để lại sự điên rồ và bi kịch thức tỉnh?
Hay, nó có liên quan gì đến những dòng cuối cùng của "The Premature Burial"? "Có những khoảnh khắc, ngay cả với con mắt tỉnh táo của Lý trí, thế giới của nhân loại buồn bã của chúng ta có thể mang dáng vẻ của một địa ngục ... Than ôi! Quân đoàn khủng bố tàn nhẫn không thể được coi là hoàn toàn hư ảo ... họ phải ngủ yên, hoặc chúng sẽ nuốt chửng chúng ta — chúng ta phải cố để ngủ, hoặc chúng ta sẽ chết. "
Có lẽ cái chết đã đưa ra câu trả lời nào đó cho Poe. Có lẽ trốn thoát. Có lẽ chỉ có nhiều câu hỏi hơn - về lý do tại sao ông vẫn sống, tại sao cuộc sống của ông ấy lại khó khăn như vậy, tại sao tài năng thiên tài của ông lại ít được công nhận.
Ông chết như ông đã sống: một cái chết bi thảm, vô nghĩa. Được tìm thấy trong rãnh nước, có vẻ như là nạn nhân của một băng đảng bầu cử sử dụng những người nghiện rượu để xử ứng cử viên của họ. Được đưa đến bệnh viện, Poe chết 4 ngày sau đó và được chôn cất tại nghĩa trang Baltimore bên cạnh vợ.
Nếu vào thời của ông không được yêu mến nhiều (hoặc ít nhất là không được đánh giá cao như anh ta có thể từng có), thì những câu chuyện của ông ít nhất cũng đã diễn ra một cuộc sống của riêng chúng. Ông được công nhận là người sáng lập ra truyện trinh thám (với các tác phẩm như "The Purloined Letter", truyện trinh thám hay nhất của ông). Ông đã ảnh hưởng đến văn hóa và văn học; và nhân vật của ông được đặt bên cạnh những vĩ nhân văn học trong lịch sử về thơ, phê bình văn học, truyện và các tác phẩm khác của ông.
Cái nhìn của anh ta về cái chết có thể chứa đầy bóng tối, điềm báo và ác mộng. Nhưng, những tác phẩm của ông đã vượt qua nỗi kinh hoàng để trở thành tác phẩm kinh điển.
(Bức ảnh: H.P. Lovecraft and Edgar Allan Poe, from The Simpsons “Treehouse of Horror XXIV” - của Mike Davis)
Ngoài thành tích là người tạo ra câu chuyện kinh dị hiện đại, Poe còn được ghi nhận là cha đẻ của hai thể loại phổ biến khác: khoa học viễn tưởng và truyện trinh thám. Trong các tác phẩm như “Cuộc phiêu lưu vô song của Hans Pfaall” và “Von Kempelen và khám phá của anh ấy”, Poe đã tận dụng niềm đam mê đối với khoa học và công nghệ xuất hiện vào đầu thế kỷ 19 để tạo ra những câu chuyện mang tính đầu cơ và tuyệt vời dự đoán một loại văn học điều đó đã không được thực hành rộng rãi cho đến thế kỷ 20. Tương tự, ba câu chuyện về sự phân ly của Poe— “Những vụ giết người trong nhà xác Rue,” “Bức thư bị trừng phạt” và “Bí ẩn của Marie Roget ”—được công nhận là mô hình thiết lập các nhân vật chính và quy ước văn học của tiểu thuyết trinh thám, đặc biệt là tay sát thủ nghiệp dư, người giải quyết một tội ác đã gây bối rối cho các nhà chức trách và người có tài suy luận kỳ công được ghi lại bởi một cộng sự ngưỡng mộ. Cũng như Poe đã ảnh hưởng đến nhiều tác giả thành công và được coi là tổ tiên của các trào lưu văn học lớn như Chủ nghĩa tượng trưng và Chủ nghĩa siêu thực, ông cũng chịu ảnh hưởng của các nhân vật và phong trào văn học trước đó. Bằng cách sử dụng ma quỷ và sự kỳ cục, Poe đã chứng minh tác động của những câu chuyện về ETA Hoffman và tiểu thuyết Gothic của Ann Radcliffe, trong khi sự tuyệt vọng và u sầu trong phần lớn bài viết của ông phản ánh mối quan hệ với phong trào Lãng mạn đầu thế kỷ 19 .
Trong khi Poe thường được nhớ đến nhiều nhất với tiểu thuyết ngắn của mình, tình yêu đầu tiên của ông với tư cách là một nhà thơ, ông bắt đầu viết thơ từ thời niên thiếu của mình. Câu thơ ban đầu của ông phản ánh ảnh hưởng của những tác phẩm lãng mạn Anh như Lord Byron , John Keats và Percy Bysshe Shelley, nhưng sau này, thơ của ông thể hiện một cái nhìn chủ quan và cái nhìn siêu thực, thần bí. “Tamerlane” và “Al Aaraaf” thể hiện sự tiến hóa của Poe từ miêu tả các anh hùng Byronic đến miêu tả các cuộc hành trình trong trí tưởng tượng và tiềm thức của chính anh. Tác phẩm trước đây, gợi nhớ đến "Cuộc hành hương của Childe Harold" của Byron, kể lại cuộc đời và cuộc phiêu lưu của một nhà chinh phạt người Mông Cổ thế kỷ 14; bài thơ thứ hai miêu tả một thế giới trong mơ, nơi không có cái thiện và cái ác thường trú và nơi cái đẹp tuyệt đối có thể trực tiếp nhận ra. Trong các bài thơ khác - “ Gửi Helen ”, đặc biệt là “Lenore” và “ The Raven ” - Poe nghiên cứu sự mất mát của vẻ đẹp lý tưởng và khó khăn trong việc lấy lại nó. Những tác phẩm này thường được thuật lại bởi một người đàn ông trẻ tuổi, người than khóc về cái chết không đúng lúc của người mình yêu. “ Gửi Helen” là một bài thơ trữ tình ba khổ thơ đã được gọi là một trong những bài thơ tình đẹp nhất bằng tiếng Anh. Chủ thể của tác phẩm là một người phụ nữ, trong con mắt của người kể chuyện, trở thành hiện thân của vẻ đẹp cổ điển của Hy Lạp và La Mã cổ đại. “Lenore” trình bày những cách mà người chết được tưởng nhớ nhiều nhất, bằng cách để tang hoặc kỷ niệm cuộc sống vượt ra ngoài ranh giới trần thế. Trong “The Raven”, Poe đã thống nhất thành công những lý tưởng triết học và thẩm mỹ của mình. Trong tác phẩm tâm lý này, một học giả trẻ bị dày vò về mặt tinh thần bởi sự lặp lại đáng ngại của một con quạ "Nevermore" để trả lời cho câu hỏi của anh ta về khả năng có một kiếp sau với người yêu đã khuất của anh ta. Charles Baudelaire đã lưu ý trong phần giới thiệu của mình về ấn bản tiếng Pháp của “The Raven” :“Quả thực là bài thơ của sự mất ngủ của tuyệt vọng; nó không thiếu thứ gì: không phải cơn sốt ý tưởng, cũng không phải bạo lực về màu sắc, cũng không phải lý luận bệnh hoạn, cũng không phải nỗi kinh hoàng nhỏ giọt, thậm chí cả sự đau khổ kỳ lạ khiến nó trở nên khủng khiếp hơn. ” Poe cũng viết những bài thơ dự định sẽ được đọc to. Thử nghiệm với sự kết hợp của âm thanh và nhịp điệu, ông sử dụng các thiết bị kỹ thuật như lặp lại, song song, vần trong, chuyển âm và phối âm để tạo ra những tác phẩm độc nhất vô nhị trong thơ ca Mỹ vì chất lượng âm nhạc đầy ám ảnh của chúng. Trong “The Bells”, ví dụ, sự lặp lại của từ “bells” trong các cấu trúc khác nhau làm nổi bật âm sắc độc đáo của các loại chuông khác nhau được mô tả trong bài thơ.
Trong khi các tác phẩm của ông không được ca ngợi rõ ràng trong suốt cuộc đời của mình, Poe đã nhận được sự tôn trọng xứng đáng với tư cách là một nhà văn, nhà thơ và người viết sách có tài năng viễn tưởng, và đôi khi ông trở thành một thước đo thành công phổ biến, đặc biệt là sau sự xuất hiện của "The Raven ." Tuy nhiên, sau khi ông qua đời, lịch sử tiếp nhận phê bình của ông trở thành một trong những phán đoán và cách giải thích không đồng đều. Tình trạng này được khởi xướng bởi người bạn một thời của Poe và nhà điều hành văn học RW Griswold, người, trong một cáo phó bôi nhọ trên tờ New York Tribune với dòng chữ "Ludwig", quy cho chính Poe sự sa đọa và tâm lý sai lệch của nhiều nhân vật trong tiểu thuyết của Poe. Nhìn lại, những lời phỉ báng của Griswold dường như cuối cùng đã gây được sự đồng cảm không kém gì sự chê bai đối với Poe và tác phẩm của ông, khiến các nhà viết tiểu sử tiếp theo vào cuối thế kỷ 19 phải lên tiếng bảo vệ Poe một cách công tâm. Mãi đến cuốn tiểu sử năm 1941 của AH Quinn, người ta mới có một cái nhìn chuẩn xác về Poe, tác phẩm của ông, và mối quan hệ giữa cuộc đời của tác giả và trí tưởng tượng của ông. Tuy nhiên, việc xác định Poe với những kẻ giết người và kẻ điên trong các tác phẩm của ông vẫn tồn tại nghi vấn trong thế kỷ 20, nổi bật nhất là dưới dạng các nghiên cứu phân tâm học như của Marie Bonaparte và Joseph Wood Krutch.
Thêm vào cuộc tranh cãi về sự tỉnh táo, hay cùng lắm là sự trưởng thành của Poe (Paul Elmer More gọi anh là “nhà thơ của những cậu bé chưa trưởng thành và những người đàn ông chưa trưởng thành”), là câu hỏi về giá trị của các tác phẩm của Poe với tư cách là một tác phẩm văn học nghiêm túc. Đi đầu trong những lời gièm pha của Poe là những nhân vật lỗi lạc như Henry James, Aldous Huxley, và TS Eliot, những người đã bác bỏ các tác phẩm của Poe là dành cho trẻ vị thành niên, thô tục và bị giảm sút về mặt nghệ thuật; ngược lại, những tác phẩm tương tự này đã được đánh giá là có giá trị văn học cao nhất bởi các nhà văn như Bernard Shaw và William Carlos Williams. Bổ sung cho danh tiếng thất thường của Poe trong giới phê bình Anh và Mỹ là quan điểm của các nhà phê bình ở những nơi khác trên thế giới, đặc biệt là ở Pháp. Sau các bản dịch và bình luận rộng rãi của Charles Baudelaire vào những năm 1850, các tác phẩm của Poe đã được các nhà văn Pháp, đặc biệt đón nhận với sự trân trọng đặc biệt, đặc biệt là những tác phẩm gắn liền với phong trào Chủ nghĩa tượng trưng cuối thế kỷ 19, những người ngưỡng mộ khát vọng siêu việt của Poe với tư cách là một nhà thơ; trào lưu Siêu thực ở thế kỷ 20, vốn coi trọng trí tưởng tượng kỳ lạ và dường như không có gì nổi trội của Poe; và những nhân vật như Paul Valéry, người đã tìm thấy trong các lý thuyết của Poe và cho rằng một lý tưởng của chủ nghĩa duy lý tối cao. Ở các nước khác, các tác phẩm của Poe cũng nhận được sự quan tâm tương tự.
Ngày nay, Poe được công nhận là một trong những người khai sinh ra văn học hiện đại, ở cả hai dạng phổ biến, chẳng hạn như tiểu thuyết kinh dị và trinh thám, và các hình thức phức tạp hơn và tự giác hơn, đại diện cho phong cách nghệ thuật thiết yếu của thế kỷ 20. Trái ngược với những nhà phê bình trước đó coi người đàn ông và các tác phẩm của anh ta là một, những lời chỉ trích trong 25 năm qua đã phát triển quan điểm của Poe như một nghệ sĩ tách biệt, người quan tâm đến việc thể hiện kỹ thuật điêu luyện của mình hơn là thể hiện tâm hồn của mình, và người duy trì một sự mỉa mai chứ không phải là mối quan hệ tự truyện với các bài viết của anh ấy. Trong khi các nhà phê bình một thời như Yvor Winters mong muốn loại bỏ Poe khỏi lịch sử văn học, các tác phẩm của ông vẫn không thể thiếu đối với bất kỳ quan niệm nào về chủ nghĩa hiện đại trong văn học thế giới. Herbert Marshall McLuhan đã viết trong một bài luận có tựa đề “Truyền thống của Edgar Poe”: “Trong khi người New England chủ yếu lật các trang của Plato và Đức Phật bên cạnh một ấm trà, và trong khi Browning và Tennyson đang tạo ra một màn sương mù đặc biệt để tâm trí người Anh thư giãn trong, Poe không bao giờ mất liên lạc với những kẻ khủng khiếp trong thời đại của mình. Hợp tác với Baudelaire, và rất lâu trước Conrad và Eliot, anh ấy đã khám phá trái tim của bóng tối ”.
CUỘC ĐỜI
Cha mẹ ruột của Poe đều là những diễn viên chuyên nghiệp. Vào thời điểm ông sinh năm 1809, họ là thành viên của một công ty văn phòng phẩm ở Boston. Trước khi Poe được ba tuổi, cả cha và mẹ của ông đều qua đời, và ông được nuôi dưỡng trong nhà của John Allan, một nhà xuất khẩu giàu có từ Richmond, Virginia, người chưa bao giờ nhận con nuôi của mình một cách hợp pháp. Khi còn là một cậu bé, Poe theo học tại những trường tốt nhất hiện có, và được nhận vào Đại học Virginia tại Charlottesville năm 1825. Ở đó, ông nổi bật về mặt học thức nhưng bị buộc phải rời đi sau chưa đầy một năm vì nợ khó đòi do không được Allan hỗ trợ tài chính. Mối quan hệ của Poe với Allan tan vỡ khi ông trở về Richmond vào năm 1827, và ngay sau khi Poe rời đến Boston, ông nhập ngũ và cũng xuất bản tập thơ đầu tiên của mình, "Tamerlane" và các bài thơ khác. Tập sách không được độc giả và nhà phê bình chú ý, tuyển tập thứ hai, Al Aaraaf sau Tamerlane, và Những bài thơ nhỏ, chỉ được chú ý hơn một chút khi xuất hiện vào năm 1829. Cùng năm đó Poe được vinh dự giải ngũ, đạt cấp bậc trung sĩ, và sau đó được nhận vào Học viện Quân sự Hoa Kỳ tại West Point. Tuy nhiên, vì Allan không chu cấp cho con trai nuôi của mình đủ tiền để duy trì khoản phí cá nhân, dẫn tới Poe buộc vi phạm các quy định và bị bị cho thôi học. Sau đó, Poe đến thành phố New York, nơi Poems, tuyển tập thơ thứ ba của ông, được xuất bản năm 1831, và sau đó ông chuyển đến Baltimore sống tại nhà của dì mình, bà Maria Clemm.
Trong vài năm tiếp theo, những truyện ngắn đầu tiên của Poe đã xuất hiện trên tờ Philadelphia Saturday Courier và “MS. Tìm thấy trong một cái chai ”đã giành được giải thưởng tiền mặt cho câu chuyện hay nhất trong Du khách thứ bảy của Baltimore. Tuy nhiên, Poe vẫn không kiếm đủ tiền để sống độc lập và cái chết của Allan năm 1834 cũng không khiến cho ông có được một tài sản thừa kế. Tuy nhiên, vào năm sau, vấn đề tài chính của ông tạm thời được giảm bớt khi ông nhận lời làm biên tập viên tại The Southern Literary Messenger ở Richmond, dẫn theo dì và người em họ 12 tuổi Virginia, người mà ông kết hôn vào năm 1836. The Southern Literary Messenger là tạp chí đầu tiên trong số các tạp chí mà Poe sẽ chỉ đạo trong vòng 10 năm tới và qua đó, ông trở nên nổi tiếng với tư cách là người viết thư hàng đầu ở Mỹ. Poe không chỉ được biết đến với tư cách là một tác giả hàng đầu về thơ ca và tiểu thuyết, mà còn là một nhà phê bình văn học có trí tưởng tượng và cái nhìn sâu sắc chưa từng có trong văn học Mỹ. Trong khi các bài viết của Poe thu hút được sự chú ý vào cuối những năm 1830 và đầu những năm 1840, lợi nhuận từ công việc của ông vẫn rất ít ỏi, và ông đã tự hỗ trợ mình bằng cách biên tập Tạp chí Quý ông của Burton và Tạp chí Graham ở Philadelphia và Tạp chí Broadway ở Thành phố New York. Sau cái chết của vợ vì bệnh lao vào năm 1847, Poe đã có một số cuộc tình lãng mạn. Trong khi chuẩn bị cho cuộc hôn nhân thứ hai, Poe, không rõ vì lý do gì, đã đến Baltimore vào cuối tháng 9 năm 1849. Vào ngày 3 tháng 10, người ta phát hiện ra ông trong tình trạng nửa mê; ông qua đời 4 ngày sau đó mà không lấy lại được sự minh mẫn cần thiết để giải thích những gì đã xảy ra trong những ngày cuối cùng của cuộc đời mình.
Đóng góp rõ ràng nhất của Poe cho nền văn học thế giới bắt nguồn từ phương pháp phân tích mà ông đã thực hành với tư cách là một tác giả sáng tạo và với tư cách là một nhà phê bình các tác phẩm của những người cùng thời với mình. Ý định tự tuyên bố của ông là hình thành những lý tưởng nghệ thuật nghiêm túc trong một môi trường mà ông cho rằng quá quan tâm đến giá trị thực dụng của văn học, một khuynh hướng mà ông gọi là “dị giáo của Didactic”. Trong khi quan điểm của Poe bao gồm những điều kiện tiên quyết chính của chủ nghĩa thẩm mỹ thuần túy, sự nhấn mạnh của ông về chủ nghĩa hình thức văn học được liên kết trực tiếp với những lý tưởng triết học của ông: thông qua việc sử dụng ngôn ngữ có tính toán, người ta có thể diễn đạt, mặc dù luôn luôn không hoàn hảo, một tầm nhìn về chân lý và điều kiện thiết yếu của sự tồn tại của con người.
Lý thuyết sáng tạo văn học của Poe được chú ý ở hai điểm trung tâm:
Thứ nhất, một tác phẩm phải tạo ra sự thống nhất về tác dụng đối với người đọc thì mới được coi là thành công;
Thứ hai, Việc tạo ra một hiệu ứng đơn lẻ này không nên để lại những rủi ro do tai nạn hoặc cảm hứng, mà nên để những chi tiết nhỏ nhất về phong cách và chủ đề là kết quả của sự cân nhắc hợp lý từ phía tác giả.
Trong thơ, tác động đơn lẻ này phải khơi dậy trong người đọc cảm nhận về cái đẹp, một lý tưởng mà Pê-nê-lốp gắn chặt với nỗi buồn, sự xa lạ, mất mát; trong văn xuôi, hiệu ứng phải là một sự tiết lộ về sự thật nào đó, như trong “những câu chuyện về sự phân ly” hoặc những tác phẩm gợi lên “nỗi kinh hoàng, hoặc đam mê, hoặc kinh dị”, sự kỳ lạ, và mất mát; trong văn xuôi, hiệu ứng phải là một sự tiết lộ về sự thật nào đó, như trong “những câu chuyện về sự phân ly” hoặc những tác phẩm gợi lên “nỗi kinh hoàng, hoặc đam mê, hoặc kinh dị”, sự kỳ lạ, và mất mát; trong văn xuôi, hiệu ứng phải là một sự tiết lộ về sự thật nào đó, như trong “những câu chuyện về sự phân ly” hoặc những tác phẩm gợi lên “nỗi kinh hoàng, hoặc đam mê, hoặc kinh dị”.
Bên cạnh cơ sở lý thuyết chung, có một cường độ tâm lý là đặc trưng trong các tác phẩm của Poe, đặc biệt là những câu chuyện kinh dị trong các tác phẩm hay nhất và nổi tiếng nhất của ông. Những câu chuyện này - bao gồm “Con mèo đen”, “Hầm chứa Amontillado” và “Trái tim kể về câu chuyện” - thường được kể bởi một người kể chuyện ở góc nhìn thứ nhất, và qua giọng nói này, Poe thăm dò hoạt động của tâm lý nhân vật. Kỹ thuật này báo trước những khám phá tâm lý của Fyodor Dostoyevsky và trường phái hiện thực tâm lý.
Trong các câu chuyện Gothic của mình, Poe cũng sử dụng một phương pháp tượng trưng, gần như ngụ ngôn về cơ bản, mang lại cho các tác phẩm như “Sự sụp đổ của Ngôi nhà của Usher”, “Mặt nạ của cái chết đỏ” và “Ligeia” một phẩm chất bí ẩn giải thích cho chúng lâu dài quan tâm và liên kết chúng với các tác phẩm biểu tượng của Nathaniel Hawthorne và Herman melville. Ảnh hưởng của những câu chuyện về Poe có thể được nhìn thấy trong tác phẩm của các nhà văn sau này, bao gồm cả Ambrose Bierce và HP Lovecraft, những người thuộc về truyền thống văn học kinh dị riêng biệt do Poe khởi xướng.
Cảm hứng cho Kinh dị
Từ một xuất thân rõ ràng như vậy, Poe đã trở thành một hiện tượng cổ điển, được biết đến với tác phẩm kinh dị gothic mà anh tạo ra trong "The Fall of the House of Usher" và các tác phẩm khác. Ai có thể quên "The Tell-Tale Heart" và "The Cask of Amontillado"? Mỗi dịp Halloween, những câu chuyện đó lại ám ảnh chúng ta. Vào cái đêm đen tối nhất, khi chúng tôi ngồi quanh đống lửa trại và kể những câu chuyện kinh hoàng, những câu chuyện kinh dị, cái chết kỳ cục và sự điên loạn của Poe lại được kể lại.Tại sao anh ta lại viết về những sự kiện kinh khủng như vậy? Về sự cố thủ có tính toán và giết người của Fortunato, như ông viết, "Một loạt những tiếng hét lớn và chói tai, đột ngột phát ra từ cổ họng như bị xích, dường như đẩy tôi trở lại một cách dữ dội. Trong một khoảnh khắc ngắn - tôi run rẩy." Có phải sự thất vọng với cuộc sống đã đẩy ông đến những cảnh tượng kỳ cục này không? Hay một sự chấp nhận nào đó rằng cái chết là không thể tránh khỏi và khủng khiếp, rằng nó lẻn đến như một tên trộm trong đêm, để lại sự điên rồ và bi kịch thức tỉnh?
Hay, nó có liên quan gì đến những dòng cuối cùng của "The Premature Burial"? "Có những khoảnh khắc, ngay cả với con mắt tỉnh táo của Lý trí, thế giới của nhân loại buồn bã của chúng ta có thể mang dáng vẻ của một địa ngục ... Than ôi! Quân đoàn khủng bố tàn nhẫn không thể được coi là hoàn toàn hư ảo ... họ phải ngủ yên, hoặc chúng sẽ nuốt chửng chúng ta — chúng ta phải cố để ngủ, hoặc chúng ta sẽ chết. "
Có lẽ cái chết đã đưa ra câu trả lời nào đó cho Poe. Có lẽ trốn thoát. Có lẽ chỉ có nhiều câu hỏi hơn - về lý do tại sao ông vẫn sống, tại sao cuộc sống của ông ấy lại khó khăn như vậy, tại sao tài năng thiên tài của ông lại ít được công nhận.
Ông chết như ông đã sống: một cái chết bi thảm, vô nghĩa. Được tìm thấy trong rãnh nước, có vẻ như là nạn nhân của một băng đảng bầu cử sử dụng những người nghiện rượu để xử ứng cử viên của họ. Được đưa đến bệnh viện, Poe chết 4 ngày sau đó và được chôn cất tại nghĩa trang Baltimore bên cạnh vợ.
Nếu vào thời của ông không được yêu mến nhiều (hoặc ít nhất là không được đánh giá cao như anh ta có thể từng có), thì những câu chuyện của ông ít nhất cũng đã diễn ra một cuộc sống của riêng chúng. Ông được công nhận là người sáng lập ra truyện trinh thám (với các tác phẩm như "The Purloined Letter", truyện trinh thám hay nhất của ông). Ông đã ảnh hưởng đến văn hóa và văn học; và nhân vật của ông được đặt bên cạnh những vĩ nhân văn học trong lịch sử về thơ, phê bình văn học, truyện và các tác phẩm khác của ông.
Cái nhìn của anh ta về cái chết có thể chứa đầy bóng tối, điềm báo và ác mộng. Nhưng, những tác phẩm của ông đã vượt qua nỗi kinh hoàng để trở thành tác phẩm kinh điển.
(Bức ảnh: H.P. Lovecraft and Edgar Allan Poe, from The Simpsons “Treehouse of Horror XXIV” - của Mike Davis)
ĐÓNG GÓP KHÁC
Ngoài thành tích là người tạo ra câu chuyện kinh dị hiện đại, Poe còn được ghi nhận là cha đẻ của hai thể loại phổ biến khác: khoa học viễn tưởng và truyện trinh thám. Trong các tác phẩm như “Cuộc phiêu lưu vô song của Hans Pfaall” và “Von Kempelen và khám phá của anh ấy”, Poe đã tận dụng niềm đam mê đối với khoa học và công nghệ xuất hiện vào đầu thế kỷ 19 để tạo ra những câu chuyện mang tính đầu cơ và tuyệt vời dự đoán một loại văn học điều đó đã không được thực hành rộng rãi cho đến thế kỷ 20. Tương tự, ba câu chuyện về sự phân ly của Poe— “Những vụ giết người trong nhà xác Rue,” “Bức thư bị trừng phạt” và “Bí ẩn của Marie Roget ”—được công nhận là mô hình thiết lập các nhân vật chính và quy ước văn học của tiểu thuyết trinh thám, đặc biệt là tay sát thủ nghiệp dư, người giải quyết một tội ác đã gây bối rối cho các nhà chức trách và người có tài suy luận kỳ công được ghi lại bởi một cộng sự ngưỡng mộ. Cũng như Poe đã ảnh hưởng đến nhiều tác giả thành công và được coi là tổ tiên của các trào lưu văn học lớn như Chủ nghĩa tượng trưng và Chủ nghĩa siêu thực, ông cũng chịu ảnh hưởng của các nhân vật và phong trào văn học trước đó. Bằng cách sử dụng ma quỷ và sự kỳ cục, Poe đã chứng minh tác động của những câu chuyện về ETA Hoffman và tiểu thuyết Gothic của Ann Radcliffe, trong khi sự tuyệt vọng và u sầu trong phần lớn bài viết của ông phản ánh mối quan hệ với phong trào Lãng mạn đầu thế kỷ 19 .
Trong khi Poe thường được nhớ đến nhiều nhất với tiểu thuyết ngắn của mình, tình yêu đầu tiên của ông với tư cách là một nhà thơ, ông bắt đầu viết thơ từ thời niên thiếu của mình. Câu thơ ban đầu của ông phản ánh ảnh hưởng của những tác phẩm lãng mạn Anh như Lord Byron , John Keats và Percy Bysshe Shelley, nhưng sau này, thơ của ông thể hiện một cái nhìn chủ quan và cái nhìn siêu thực, thần bí. “Tamerlane” và “Al Aaraaf” thể hiện sự tiến hóa của Poe từ miêu tả các anh hùng Byronic đến miêu tả các cuộc hành trình trong trí tưởng tượng và tiềm thức của chính anh. Tác phẩm trước đây, gợi nhớ đến "Cuộc hành hương của Childe Harold" của Byron, kể lại cuộc đời và cuộc phiêu lưu của một nhà chinh phạt người Mông Cổ thế kỷ 14; bài thơ thứ hai miêu tả một thế giới trong mơ, nơi không có cái thiện và cái ác thường trú và nơi cái đẹp tuyệt đối có thể trực tiếp nhận ra. Trong các bài thơ khác - “ Gửi Helen ”, đặc biệt là “Lenore” và “ The Raven ” - Poe nghiên cứu sự mất mát của vẻ đẹp lý tưởng và khó khăn trong việc lấy lại nó. Những tác phẩm này thường được thuật lại bởi một người đàn ông trẻ tuổi, người than khóc về cái chết không đúng lúc của người mình yêu. “ Gửi Helen” là một bài thơ trữ tình ba khổ thơ đã được gọi là một trong những bài thơ tình đẹp nhất bằng tiếng Anh. Chủ thể của tác phẩm là một người phụ nữ, trong con mắt của người kể chuyện, trở thành hiện thân của vẻ đẹp cổ điển của Hy Lạp và La Mã cổ đại. “Lenore” trình bày những cách mà người chết được tưởng nhớ nhiều nhất, bằng cách để tang hoặc kỷ niệm cuộc sống vượt ra ngoài ranh giới trần thế. Trong “The Raven”, Poe đã thống nhất thành công những lý tưởng triết học và thẩm mỹ của mình. Trong tác phẩm tâm lý này, một học giả trẻ bị dày vò về mặt tinh thần bởi sự lặp lại đáng ngại của một con quạ "Nevermore" để trả lời cho câu hỏi của anh ta về khả năng có một kiếp sau với người yêu đã khuất của anh ta. Charles Baudelaire đã lưu ý trong phần giới thiệu của mình về ấn bản tiếng Pháp của “The Raven” :“Quả thực là bài thơ của sự mất ngủ của tuyệt vọng; nó không thiếu thứ gì: không phải cơn sốt ý tưởng, cũng không phải bạo lực về màu sắc, cũng không phải lý luận bệnh hoạn, cũng không phải nỗi kinh hoàng nhỏ giọt, thậm chí cả sự đau khổ kỳ lạ khiến nó trở nên khủng khiếp hơn. ” Poe cũng viết những bài thơ dự định sẽ được đọc to. Thử nghiệm với sự kết hợp của âm thanh và nhịp điệu, ông sử dụng các thiết bị kỹ thuật như lặp lại, song song, vần trong, chuyển âm và phối âm để tạo ra những tác phẩm độc nhất vô nhị trong thơ ca Mỹ vì chất lượng âm nhạc đầy ám ảnh của chúng. Trong “The Bells”, ví dụ, sự lặp lại của từ “bells” trong các cấu trúc khác nhau làm nổi bật âm sắc độc đáo của các loại chuông khác nhau được mô tả trong bài thơ.
Trong khi các tác phẩm của ông không được ca ngợi rõ ràng trong suốt cuộc đời của mình, Poe đã nhận được sự tôn trọng xứng đáng với tư cách là một nhà văn, nhà thơ và người viết sách có tài năng viễn tưởng, và đôi khi ông trở thành một thước đo thành công phổ biến, đặc biệt là sau sự xuất hiện của "The Raven ." Tuy nhiên, sau khi ông qua đời, lịch sử tiếp nhận phê bình của ông trở thành một trong những phán đoán và cách giải thích không đồng đều. Tình trạng này được khởi xướng bởi người bạn một thời của Poe và nhà điều hành văn học RW Griswold, người, trong một cáo phó bôi nhọ trên tờ New York Tribune với dòng chữ "Ludwig", quy cho chính Poe sự sa đọa và tâm lý sai lệch của nhiều nhân vật trong tiểu thuyết của Poe. Nhìn lại, những lời phỉ báng của Griswold dường như cuối cùng đã gây được sự đồng cảm không kém gì sự chê bai đối với Poe và tác phẩm của ông, khiến các nhà viết tiểu sử tiếp theo vào cuối thế kỷ 19 phải lên tiếng bảo vệ Poe một cách công tâm. Mãi đến cuốn tiểu sử năm 1941 của AH Quinn, người ta mới có một cái nhìn chuẩn xác về Poe, tác phẩm của ông, và mối quan hệ giữa cuộc đời của tác giả và trí tưởng tượng của ông. Tuy nhiên, việc xác định Poe với những kẻ giết người và kẻ điên trong các tác phẩm của ông vẫn tồn tại nghi vấn trong thế kỷ 20, nổi bật nhất là dưới dạng các nghiên cứu phân tâm học như của Marie Bonaparte và Joseph Wood Krutch.
Thêm vào cuộc tranh cãi về sự tỉnh táo, hay cùng lắm là sự trưởng thành của Poe (Paul Elmer More gọi anh là “nhà thơ của những cậu bé chưa trưởng thành và những người đàn ông chưa trưởng thành”), là câu hỏi về giá trị của các tác phẩm của Poe với tư cách là một tác phẩm văn học nghiêm túc. Đi đầu trong những lời gièm pha của Poe là những nhân vật lỗi lạc như Henry James, Aldous Huxley, và TS Eliot, những người đã bác bỏ các tác phẩm của Poe là dành cho trẻ vị thành niên, thô tục và bị giảm sút về mặt nghệ thuật; ngược lại, những tác phẩm tương tự này đã được đánh giá là có giá trị văn học cao nhất bởi các nhà văn như Bernard Shaw và William Carlos Williams. Bổ sung cho danh tiếng thất thường của Poe trong giới phê bình Anh và Mỹ là quan điểm của các nhà phê bình ở những nơi khác trên thế giới, đặc biệt là ở Pháp. Sau các bản dịch và bình luận rộng rãi của Charles Baudelaire vào những năm 1850, các tác phẩm của Poe đã được các nhà văn Pháp, đặc biệt đón nhận với sự trân trọng đặc biệt, đặc biệt là những tác phẩm gắn liền với phong trào Chủ nghĩa tượng trưng cuối thế kỷ 19, những người ngưỡng mộ khát vọng siêu việt của Poe với tư cách là một nhà thơ; trào lưu Siêu thực ở thế kỷ 20, vốn coi trọng trí tưởng tượng kỳ lạ và dường như không có gì nổi trội của Poe; và những nhân vật như Paul Valéry, người đã tìm thấy trong các lý thuyết của Poe và cho rằng một lý tưởng của chủ nghĩa duy lý tối cao. Ở các nước khác, các tác phẩm của Poe cũng nhận được sự quan tâm tương tự.
Ngày nay, Poe được công nhận là một trong những người khai sinh ra văn học hiện đại, ở cả hai dạng phổ biến, chẳng hạn như tiểu thuyết kinh dị và trinh thám, và các hình thức phức tạp hơn và tự giác hơn, đại diện cho phong cách nghệ thuật thiết yếu của thế kỷ 20. Trái ngược với những nhà phê bình trước đó coi người đàn ông và các tác phẩm của anh ta là một, những lời chỉ trích trong 25 năm qua đã phát triển quan điểm của Poe như một nghệ sĩ tách biệt, người quan tâm đến việc thể hiện kỹ thuật điêu luyện của mình hơn là thể hiện tâm hồn của mình, và người duy trì một sự mỉa mai chứ không phải là mối quan hệ tự truyện với các bài viết của anh ấy. Trong khi các nhà phê bình một thời như Yvor Winters mong muốn loại bỏ Poe khỏi lịch sử văn học, các tác phẩm của ông vẫn không thể thiếu đối với bất kỳ quan niệm nào về chủ nghĩa hiện đại trong văn học thế giới. Herbert Marshall McLuhan đã viết trong một bài luận có tựa đề “Truyền thống của Edgar Poe”: “Trong khi người New England chủ yếu lật các trang của Plato và Đức Phật bên cạnh một ấm trà, và trong khi Browning và Tennyson đang tạo ra một màn sương mù đặc biệt để tâm trí người Anh thư giãn trong, Poe không bao giờ mất liên lạc với những kẻ khủng khiếp trong thời đại của mình. Hợp tác với Baudelaire, và rất lâu trước Conrad và Eliot, anh ấy đã khám phá trái tim của bóng tối ”.
- Phong Cầm
