Văn chương muôn đời là gì kia chứ, nếu như không phải là “làm cho những gì tốt đẹp nhất trên đời trở thành bất tử" (Shelly). Tình yêu chắc chắn là thứ tình cảm mỹ lệ nhất của loài người, hóa giải những hận thù, tôn vinh tính thiện và lòng người, làm cho con người ta biết cười biết khóc. Vậy tại sao văn chương cần có tình?
Vì cuộc sống có tình. Văn chương từ cổ chí kim luôn là “hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng" (Hoài Thanh). Tình yêu làm gì giản đơn, nếu giản đơn, nó không mang nhiều cung bậc từ đớn đau đến thù hận như thế. Tình yêu rất khó để định nghĩa bằng một danh từ cụ thể, khi chỉ là một cảm giác yêu rất vu vơ và khó diễn tả. Vì cuộc sống có tình, chúng ta là con người có đầy đủ lương tri và lương năng, chúng ta có trái tim ấm áp và đôi mắt để dẫn đường cho trái tim. Bởi vậy, khi cuộc sống có tình, văn chương không thể trơ mặt trước những cảm xúc của con người. Văn chương và là ngọn đuốc dẫn đường, dẫn lối cho những cảm xúc dẫu nhỏ bé nhất của con người, để cảm xúc đó được thăng hoa và thể hiện một cách trực diện nhất.
Vì con người có tình. “Không có gì thuộc về con người mà xa lạ với tôi" (K.Marx). Kể cả tình yêu ấy có là lớn lao hay chỉ là sự hèn nhát, dù có sự hòa điệu giữa hai trái tim hay không, con người vẫn luôn có tình. Dù chúng ta đứng giữa ranh giới của sự vô minh và siêu nhiên, giữa ranh giới ấy vẫn luôn tồn tại tình và những cảm xúc của con người. Ngay cả thằng Chí Phèo chỉ biết rạch mặt ăn vạ ấy thực chất cũng chỉ vì cái tình quá mãnh liệt, tha hóa trước xã hội thực dân mà hóa thành con quỷ dữ để thể hiện cái tình của mình. Con người có tình và luôn khao khát tìm được tình yêu bên trong chính mình, bên trong đồng loại mình và cả bên trong những tác phẩm. Người nghệ sĩ lớn là người nghệ sĩ biết lắng nghe tiếng nói của con tim và thể hiện những tiếng nói ấy một cách tinh tế bên trong những trang viết của mình.
Vì văn chương cần có tình. Viết về tình như một sự cứu cánh, sự cứu chuộc khỏi những mai một, chai lì đang gặm nhấm thế hệ bận rộn, khỏi những im lặng của người lớn ít nói, khỏi những kẻ máu lạnh vô tình. Tình yêu, đánh thức chúng ta bằng cảm thức từ trái tim, không ồn ào nhưng ngược lại có thể cảm hoá sâu sắc trái tim con người. Nếu như văn chương không viết bởi tình và vì tình thì nó cũng chỉ là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo, của những thiết bị AI đang tràn lan trong cuộc sống hiện đại - ngày ngày sản xuất ra như một cái máy nhưng hoàn toàn không có “tình". Văn chương viết về tình có khả năng tác động đến tâm trí của chúng ta sâu hơn là khi nhà văn đầu tác phẩm hoàn toàn bằng ý thức tỉnh táo từ cái đầu. Nghệ thuật cần có lý trí nhưng quan trọng hơn cả là cần có ý tình về trái tim người nghệ sĩ để dẫn dắt trái tim ngườ
i đọc.
Vì cuộc sống có tình. Văn chương từ cổ chí kim luôn là “hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng" (Hoài Thanh). Tình yêu làm gì giản đơn, nếu giản đơn, nó không mang nhiều cung bậc từ đớn đau đến thù hận như thế. Tình yêu rất khó để định nghĩa bằng một danh từ cụ thể, khi chỉ là một cảm giác yêu rất vu vơ và khó diễn tả. Vì cuộc sống có tình, chúng ta là con người có đầy đủ lương tri và lương năng, chúng ta có trái tim ấm áp và đôi mắt để dẫn đường cho trái tim. Bởi vậy, khi cuộc sống có tình, văn chương không thể trơ mặt trước những cảm xúc của con người. Văn chương và là ngọn đuốc dẫn đường, dẫn lối cho những cảm xúc dẫu nhỏ bé nhất của con người, để cảm xúc đó được thăng hoa và thể hiện một cách trực diện nhất.
Vì con người có tình. “Không có gì thuộc về con người mà xa lạ với tôi" (K.Marx). Kể cả tình yêu ấy có là lớn lao hay chỉ là sự hèn nhát, dù có sự hòa điệu giữa hai trái tim hay không, con người vẫn luôn có tình. Dù chúng ta đứng giữa ranh giới của sự vô minh và siêu nhiên, giữa ranh giới ấy vẫn luôn tồn tại tình và những cảm xúc của con người. Ngay cả thằng Chí Phèo chỉ biết rạch mặt ăn vạ ấy thực chất cũng chỉ vì cái tình quá mãnh liệt, tha hóa trước xã hội thực dân mà hóa thành con quỷ dữ để thể hiện cái tình của mình. Con người có tình và luôn khao khát tìm được tình yêu bên trong chính mình, bên trong đồng loại mình và cả bên trong những tác phẩm. Người nghệ sĩ lớn là người nghệ sĩ biết lắng nghe tiếng nói của con tim và thể hiện những tiếng nói ấy một cách tinh tế bên trong những trang viết của mình.
Vì văn chương cần có tình. Viết về tình như một sự cứu cánh, sự cứu chuộc khỏi những mai một, chai lì đang gặm nhấm thế hệ bận rộn, khỏi những im lặng của người lớn ít nói, khỏi những kẻ máu lạnh vô tình. Tình yêu, đánh thức chúng ta bằng cảm thức từ trái tim, không ồn ào nhưng ngược lại có thể cảm hoá sâu sắc trái tim con người. Nếu như văn chương không viết bởi tình và vì tình thì nó cũng chỉ là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo, của những thiết bị AI đang tràn lan trong cuộc sống hiện đại - ngày ngày sản xuất ra như một cái máy nhưng hoàn toàn không có “tình". Văn chương viết về tình có khả năng tác động đến tâm trí của chúng ta sâu hơn là khi nhà văn đầu tác phẩm hoàn toàn bằng ý thức tỉnh táo từ cái đầu. Nghệ thuật cần có lý trí nhưng quan trọng hơn cả là cần có ý tình về trái tim người nghệ sĩ để dẫn dắt trái tim ngườ
i đọc.
