Truyện “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” của tác giả Nguyễn Ngọc Thuấn với lối kể chuyện tự nhiên qua giọng kể của nhân vật “tôi” đưa người đọc vào một thế giới tự nhiên được cảm nhận bằng tất cả các giác quan và giúp con người nhận ra những thông điệp trong cuộc sống mà tác giả muốn gửi gắm. Qua đoạn trích, bạn đọc cảm nhận được tình yêu thiên nhiên, tình cảm cha con, tình bạn thật đẹp từ nhân vật “tôi”.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả Nguyễn Ngọc Thuần
- Nguyễn Ngọc Thuần sinh năm 1972.
- Quê quán: Bình Thuận
- Phong cách sáng tác: Chuyên sáng tác cho thiếu nhi và các tác phẩm của ông mang đến một thế giới trong trẻo, tươi mới, đầy chất thơ.
- Tác phẩm chính: “Một thiên nằm mộng” (2001); “Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ” (2003); “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” (2004).
2. Tác phẩm
2.1. Thể loại
Thể loại: Truyện dài
2.2. Xuất xứ
Trích chương 5 “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”.
2.3. Ngôi kể
Ngôi thứ nhất xưng tôi
2.4. Bố cục
- Phần 1 (từ đầu đến “con mắt thần): Những trò chơi tuổi thơ mà bố dạy cậu bé.
- Phần 2 (tiếp theo đến “vì món quà đó”): Cách bố đón nhận món quà từ nhân vật Tí.
- Phần 3 (còn lại): Những bài học cảm nhận thiên nhiên mà bố dạy cho cậu bé.
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Nhân vật “tôi”
a. Khả năng đặc biệt của nhân vật “tôi”
- Có cách “nhìn” đặc biệt: Nhận ra những bông hoa trong vườn không phải bằng mắt mà bằng cảm giác của đôi bàn tay và bằng cách ngửi mùi hương của hoa.
- Lắng nghe âm thanh tài tình: Nhờ luyện tập mà có thể nghe âm thanh và đoán được nó vang lên từ đâu, ở khoảng cách như thế nào.
b. Cảm xúc suy nghĩ về bố và bạn Tí
* Cảm xúc suy nghĩ về bố
- Yêu quý, gần gũi với bố, đón nhận từng cử chỉ chăm sóc của bố.
- Luôn biết ơn bố: Bố làm cho “tôi” chiếc bình mới xinh xắn, dạy “tôi” cách cảm nhận về khu vườn…
* Cảm xúc suy nghĩ về bạn Tí
- Coi Tí là người bạn thân nhất.
- Sẵn sàng chia sẻ với bạn bí mật ngọt ngào, hạnh phúc của hai bố con.
- Thấy tên bạn Tí đẹp và hay hơn mọi âm thanh, thích gọi bạn để được nghe cái tên ấy vang lên.
à Nhân vật “tôi” có tính cách nhạy cảm, tinh tế, biết yêu thương.
c. Tiểu kết
Nhân vật “tôi” cảm nhận thế giới tự nhiên rất tinh tế: Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” nhân vật “tôi” không chỉ thấy những bông hoa thơm mà còn nhìn thấy nguyên cả khu vườn, cả bông hồng ngay trong đêm tối.
à Hãy dùng tất cả các giác quan, hãy mở cánh cửa tâm hồn mình để cảm nhận yêu thương và thấu hiểu vẻ đẹp của con người và thiên nhiên.
2. Nhân vật người bố
- Được miêu tả qua lời kể của nhân vật “tôi” (người con trai – tên Dũng).
- Tính cách:
+ Kiên nhẫn dạy con cách cảm nhận về vẻ đẹp và sự sống trong khu vườn.
+ Chia sẻ nhiều cảm xúc, suy nghĩ với con như người bạn thân thiết.
+ Coi con là món quà quý giá nhất cuộc đời.
- Yêu thương Tí, trân trọng món quà của Tí.
- Thích trồng hoa, thích chăm sóc và biết lắng nghe “tiếng nói” của khu vườn, nhịp sống của thiên nhiên.
è Nhân vật người bố là một người yêu thương con, luôn quan tâm, gần gũi với con và có tâm hồn phong phú, sâu sắc; có trái tim nhân hậu.
3. Thông điệp về món quà
- Hoàn cảnh: Thằng Tí đem cho bố trái ổi.
- Tâm ý của người cho là chọn những trái ổi to, bọc vào bịch ni lông.
- Tâm ý của người nhận: Bố ít khi ăn ổi nhưng trái ổi của Tí bố đã ăn à Bố giải thích món quà bao giờ cũng đẹp nên bố đã trân trọng đón nhận món quà.
è Bài học: Biết cách cho và nhận những món quà cũng là cách thể hiện những nét đẹp phẩm chất của mình.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên, gần gũi, giàu sức biểu cảm.
- Từ ngữ giàu tính biểu cảm.
2. Nội dung
- Cảm nhận vẻ đẹp của thế giới tự nhiên xung quanh ta bằng tất cả các giác quan bằng cả tâm hồn và tình yêu thương.
- Cần trân trọng, biết ơn tình cảm tấm lòng của người khác dành cho mình.
Biên soạn bởi Trần Ngọc
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả Nguyễn Ngọc Thuần
- Nguyễn Ngọc Thuần sinh năm 1972.
- Quê quán: Bình Thuận
- Phong cách sáng tác: Chuyên sáng tác cho thiếu nhi và các tác phẩm của ông mang đến một thế giới trong trẻo, tươi mới, đầy chất thơ.
- Tác phẩm chính: “Một thiên nằm mộng” (2001); “Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ” (2003); “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” (2004).
2. Tác phẩm
2.1. Thể loại
Thể loại: Truyện dài
2.2. Xuất xứ
Trích chương 5 “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”.
2.3. Ngôi kể
Ngôi thứ nhất xưng tôi
2.4. Bố cục
- Phần 1 (từ đầu đến “con mắt thần): Những trò chơi tuổi thơ mà bố dạy cậu bé.
- Phần 2 (tiếp theo đến “vì món quà đó”): Cách bố đón nhận món quà từ nhân vật Tí.
- Phần 3 (còn lại): Những bài học cảm nhận thiên nhiên mà bố dạy cho cậu bé.
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Nhân vật “tôi”
a. Khả năng đặc biệt của nhân vật “tôi”
- Có cách “nhìn” đặc biệt: Nhận ra những bông hoa trong vườn không phải bằng mắt mà bằng cảm giác của đôi bàn tay và bằng cách ngửi mùi hương của hoa.
- Lắng nghe âm thanh tài tình: Nhờ luyện tập mà có thể nghe âm thanh và đoán được nó vang lên từ đâu, ở khoảng cách như thế nào.
b. Cảm xúc suy nghĩ về bố và bạn Tí
* Cảm xúc suy nghĩ về bố
- Yêu quý, gần gũi với bố, đón nhận từng cử chỉ chăm sóc của bố.
- Luôn biết ơn bố: Bố làm cho “tôi” chiếc bình mới xinh xắn, dạy “tôi” cách cảm nhận về khu vườn…
* Cảm xúc suy nghĩ về bạn Tí
- Coi Tí là người bạn thân nhất.
- Sẵn sàng chia sẻ với bạn bí mật ngọt ngào, hạnh phúc của hai bố con.
- Thấy tên bạn Tí đẹp và hay hơn mọi âm thanh, thích gọi bạn để được nghe cái tên ấy vang lên.
à Nhân vật “tôi” có tính cách nhạy cảm, tinh tế, biết yêu thương.
c. Tiểu kết
Nhân vật “tôi” cảm nhận thế giới tự nhiên rất tinh tế: Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” nhân vật “tôi” không chỉ thấy những bông hoa thơm mà còn nhìn thấy nguyên cả khu vườn, cả bông hồng ngay trong đêm tối.
à Hãy dùng tất cả các giác quan, hãy mở cánh cửa tâm hồn mình để cảm nhận yêu thương và thấu hiểu vẻ đẹp của con người và thiên nhiên.
2. Nhân vật người bố
- Được miêu tả qua lời kể của nhân vật “tôi” (người con trai – tên Dũng).
- Tính cách:
+ Kiên nhẫn dạy con cách cảm nhận về vẻ đẹp và sự sống trong khu vườn.
+ Chia sẻ nhiều cảm xúc, suy nghĩ với con như người bạn thân thiết.
+ Coi con là món quà quý giá nhất cuộc đời.
- Yêu thương Tí, trân trọng món quà của Tí.
- Thích trồng hoa, thích chăm sóc và biết lắng nghe “tiếng nói” của khu vườn, nhịp sống của thiên nhiên.
è Nhân vật người bố là một người yêu thương con, luôn quan tâm, gần gũi với con và có tâm hồn phong phú, sâu sắc; có trái tim nhân hậu.
3. Thông điệp về món quà
- Hoàn cảnh: Thằng Tí đem cho bố trái ổi.
- Tâm ý của người cho là chọn những trái ổi to, bọc vào bịch ni lông.
- Tâm ý của người nhận: Bố ít khi ăn ổi nhưng trái ổi của Tí bố đã ăn à Bố giải thích món quà bao giờ cũng đẹp nên bố đã trân trọng đón nhận món quà.
è Bài học: Biết cách cho và nhận những món quà cũng là cách thể hiện những nét đẹp phẩm chất của mình.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên, gần gũi, giàu sức biểu cảm.
- Từ ngữ giàu tính biểu cảm.
2. Nội dung
- Cảm nhận vẻ đẹp của thế giới tự nhiên xung quanh ta bằng tất cả các giác quan bằng cả tâm hồn và tình yêu thương.
- Cần trân trọng, biết ơn tình cảm tấm lòng của người khác dành cho mình.
Biên soạn bởi Trần Ngọc
