Viết được đoạn văn nghị là yêu cầu cơ bản và cần thiết đối với học sinh phổ thông. Rèn luyện được kĩ năng viết đoạn là cách để học sinh chinh phục điểm 9 môn văn. Cùng Triều Anh tham khảo 3 cách trình bày đoạn văn sau đây để cải thiện kĩ năng viết và cải thiện kết quả bài làm văn.
Ảnh sưu tầm 1. Đoạn văn diễn dịch (Có câu chủ đề ở đầu đoạn):
- Đoạn diễn dịch là đoạn văn có câu chủ đề mang ý nghĩa khái quát đứng ở đầu đoạn.
- Các câu còn lại triển khai cụ thể ý của câu chủ đề, bổ sung, làm rõ cho câu chủ đề.
- Các câu triển khai được thực hiện bằng các thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận, có thể kèm theo nhận xét, đánh giá và bộc lộ cảm nhận của người viết.
Đoạn văn minh hoạ:
(1) Một chiếc lá rụng có linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. (2)Có chiếc tựa như mũi tên nhọn, từ cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. (3)Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho tận tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. (4)Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, hay múa may với làn gió thoảng như thầm bảo rằng vẻ đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ.(5)Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành.(6)Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại.
(Khái Hưng)
Nhận xét: (1) câu chủ đề.
(2),(3),(4),(5),(6) triển khai cụ thể ý của câu chủ đề.
2. Đoạn văn quy nạp (Có câu chủ đề ở cuối đoạn):
- Đoạn qui nạp là đoạn văn được trình bày đi từ các ý nhỏ đến ý lớn, từ các ý chi tiết đến ý khái quát, từ ý luận cứ cụ thể đến ý kết luận bao trùm.
- Theo cách trình bày này, câu chủ đề nằm ở vị trí cuối đoạn. Ở vị trí này, câu chủ đề không làm nhiệm vụ định hướng nội dung triển khai cho toàn đoạn mà lại làm nhiệm vụ khép lại nội dung cho đoạn ấy.
- Các câu phía trên câu cuối, được trình bày bằng các thao tác lập luận, minh họa, cảm nhận và rút ra nhận xét đánh giá chung.
Đoạn văn minh hoạ:
(1)Những đứa con từ khi sinh ra đến khi trưởng thành, phần lớn thời gian là gần gũi và thường là chịu ảnh hưởng từ người mẹ hơn từ cha.(2) Chúng được mẹ cho bú sữa, bồng ẵm, dỗ dành, tắm giặt, ru ngủ, cho ăn uống, chăm sóc rất nhiều khi ốm đau…(3)Với việc nhận thức thông qua quá trình bé tự quan sát, học hỏi tự nhiên hàng ngày và ảnh hưởng đặc biệt các đức của người mẹ, đã hình thành dần dần bản tính của đứa con theo kiểu “mưa dầm, thấm lâu”. (4)Ngoài ra, những đứa trẻ thường là thích bắt chước người khác thông qua những hành động của người gần gũi nhất chủ yếu là người mẹ.(5) Chính người phụ nữ là người chăm sóc và giáo dục con cái chủ yếu trong gia đình.
(Trần Thanh Thảo)
Nhận xét: (5) câu chủ đề - khép lại nội dung cho đoạn văn.
(1)(2),(3),(4), nêu các luận cứ cụ thể.
3. Đoạn tổng – phân – hợp (Có câu chủ đề ở đầu và cuối đoạn văn):
- Đoạn tổng – phân – hợp là đoạn văn phối hợp diễn dịch với qui nạp.
- Câu mở đầu đoạn nêu ý khái quát bậc một, các câu tiếp theo triển khai cụ thể ý khái quát.
- Câu kết đoạn là ý khái quát bậc hai mang tính chất nâng cao, mở rộng. Những câu triển khai ý được thực hiện bằng các thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận, nhận xét, đánh giá hoặc nêu suy nghĩ…để từ đó đề xuất nhận định đối với chủ đề, tổng hợp, khẳng định, năng cao vấn đề.
Đoạn văn minh hoạ:
(1)Thế đấy, biển luôn luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời. (2)Trời xanh thẳm, biển cũng xanh thẳm, như dâng cao lên, chắc nịch.(3)Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. (4)Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. (5) Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu giận dữ…(6)Như một con người biết buồn vui, biển lúc tẻ nhạt, lạnh lùng, lúc sôi nổi, hả hê, lúc đăm chiêu, gắt gỏng.
(Vũ Tú Nam)
Nhận xét: (1) câu chủ đề - nêu ý khái quát bậc 1.
(2),(3),(4),( 5) triển khai cụ thể ý khái quát bậc 1.
(6) Câu chủ đề - nêu ý khái quát bậc 2 (nâng cao, mở rộng ý khái quát bậc 1).
..................................................
CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG!
Sửa lần cuối:
