Soạn văn Chiếu cầu hiền - Ngô Thì Nhậm: Tóm tắt và soạn bài ngắn nhất, hay nhất

Soạn văn Chiếu cầu hiền - Ngô Thì Nhậm: Tóm tắt và soạn bài ngắn nhất, hay nhất

Tóm tắt: Chiếu cầu hiền

Năm 1788, Lê Chiêu Thống rước quân Thanh vào xâm lược nước ta. Nguyễn Huệ lên ngôi, quét sạch quân Thanh. Triều Lê sụp đổ, trước sự kiện ấy, một số bề tôi của triều Lê đã bỏ trốn hoặc đi ở ẩn. Quang Trung giao cho Ngô Thì Nhậm thay mình viết “Chiếu cầu hiền” nhằm thuyết phục sĩ phu Bắc Hà, tức các tri thức của triều đại cũ (Lê – Trịnh) ra cộng tác với triều đại Tây Sơn.

Ngô Thì Nhậm lấy ý từ câu nói của Khổng Tử trong Luận ngữ để thuyết phục các sĩ phu Bắc Hà. Ông ví người hiền: Như sao sáng trên trời. Sao sáng ắt chầu về ngôi Bắc Thần (ngôi vua). Tức là tác giả nhấn mạnh: giữa thiên tử và người hiền tài có mối quan hệ khăng khít, người hiền là do thiên sử sử dụng, nếu không làm như vậy là trái với đạo trời.

Tác giả có nói lên thực tế cách ứng xử của hiền tài Bắc Hà và thực trạng đất nước ta lúc bấy giờ. Các sĩ phu mai danh ẩn tích bỏ phí tài năng “Trốn tránh việc đời. Có một số sĩ phu ra làm quan thì sợ hãi, im lặng như bù nhìn “không dám lên tiếng”, hoặc làm việc cầm chừng “đánh mõ, giữ cửa”. Còn một số sĩ phu thì đi tự tử “ra biển vào sông”. Trong khi đó nhu cầu của đất nước đang rất cần người hiền bởi bối cảnh đất nước đang còn gặp nhiều khó khăn.

Từ đó, vua Quang Trung đề ra tư tưởng dân chủ tiến bộ đường lối cầu hiền đúng đắn. Cuối cùng tác giả kêu gọi người có tài đức cố gắng hãy cùng triều đình phục vụ sự nghiệp đất nước và hưởng phúc lâu dài.

Soạn bài: Chiếu cầu hiền

I. Tìm hiểu chung


1. Tác giả:

– Ngô Thì Nhậm (1764 – 1803), hiệu là Hi Doãn, quê ở trấn Sơn Nam (nay thuộc huyện Thanh Trì – Hà Nội.

– Là người học rộng tài cao, từng làm quan lớn dưới thời chúa Trịnh.

– Ông theo phong trào Tây Sơn và được vua Quan Trung tin dùng.

2. Tác phẩm:

– Chiếu cầu hiền Ngô Thì Nhậm viết thay vua Quang Trung vào khoảng năm 1788 – 1789.

– Mục đích: nhằm thuyết phục những sĩ phu Bắc Hà, những trí thức của triều đại cũ ra giúp vua Quang Trung.


II. Đọc – hiểu văn bản

Câu 1: Bố cục của bài chiếu gồm 3 phần:


– Phần 1 (Từ đầu cho đến “…người hiền vậy”): Sứ mệnh của người hiền tài.

– Phần 2 (Tiếp cho đến “…phải bán rao”): Lời kêu gọi người hiền và những chính sách trọng dụng hiền tai.

– Phần 3 (Còn lại): Lời bố cáo.

– Nội dung chính của bài chiếu:

+ Nêu sứ mệnh của người hiền tài

+ Cho phép mọi người tiến cử người hiền.

+ Người hiền có thể tự tiến cử.

Câu 2: Đối tượng mà tác phẩm hướng đến, nghệ thuật lập luận:

– Đối tượng là các sĩ phu Bắc Hà đang sống ẩn dật hoặc tỏ thái độ không hợp tác với triều đại mới.

– Luận điểm được tác giả nêu ra:

+ Vai trò của hiền tài đối với đất nước

+ Lối cầu hiền tài thành tâm của vua, vừa khiêm nhường lại vừa quyết tâm.

+ Lấy dẫn chứng từ lời của Khổng Tử, kinh dịch.

+ Sử dụng những câu văn có tính ẩn dụ.

– Luận điểm, lí lẽ phù hợp với bài chiếu.

– Nghệ thuật lập luận chặt chẽ, giàu sức thuyết phục.

Câu 3: Tư tưởng và tình cảm của vua Quang Trung:

– Là một người trọng hiền tài, có tầm nhìn chiến lược.

– Là một người có hiểu biết sâu rộng, coi trọng kẻ sĩ.

– Muốn xây dựng sự nghiệp lớn sau khi thống nhất đất nước.

– Tư tưởng, chính sách cầu người hiền của vua Quang Trung:

+ Mọi tầng lớp từ dân đến các quan viên đều có thể dâng thư để bày tỏ công việc.

+ Tư tưởng, chính sách lấy dân làm trọng.

+ Cách tiến cử người tài cũng hết sức thông thống.

+ Lời kêu gọi chân thành.

III. Tổng kết:

1. Nội dung:

– Chiếu cầu hiền là một văn kiện lịch sử quan trọng. Qua đó ta thấy được chủ trương, đường lối đúng đắn của vu Quang Trung.

– Qua bài chiếu ta còn thấy được vua Quang Trung là người trọng người tài, hết lòng vì dân vì nước và có nhân cách cao đẹp.

2. Nghệ thuật:

– Là bài văn nghị luận mẫu mực, có sự thuyết phục đối với người đọc.

tổng hợp
 
Từ khóa
chiếu cầu hiền ngô thì nhậm sĩ phu soạn văn tây sơn
1K
0
0

BBT đề xuất

Đang có mặt

Không có thành viên trực tuyến.
Top