Soạn bài Hội lồng tồng

Mỗi mùa Xuân sang, trên khắp các bản làng của dân tộc Tày, người dân lại tưng bừng, rộn ràng đón chờ ngày hội Lồng tồng. Lễ hội nhằm cầu cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, nhà nhà khỏe mạnh, no ấm. Cùng Soạn bài Hội lồng tồng trong SGK Ngữ văn 7 để hiểu thêm về lễ hội này bằng cách đọc, trả lời trước các câu hỏi trong SGK nhằm phục vụ việc học trên lớp tốt hơn.

Lễ hội Lồng tồng cũng thường gọi là Lễ hội xuống đồng, là một lễ hội của dân tộc Người Tày, cũng là nét quy tụ những sắc thái văn hóa đặc trưng nhất của các dân tộc như: Nùng, Dao, Sán Chỉ.... Được xem là hoạt động tín ngưỡng cầu trời cho mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, đời sống ấm no. Nơi tổ chức tại những ruộng tốt nhất, to nhất. Vẫn chưa có tài liệu nào nghiên cứu, khẳng định lễ hội này có từ bao giờ. Nhưng chắc chắn rằng, khởi nguồn của lễ hội phải được sinh ra từ xã hội của người Tày khi đã sống thành làng bản quần cư trong cộng đồng.

Tìm hiểu tác giả - tác phẩm: Hội lồng tồng - Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức​

I. Tác giả văn bản Hội lồng tồng​

Trần Quốc Vượng – Lê Văn Hảo – Dương Tất Từ

II. Tìm hiểu tác phẩm Hội lồng tồng​

1. Thể loại:​

Hội lồng tồng thuộc thể loại văn thuyết minh

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:​

Mùa xuân là mùa khởi đầu cho một năm, mùa sinh sôi nảy nở của vạn vật, cỏ cây. Giữa tiết trời ấm áp ấy, người dân rủ nhau đi hội, hành hương về cội nguồn, vui chơi và cầu mong cho mùa màng tốt tươi, cuộc sống hạnh phúc. Mùa xuân, với những phong tục lâu đời gắn liền trong nhân dân ta rất bền chặt. Mùa xuân chính là mùa hội tụ nhiều phong tục và lễ hội nhất.

Quyển sách “Mùa xuân và phong tục Việt Nam” do Trần Quốc Vượng, Lê Văn Hảo và Dương Tất Từ biên soạn sẽ đưa người đọc khám phá những khía cạnh khác nhau của phong tục và lễ hội vào mùa xuân ở nước ta. Sách do Nhà xuất bản Văn hóa thông tin Phát hành năm 2006.

3. Phương thức biểu đạt:​

Văn bản Hội lồng tồng có phương thức biểu đạt là thuyết minh.

4. Tóm tắt văn bản Hội lồng tồng: ​

Khi ngao du tìm hiểu về Hội mùa Tây Bắc, tác giả thuyết minh về hội lồng tồng ở vùng Việt Bắc, hội được mở từ sau tết Nguyên Đán đến tết Thanh minh.

5. Bố cục bài Hội lồng tồng: ​

Văn bản Hội lồng tồng có bố cục gồm 2 phần
- Phần 1 (từ đầu đến “một cách tài tình”): Giới thiệu về hội lồng tồng.
- Phần 2 (còn lại): Các hoạt động và ý nghĩa của hội lồng tồng.

6. Giá trị nội dung: ​

Bài văn thuyết minh về hội lồng tồng ở vùng Việt Bắc, hội được mở từ sau tết Nguyên Đán đến tết Thanh minh.

7. Giá trị nghệ thuật: ​

- Miêu tả chi tiết hội lồng tồng
- Kiến thức xã hội sâu sắc thể hiện qua ngôn ngữ thuyết minh của tác giả

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Hội lồng tồng​

1. Giới thiệu về hội lồng tồng​

- Thời gian tổ chức:
+ Sau tết Nguyên đán đến tết Thanh minh
- Địa điểm tổ chức:
+ Vùng Việt Bắc
- Vùng miền có lễ hội:
+ Tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái nguyên, Tuyên Quang, Hà Giang
- Phần cúng tế – lễ:
+ Người dân mang cỗ đến cúng thần nông
+ Sau khi cúng lễ, người ta ăn cỗ: thịt gà, thịt lợn, bánh chưng, …
- Phần vui chơi – hội:
+ Trò chơi dân gian: đánh vật, kéo co, thi bắn, múa sư tử, lượn lồng tồng, …

2. Các hoạt động và ý nghĩa của hội lồng tồng.​

- Sản vật cúng tế trong hội lồng tồng có liên quan với tục mở hội xuống đồng và tục thờ thành hoàng – thần nông:
+ Những sản vật cúng tế như: thịt lợn, thịt gà, bánh chưng, hoa quả ở hội lồng tồng giống ở hội xuống đồng và tục thờ thành hoàng – thần nông
- Văn bản miêu tả những hoạt động của cư dân trong phần hội:
+ Trò chơi ném còn
+ Múa sư tử
+ Lượn lồng tồng
- Những hoạt động đó biểu thị những phẩm chất và khả năng của con người:
+ Vui vẻ, tinh tế, duyên dáng, nhạy bén, sáng tạo và khéo léo
- Người dân gửi gắm mong ước khi tổ chức hội lồng tồng, đó là: sự may mắn, tốt lành, ca ngợi cái đẹp của thiên nhiên, của mùa xuân, của tình yêu, của cuộc sống lao động.
→ Người viết thấu hiểu sâu sắc và yêu mến, trân trọng trò chơi dân gian lượn của hội lồng tồng.

Soạn bài Hội lồng tồng - Kết nối tri thức​

* Đọc văn bản​

* Sau khi đọc​

Nội dung chính:
Bài văn thuyết minh về hội lồng tồng ở vùng Việt Bắc, hội được mở từ sau tết Nguyên Đán đến tết Thanh minh.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:​

Câu 1 (trang 119 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):​

- Thời gian tổ chức:
+ Sau tết Nguyên đán đến tết Thanh minh
- Địa điểm tổ chức:
+ Vùng Việt Bắc
- Vùng miền có lễ hội:
+ Tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái nguyên, Tuyên Quang, Hà Giang
- Phần cúng tế – lễ:
+ Người dân mang cỗ đến cúng thần nông
+ Sau khi cúng lễ, người ta ăn cỗ: thịt gà, thịt lợn, bánh chưng, …
- Phần vui chơi – hội:
+ Trò chơi dân gian: đánh vật, kéo co, thi bắn, múa sư tử, lượn lồng tồng, …

Câu 2 (trang 119 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):​

- Sản vật cúng tế trong hội lồng tồng có liên quan với tục mở hội xuống đồng và tục thờ thành hoàng – thần nông:
+ Những sản vật cúng tế như: thịt lợn, thịt gà, bánh chưng, hoa quả ở hội lồng tồng giống ở hội xuống đồng và tục thờ thành hoàng – thần nông

Câu 3 (trang 119 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):​

- Văn bản miêu tả những hoạt động của cư dân trong phần hội:
+ Trò chơi ném còn
+ Múa sư tử
+ Lượn lồng tồng
- Những hoạt động đó biểu thị những phẩm chất và khả năng của con người:
+ Vui vẻ, tinh tế, duyên dáng, nhạy bén, sáng tạo và khéo léo

Câu 4 (trang 119 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):​

- Người dân gửi gắm mong ước khi tổ chức hội lồng tồng, đó là: sự may mắn, tốt lành, ca ngợi cái đẹp của thiên nhiên, của mùa xuân, của tình yêu, của cuộc sống lao động.

Câu 5 (trang 120 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):​

- Em thấy người viết thấu hiểu sâu sắc và yêu mến, trân trọng trò chơi dân gian lượn của hội lồng tồng.