Soạn văn Yêu và đồng cảm

Soạn văn Yêu và đồng cảm

Lan Hương
Lan Hương
  • Thành viên BQT
  • Truyền thông VHT 20
Phong Tử Khải là nhà văn, họa sĩ, dịch giả và nhà lí luận giáo dục âm nhạc, nghệ thuật nổi tiếng của Trung Quốc, ông để lại cho sau này rất nhiều các tác phẩm mang những giá trị đầy tính nhân bản và thể hiện được góc nhìn của ông đối với cuộc đời. Trong đó, không thể không nhắc đến tác phẩm "Yêu và đồng cảm" giúp người đọc hiểu được rằng, nghệ thuật không chỉ là vẻ hào nhoáng bên ngoài mà nó còn phải xuất phát từ những điều chân thật bên trong con người. Để hiểu hơn về tác phẩm này, mời các bạn cùng tham khảo bài viết dưới đây nhé!

Yêu và đồng cảm.png

Yêu và đồng cảm

I. Tác giả: Phong Tử Khải
1. Tiểu sử

- Phong Tử Khải (1898-1975) là nhà tản văn, họa sĩ, dịch giả và nhà lí luận giáo dục âm nhạc, nghệ thuật nổi tiếng của Trung Quốc
- Ông từng tôn Pháp sư Hoằng Nhất (Lý Thúc Đồng) làm thầy, thông hiểu văn hóa Trung Quốc lẫn phương Tây.

2. Phong cách sáng tác
- Tản văn của ông có phong cách bình dị mộc mạc, ý nghĩa khoan hậu nhân từ mà sâu sắc, và cả sự thú vị hồn nhiên như trẻ thơ, là những giai phẩm được tôn sùng trong văn học hiện đại Trung Quốc, nhiều lần được chọn đưa vào sách giáo khoa Ngữ văn bậc tiểu học và trung học.
- Tản văn và những bức “mạn họa” của ông được công chứng đặc biệt yêu thích bởi sự dung dị, thuần khiết mà ẩn chứa nhiều suy nghiệm thâm sâu của người thông hiểu cả văn hóa phương Đông lẫn văn hóa phương Tây.
- Trong các sáng tác của mình, ông luôn đề cao tấm lòng thơ trẻ trong cách nhìn đời và thực hành nghệ thuật
- Tranh của ông hài hước dí dỏm, lưu truyền rộng rãi, được nhiều người yêu thích, sưu tầm.

II. Tác phẩm "Yêu và đồng cảm"
1. Xuất xứ
- Văn bản Yêu và đồng cảm được trích trong tập Sống vốn đơn thuần của Phong Tử Khải, là chương 5 của cuốn sách, có tiêu đề là Sống mà học nghệ thuật.
- Sống vốn đơn thuần là tập văn - họa khá đặc trưng cho phong cách viết, vẽ của tác giả

2. Bố cục
4 phần:
- Phần 1: đoạn 1 + 2: những cảm nhận ban đầu và cách lý giải của tác giả về lòng đồng cảm
- Phần 2: đoạn 3: cách thể hiện và ý nghĩa của lòng đồng cảm
- Phần 3: đoạn 4 + 5: đối tượng của lòng đồng cảm và điểm tương đồng trong sự đồng cảm giữa trẻ em và người nghệ sĩ
- Phần 4: đoạn 6: thông điệp gửi gắm của tác giả mong muốn mọi người hãy có lòng đồng cảm với vạn vật trong cuộc sống thường ngày

3. Nghệ thuật qua cái nhìn của trẻ em
- Những câu nói về trẻ thơ:
+ Trẻ em phần lớn rất giàu lòng đồng cảm
+ Chúng không chỉ đồng cảm với con người mà bằng một cách hệt sức tự nhiên, còn đồng cảm với hết thảy sự vật như chó mèo, hoa cỏ, chim cá, bướm sâu,.... Tấm lòng chúng chân thành mà tự nhiên hơn nghệ sĩ nhiều. Chúng thường để ý đến những việc mà người lớn không chú tâm đến, phát hiện ra những điểm mà người lớn không phát hiện được.
+ Bản chất của trẻ em là nghệ thuật
+ Tuổi thơ quả là thời hoàng kim trong đời người
- Tác giả nhắc nhiều đến trẻ em và tuổi thơ như vậy nhằm nhấn mạnh nghệ thuật qua cái nhìn của trẻ em là nghệ thuật chân thật, chân chính nhất và tuổi thơ là lúc chúng ta có thể dễ dàng cảm nhận tư vị của cái đẹp.

4. Tầm quan trọng của sự đồng cảm trong hoạt động sáng tạo nghệ thuật
- Lí lẽ: Nếu không có tấm lòng đồng cảm bao la như thế mà chăm chăm vào kĩ thuật vẽ thì chắc chắn không thể trở thành hoạ sĩ thực sự. Dù có vẽ được thì tối đa cũng chỉ là thợ vẽ mà thôi.
- Dẫn chứng: Hoạ sĩ đưa tấm lòng mình về trạng thái hồn nhiên như trẻ nhỏ để miêu tả trẻ em, đồng thời cũng đặt lòng mình vào biểu cảm đau khổ của người ăn mày để khắc hoạ ăn mày.
- Lí lẽ: Nhờ có tấm lòng đồng cảm bao la như thế nên hoạ sĩ cũng đồng thời có được sức mạnh tinh thần phong phú mà dư dật.
- Dẫn chứng: Nếu nó không đủ khoáng đạt để đồng điệu với anh hùng thì không thể mô tả được anh hùng, nếu nó không đủ dịu dàng để hoà nhập cùng thiếu nữ thì không khắc hoạ được thiếu nữ.

5. Điểm tương đồng giữa trẻ em và người nghệ sĩ.
- Điểm tương đồng giữa trẻ em và người nghệ sĩ là giàu lòng đồng cảm.
- Sự khâm phục, trân trọng trẻ em của tác giả được hình thành trên cơ sở tác giả phát hiện “bản chất của trẻ thơ là nghệ thuật”. Trẻ em không chỉ đồng cảm với con người mà bằng một cách hết sức tự nhiên, còn đồng cảm với hết thành sự vật như chó mèo, hoa cỏ, chim cá, bướm sâu. Chúng hồn nhiên trò chuyện với chó mèo, hồn nhiên hồn nhiên cây cỏ, hồn nhiên chơi với búp bê, tấm lòng chung chân thành mà tự nhiên hơn nghệ sĩ nhiều.

6. Giá trị nội dung
- Cho thấy lòng đồng cảm luôn hiện hữu trong cuộc sống của con người và tác động đến cả vạn vật xung quanh
- Khẳng định giá trị và ý nghĩa của lòng đồng cảm đối với con người, giúp cuộc sống nhiều cảm xúc và con người có thể gần gũi, gắn kết nhau hơn
- Lòng đồng cảm không chỉ giữa con người với nhau mà còn giữa con người với thiên nhiên, vạn vật
- Càng tự nhiên, thuần khiết, chúng ta càng giàu lòng đồng cảm với người khác hơn, ví dụ như trẻ thơ, họa sĩ, là những đối tượng dễ đồng cảm với vạn vật
- Có sức truyền cảm mạnh mẽ tới độc giả, thúc đẩy mỗi cá nhân biết yêu thương và cảm thông với người khác

7. Giá trị nghệ thuật
- Ngôn từ mộc mạc, dễ hiểu
- Cách triển khai ý và luận điểm trong văn bản rõ ràng, logic
- Văn phong tự nhiên, dễ tiếp nhận

8. Nội dung chính
Văn bản khẳng định quan niệm của tác giả về lòng đồng cảm của nghệ sĩ và ngợi ca tấm lòng đồng cảm của trẻ em.

9. Tóm tắt
"Yêu và đồng cảm" là đoạn trích thuộc tác phẩm "Sống vốn đơn thuần" của tác giả Phong Tử Khải, đoạn trích mở đầu bằng lời kể của tác giả về một chú bé xếp đồ giúp mình, về lòng đồng cảm của chú bé với tất cả đồ vật có trong phòng. Văn bản nói về tấm lòng đồng cảm không chỉ của đứa bé hay người họa sĩ mà còn cả sự đồng cảm của mọi nghề nghiệp. Người nghệ sĩ cũng giống như trẻ em, luôn đồng cảm với mọi sự vật, kể cả những đồ vật từ cái bàn, cái ghế đến bông hoa, cây cỏ,... Văn bản khẳng định quan niệm của tác giả về lòng đồng cảm của người nghệ sĩ và tôn trọng, ngợi ca tấm lòng đồng cảm của trẻ em.

III. Trước khi đọc
Câu 1 (trang 77, SGK Ngữ văn 10, tập 1)
Đề bài:
Bạn hiểu thế nào về sự đồng cảm trong cuộc sống? Khi bày tỏ sự đồng cảm với người khác hoặc khi nhận được sự đồng cảm của ai đó, bạn có tâm trạng như thế nào?

Phương pháp giải:
- Lý giải suy nghĩ của bản thân về sự đồng cảm.
- Nhớ lại những lúc bạn bày tỏ sự đồng cảm hoặc nhận được sự đồng cảm và nêu cảm nhận.

Lời giải chi tiết:
- Sự đồng cảm là sự đồng điệu trong cảm xúc, là biết rung cảm trước những vui buồn của người khác, đặt mình vào hoàn cảnh của người khác để hiểu và cảm thông với họ.
- Khi bày tỏ sự đồng cảm với người khác hoặc khi nhận được sự đồng cảm của ai đó, tôi cảm thấy rất vui và hạnh phúc, tâm trạng trở nên tốt hơn, thoải mái hơn.

Câu 2 (trang 77, SGK Ngữ văn 10, tập 1)
Đề bài:
Bạn thường có cảm xúc gì mỗi lần tiếp xúc với một tác phẩm nghệ thuật (văn học, hội họa, âm nhạc, ...)? thử lý giải vì sao bạn có cảm xúc ấy?
Phương pháp giải:
Nhớ lại và nêu những cảm xúc khi đọc một tác phẩm nghệ thuật, sau đó lý giải vì sao có cảm xúc ấy.

Lời giải chi tiết:
- Học sinh tự nhớ lại những cảm xúc của bản thân khi đọc một tác phẩm nghệ thuật.
Gợi ý:
- Khi đọc một tác phẩm nghệ thuật, sẽ có sự đồng điệu, đồng cảm với tác giả, hiểu được quan niệm nghệ thuật của tác giả.
- Lý do có sự đồng cảm vì tôi hiểu được nội dung tác phẩm, hiểu được suy nghĩ và thông điệp mà tác giả muốn truyền tải, có sự đồng điệu về cảm xúc với tác giả.

IV. Trong khi đọc
Câu 1 (trang 77, SGK Ngữ văn 10, tập 1)
Đề bài
: Tác giả mở đầu bài viết bằng một câu chuyện, điều đó gây được ấn tượng gì với bạn?

Phương pháp giải:
- Đọc kĩ đoạn (1) của văn bản Yêu và đồng cảm.
- Nêu ấn tượng của bản thân về câu chuyện chú bé xếp đồ giúp tác giả.

Lời giải chi tiết:
Ấn tượng khi đọc câu chuyện mở đầu bài viết:
- Cảm thấy hứng thú, tò mò về nội dung bài viết.
- Câu chuyện về chú bé gợi sự đồng cảm với cách suy nghĩ của chú bé.
- Ấn tượng về một cách mở đầu bài viết rất thú vị và hấp dẫn bạn đọc.

Câu 2 (trang 77, SGK Ngữ văn 10, tập 1)
Đề bài:
Tác giả phục chú bé vì sự chăm chỉ hay vì điều gì khác?

Phương pháp giải:
- Đọc lại đoạn (1) của văn bản.
- Chú ý những câu văn thể hiện suy nghĩ của tác giả để chỉ ra điều mà tác giả phục chú bé.

Lời giải chi tiết:
Tác giả phục chú bé không chỉ vì sự chăm chỉ mà còn cảm phục tấm lòng đồng cảm của chú bé. Chú bé ấy chăm chỉ xếp đồ vì chú thấy đồng cảm với chúng, hòa mình vào suy nghĩ, cảm xúc của đồ vật và xếp chúng về đúng vị trí của mình.

Câu 3 (trang 78, SGK Ngữ văn 10, tập 1)
Đề bài:
Góc nhìn riêng về sự vật được thể hiện thế nào ở những người có nghề nghiệp khác nhau?

Phương pháp giải:
- Đọc kĩ đoạn (2) của văn bản.
- Chú ý những câu văn nói về cách nhìn sự vật của những nghề nghiệp khác nhau để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:
Góc nhìn riêng về sự vật, cụ thể là về một gốc cây của những nghề nghiệp khác nhau là:
- Nhà khoa học nhìn thấy tính chất và trạng thái của gốc cây.
- Bác làm vườn lại nhìn về sức sống của cây.
- Còn chú thợ mộc lại thấy được chất liệu tốt hoặc kém của gốc cây.
- Anh họa sĩ nhìn về dáng vẻ của cây, chỉ đơn thuần thưởng thức dáng vẻ của cây.

Câu 4 (trang 78, SGK Ngữ văn 10, tập 1)
Đề bài:
Phải chăng sự đồng cảm là một phẩm chất không thể thiếu của người nghệ sĩ?

Phương pháp giải:
- Đọc kĩ văn bản Yêu và đồng cảm.
- Tập trung vào những đoạn nói về lòng đồng cảm của người nghệ sĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:
Lòng đồng cảm là một phẩm chất không thể thiếu của người nghệ sĩ, vì:
- Người nghệ sĩ cần đồng điệu, đồng cảm với đối tượng mới có thể tạo ra một tác phẩm xuất sắc.
- Người nghệ sĩ có lòng đồng cảm thì các tác phẩm được tạo ra sẽ có hồn hơn, dễ dàng đến gần hơn với người khác.

Câu 5 (trang 78, SGK Ngữ văn 10, tập 1)
Đề bài:
Trong sáng tạo nghệ thuật, sự đồng cảm được biểu hiện như thế nào?

Phương pháp giải:
- Đọc kĩ đoạn (4) của văn bản.
- Chú ý những từ ngữ, câu văn viết về sự đồng cảm trong sáng tạo nghệ thuật và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:
Trong sáng tạo nghệ thuật, sự đồng cảm được biểu hiện:
- Người nghệ sĩ phải đồng cảm với mọi vật, từ sinh vật đến phi sinh vật, từ động vật đến thực vật.
- Vạn vật đều có linh hồn nên cần nhìn và cảm nhận chúng từ sâu trong tâm hồn mình.
- Đặt mình vào chính đối tượng, cảm nhận và trải nghiệm cảm xúc của để có lòng đồng cảm, đồng điệu chúng trong sáng tạo nghệ thuật.

Câu 6 (trang 80, SGK Ngữ văn 10, tập 1)
Đề bài:
Người sáng tạo nghệ thuật học được ở trẻ em những điều gì?

Phương pháp giải:
- Đọc kĩ văn bản Yêu và đồng cảm.
- Chú ý những câu văn, đoạn văn nói về trẻ em để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:
Người sáng tạo nghệ thuật học được ở trẻ em sự đồng cảm với mọi vật như chó, mèo, hoa cỏ,... Trẻ em nhìn thế giới với sự hồn nhiên, trong sáng; thường để ý đến những việc mà ít người chú ý và khám phá được nhiều điều thú vị.

Trên đây là bài soạn "Yêu và đồng cảm". Hi vọng bài viết sẽ trở thành nguồn tài liệu tham khảo giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập.
_Chúc các bạn học tốt!_
 
Từ khóa
nghe thuat phong tử khải yêu đồng cảm
934
0
0

BBT đề xuất

Đang có mặt

Không có thành viên trực tuyến.

Bình luận mới

Top