Truyện ngắn có tình huống truyện quen thuộc nhưng không kém phần hấp dẫn người đọc: Người mẹ đi thêm bước nữa, để lại đứa con là bé Na ở với ông bà. Câu chuyện chủ yếu đi sâu khai thác tâm trạng của cô bé Na trong những ngày hè vắng mẹ.
Tôi từng đọc qua nhiều tác phẩm của tác giả Thanh Nga và vô cùng ấn tượng với tài năng miêu tả ngoại cảnh của chị. Và trong tác phẩm này cũng vậy, rất nhiều những chi tiết được đan cài tạo nên một ấn tượng rõ nét về ngày hạ thôn quê. Mùa hè có mưa rào, có từng đám chuồn chuồn kim, có mùi hoa huỳnh anh, có đồng nội xanh mướt,... Màu hè còn có người đi soi ếch trong đêm, có đám nhóc mục đồng chăn trâu, có từng đàn diều giấy bay lượn,... Cảnh vật thiên nhiên đưa con người thẳng vào hình dung và mang đến nhiều liên tưởng thú vị. Trong tất cả các chi tiết ấy có lẽ phải kể đến cơn mưa hạ, khi ngoại cảnh và tâm trạng nhân vật hài hòa làm một:
“Những giọt mưa nổi bong bóng xoay vòng vòng trôi về phía cống và tan biến mất. Na ngồi bên cửa giấu mợ Mai, Na lau vội dòng nước mắt. Tay Na quệt ngang má, đôi dòng nước mắt khác lại rơi xuống như thách thức với nỗi buồn. Na đưa tay hứng giọt nước mưa táp vào mặt, Na nấc lên từng tiếng. Thật may những tiếng sấm bập bùng trên bầu trời hòa cùng dòng mưa ồn ã, chẳng ai nhận ra Na đang khóc cả. Na ngước nhìn lên ngọn cây sấu đang rũ rượi cành lá, chiều mùa hè không có nắng nên mưa kéo mành khiến mặt trời đi ngủ sớm.”
Lúc này đây là khoảnh khắc bé Na đang nhớ mẹ vì lời hát ru của người mợ tác động. Vốn dĩ mưa đã ẩn chứa một nỗi buồn, mà lúc này người còn buồn hơn cả mưa. Trời đang than khóc cho cô bé tội nghiệp và bé Na đã mượn cơn mưa để giấu đi những giọt nước mắt của mình. Miêu tả trực tiếp, không ẩn dụ, người hòa cùng cơn mưa, cơn mưa khóc cho người. Đó là một chi tiết đắt giá mà tôi rất thích.
Về tâm lí nhân vật cũng được xây dựng rất sinh động. Ngay từ đầu tác phẩm, hoàn cảnh của Na đã được nêu ra cụ thể: “Mẹ đi lấy chồng xa nên không mang theo Na đi được. Na phải ở nhà với ông ngoại và cậu mợ”, để từ đó dễ dàng đi sâu khai thác tâm trạng của nhân vật Na. Vì là một đứa trẻ nhỏ, tâm trạng của cô bé cũng thể hiện rất rõ ràng: nhớ mẹ thì khóc. Và cũng từ nỗi nhớ ấy, tác giả đã miêu tả hành động của cô bé chân thật mà để lại nhiều rung cảm: “Na nhớ hơi ấm của mẹ vẫn thoang thoảng đâu đây. Bộ quần áo hoa mẹ mua cho Na vẫn còn nguyên nếp gấp. Na không dám mặc vì Na muốn giữ những khoảnh khắc mẹ gấp áo cho Na được đóng băng nguyên đó.”
Và từ tuyến trình đó, tác giả không quên lí giải nguyên do mẹ đi lấy chồng xa bỏ Na lại một mình. Chỉ qua một đoạn ngắn nhưng hoàn toàn đủ để đánh bật lên câu chuyện tình của nhân vật người mẹ: “Chú ấy là bộ đội có đơn vị đóng quân ở thị trấn này. Na nhận thấy ánh mắt chú nhìn mẹ Na thật trìu mến, yêu thương. Khác xa với những ánh mắt bình thường của các chú thợ mộc hay trò chuyện với mẹ Na. Chú ấy đến căn phòng này nhiều hơn, vào những dịp cuối tuần. Những ngày vắng chú ấy mẹ Na thường buồn buồn, mẹ Na chống cằm nhìn lãng đãng ra cửa sổ. Mẹ Na viết thư cho chú ấy, mẹ quên mất việc thường kể chuyện cổ tích cho Na nghe mỗi đêm.” Tôi khá thích đoạn viết này vì câu chuyện tình được cảm nhận thật nhẹ nhàng, lãng mạn qua góc nhìn của một cô bé.
Rồi nối tiếp với nỗi buồn còn là nỗi cô đơn và một chút ích kỉ của cô bé nhỏ khi mẹ đi lấy chồng xa. Cái ấn tượng nhất trong những trạng thái tâm lí của cô bé hẳn là sự ấm ức, hờn giận trước cách hành xử của người mợ. Tủi thân khi nghe câu hát ru, buồn bã khi bị rầy la và ấm ức đến bùng nổ thành hành động “Na chạy thật nhanh ra đầu ngõ, vừa đi Na vừa khóc, nước mắt Na lã chã tuôn rơi. Những cô hàng xóm hỏi tại sao Na khóc, Na không thể trả lời, Na cứ hướng ra phía đường cái lớn ngóng mẹ.”
Kết thúc câu chuyện cũng chóng vánh như khi mở đầu nhưng tôi khá thích cách hành văn ngắn gọn vậy.
Tôi không đủ khả năng để đánh giá sâu sắc một truyện ngắn và cũng chưa thể tìm ra những điều khuyết thiếu cho câu chuyện nên chỉ có thể viết ra tới đây những cảm nhận của bản thân. Cảm ơn tác giả Thanh Nga vì một bài viết hay.
Bài viết "Ngóng mẹ tới ngày cuối hạ": https://forum.vanhoctre.com/threads/ngong-me-toi-ngay-cuoi-ha-thanh-nga.5798/
Tôi từng đọc qua nhiều tác phẩm của tác giả Thanh Nga và vô cùng ấn tượng với tài năng miêu tả ngoại cảnh của chị. Và trong tác phẩm này cũng vậy, rất nhiều những chi tiết được đan cài tạo nên một ấn tượng rõ nét về ngày hạ thôn quê. Mùa hè có mưa rào, có từng đám chuồn chuồn kim, có mùi hoa huỳnh anh, có đồng nội xanh mướt,... Màu hè còn có người đi soi ếch trong đêm, có đám nhóc mục đồng chăn trâu, có từng đàn diều giấy bay lượn,... Cảnh vật thiên nhiên đưa con người thẳng vào hình dung và mang đến nhiều liên tưởng thú vị. Trong tất cả các chi tiết ấy có lẽ phải kể đến cơn mưa hạ, khi ngoại cảnh và tâm trạng nhân vật hài hòa làm một:
“Những giọt mưa nổi bong bóng xoay vòng vòng trôi về phía cống và tan biến mất. Na ngồi bên cửa giấu mợ Mai, Na lau vội dòng nước mắt. Tay Na quệt ngang má, đôi dòng nước mắt khác lại rơi xuống như thách thức với nỗi buồn. Na đưa tay hứng giọt nước mưa táp vào mặt, Na nấc lên từng tiếng. Thật may những tiếng sấm bập bùng trên bầu trời hòa cùng dòng mưa ồn ã, chẳng ai nhận ra Na đang khóc cả. Na ngước nhìn lên ngọn cây sấu đang rũ rượi cành lá, chiều mùa hè không có nắng nên mưa kéo mành khiến mặt trời đi ngủ sớm.”
Lúc này đây là khoảnh khắc bé Na đang nhớ mẹ vì lời hát ru của người mợ tác động. Vốn dĩ mưa đã ẩn chứa một nỗi buồn, mà lúc này người còn buồn hơn cả mưa. Trời đang than khóc cho cô bé tội nghiệp và bé Na đã mượn cơn mưa để giấu đi những giọt nước mắt của mình. Miêu tả trực tiếp, không ẩn dụ, người hòa cùng cơn mưa, cơn mưa khóc cho người. Đó là một chi tiết đắt giá mà tôi rất thích.
Về tâm lí nhân vật cũng được xây dựng rất sinh động. Ngay từ đầu tác phẩm, hoàn cảnh của Na đã được nêu ra cụ thể: “Mẹ đi lấy chồng xa nên không mang theo Na đi được. Na phải ở nhà với ông ngoại và cậu mợ”, để từ đó dễ dàng đi sâu khai thác tâm trạng của nhân vật Na. Vì là một đứa trẻ nhỏ, tâm trạng của cô bé cũng thể hiện rất rõ ràng: nhớ mẹ thì khóc. Và cũng từ nỗi nhớ ấy, tác giả đã miêu tả hành động của cô bé chân thật mà để lại nhiều rung cảm: “Na nhớ hơi ấm của mẹ vẫn thoang thoảng đâu đây. Bộ quần áo hoa mẹ mua cho Na vẫn còn nguyên nếp gấp. Na không dám mặc vì Na muốn giữ những khoảnh khắc mẹ gấp áo cho Na được đóng băng nguyên đó.”
Và từ tuyến trình đó, tác giả không quên lí giải nguyên do mẹ đi lấy chồng xa bỏ Na lại một mình. Chỉ qua một đoạn ngắn nhưng hoàn toàn đủ để đánh bật lên câu chuyện tình của nhân vật người mẹ: “Chú ấy là bộ đội có đơn vị đóng quân ở thị trấn này. Na nhận thấy ánh mắt chú nhìn mẹ Na thật trìu mến, yêu thương. Khác xa với những ánh mắt bình thường của các chú thợ mộc hay trò chuyện với mẹ Na. Chú ấy đến căn phòng này nhiều hơn, vào những dịp cuối tuần. Những ngày vắng chú ấy mẹ Na thường buồn buồn, mẹ Na chống cằm nhìn lãng đãng ra cửa sổ. Mẹ Na viết thư cho chú ấy, mẹ quên mất việc thường kể chuyện cổ tích cho Na nghe mỗi đêm.” Tôi khá thích đoạn viết này vì câu chuyện tình được cảm nhận thật nhẹ nhàng, lãng mạn qua góc nhìn của một cô bé.
Rồi nối tiếp với nỗi buồn còn là nỗi cô đơn và một chút ích kỉ của cô bé nhỏ khi mẹ đi lấy chồng xa. Cái ấn tượng nhất trong những trạng thái tâm lí của cô bé hẳn là sự ấm ức, hờn giận trước cách hành xử của người mợ. Tủi thân khi nghe câu hát ru, buồn bã khi bị rầy la và ấm ức đến bùng nổ thành hành động “Na chạy thật nhanh ra đầu ngõ, vừa đi Na vừa khóc, nước mắt Na lã chã tuôn rơi. Những cô hàng xóm hỏi tại sao Na khóc, Na không thể trả lời, Na cứ hướng ra phía đường cái lớn ngóng mẹ.”
Kết thúc câu chuyện cũng chóng vánh như khi mở đầu nhưng tôi khá thích cách hành văn ngắn gọn vậy.
Tôi không đủ khả năng để đánh giá sâu sắc một truyện ngắn và cũng chưa thể tìm ra những điều khuyết thiếu cho câu chuyện nên chỉ có thể viết ra tới đây những cảm nhận của bản thân. Cảm ơn tác giả Thanh Nga vì một bài viết hay.
Bài viết "Ngóng mẹ tới ngày cuối hạ": https://forum.vanhoctre.com/threads/ngong-me-toi-ngay-cuoi-ha-thanh-nga.5798/
Đính kèm
- Từ khóa
- cam nhan review mùa hè của tôi
