Cảm nhận vẻ đẹp người lái đò trong trùng vi thạch trận 3

Cảm nhận vẻ đẹp người lái đò trong trùng vi thạch trận 3:

Còn một trùng vây thứ bà nữa. ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả. Cái luồng sống ở chặng ba này lại ở ngay giữa bọn đá hậu vệ của con thác. Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó. Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép. Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vào từ động lái được lượn được. Thế là hết thác. Dòng sông vặn mình vào một cái bến cát có hang lạnh. Sóng thác xèo xèo tan trong trí nhớ. Sông nước lại thanh bình. Đêm ấy nhà đò đốt lửa trong hang đá, nướng ống cơm lam và toàn bàn tán về cá anh vũ cá dầm xanh, về những cái hầm cá hang cá mùa khô nổ những tiếng to như mìn bộc phá rồi cá túa ra đầy tràn ruộng. Cũng chả thấy ai bàn thêm một lời nào về cuộc chiến thắng vừa qua nơi cửa ải nước đủ tướng dữ quân tợn vừa rồi. Cuộc sống của họ là ngày nào cũng chiến đấu với Sông Đà dữ dội, ngày nào cũng giành lấy cái sống từ tay những cái thác, nên nó cũng không có gì là hồi hộp đáng nhớ... Họ nghĩ thế, lúc ngừng chèo.

Vẻ đẹp người lái đò sông Đà. Ảnh mạng. ​

Hướng dẫn chi tiết:
1. Ở trùng vi thứ ba, sông Đà còn một cơ hội cuối để thử thách người lái đò:
Trùng vi này ít cửa hơn mà bên trái bên phải đều là luồng chết cả, luồng sống thì lại nằm ngay giữa bọn đá hậu vệ. Có thể nói trận chiến này sông Đà đã dùng thế “trên đe dưới búa" làm cho người lái đò phải đối mặt với thế “tiền thoái lưỡng nan" nhưng vào “cái khó lại lo cái khôn" — ông lái đò đã biến chiếc thuyền thành một mũi tên, còn ông giống như một cung thủ. Trận này phải dùng chiến thuật “đánh nhanh thắng nhanh". Ông đã nhanh chóng “phóng thẳng thuyền chọc thủng cửa giữa. Thuyền vút qua cửa đá cánh mở, cánh khép, vun vút, cửa ngoài, cửa trong lại cửa trong cùng. Thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được, lượn được. Thế là hết thác".

Một loạt các động từ lại được Nguyễn Tuân huy động để miêu tả cách đánh của ông đò: Phòng, chọc thủng, xuyên qua, xuyên nhanh, lái được, lượn được ... Phối hợp phép điệp: “cánh mở, cánh khép”, “cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng" âm thanh “vun vút" tạo nên sự thần tốc trong cách đánh. Sự trùng điệp của ngôn từ giúp người đọc hình dung thật rõ nét trận chiến sinh từ. Quả là "Đọc Người lái đò sông Đà, ta có ấn tượng rõ rệt về sự tự do của một tài năng, của một đấng hóa công thực sự trong nghệ thuật ngôn từ” (Phan Huy Đông). Cuối cùng cách đánh nhanh thắng nhanh đã giúp người lái đò vượt trùng vi đầy phi thường. Bốn chữ "thế là hết thác" giống như một tiếng reo vui, một tràng pháo tay tán thưởng tài nghệ có một không hai của người lái đò. Nghệ thuật lái đò vượt thác leo ghềnh đến đây khiến người đọc hoàn toàn tâm phục, khẩu phục. Đúng là ông lái đò đã đạt đến mức nghệ sĩ trong nghề nghiệp của mình. Đoạn trích đã vì thế xây dựng một cảnh tượng “xưa nay chưa từng có”.

2. Ông lái đò là một người nghệ sĩ trên mặt trận sông nước; một phong thái ung dung, tự tại giữa đời thường:
Đoạn văn khép lại trong hình ảnh những con người lao động đưa thuyền tạm nghỉ trong hang đá. Hang đá mát lạnh, bình yên, những ống cơm lam thơm nồng ấm nóng thay cho cảm giác hiểm nguy vừa đi qua. Đêm ấy họ không bàn đến chiến thắng vừa qua mà bàn đến cá dầm xanh, cá anh vũ. Qua đó để thấy, ông lái đò là người lao động nhưng lại mang cốt cách của một tâm hồn nghệ sĩ. Trong nghệ thuật vượt thác leo ghềnh ông là một con người phi thường, tài hoa. Giữa đời thường, ông là một nghệ sĩ có phong thái ung dung, nhàn nhã, khiêm tốn. Vượt qua ba trùng vi thạch trận đầy tướng dữ quân tợn nhưng ông lại không hề tự hào về chiến thắng vừa qua, bởi đó là cuộc sống của ông trên chiến trưởng sông nước, là một phần đời của ông. Ông chính là hình tượng con người lao động trong thời đại mới, là biểu tượng cho trí dũng song toàn trong hành trình đi tìm cái đẹp của nhà văn.